ملی مذهبی _ روزنامه آمریکایی نیویورک‌تایمز در گزارش جدیدی درباره تلاش جمهوری اسلامی برای دستیابی به سلاح هسته‌ای، از قصد حکومت ایران برای تسریع و شتاب بخشیدن به این روند خبر داده است.
به گزارش نیویورک‌تایمز، اطلاعات جدید در خصوص برنامه اتمی حکومت ایران، مقام‌های ایالات متحده آمریکا را متقاعد کرده است که تیمی مخفی از دانشمندان ایرانی، رویکردی “سریع‌تر” و در عین حال “ابتدایی‌تر”، برای ساخت سلاح اتمی را دنبال می‌کنند تا در صورتی که تهران تصمیم به ساخت بمب اتمی بگیرد، تولید آن ممکن و عملی باشد.روزنامۀ «نیویورک تایمز» به نقل از منابع آمریکایی گزارش داد که جمهوری اسلامی ایران در تلاش است با استفاده از راه‌هایی «میان‌بر و سریع‌تر»، به ساخت «سلاح هسته‌ای ابتدایی و غیرپیشرفته» دست یابد.
این گزارش در آستانۀ دیدار رئیس‌جمهور آمریکا با نخست‌وزیر اسرائیل در کاخ سفید که مقابله با برنامه هسته‌ای ایران یکی از محورهای اصلی دستور کار مذاکرات آن‌هاست، منتشر شده است. نیویورک تایمز روز دوشنبه ۱۵ بهمن با استناد به اظهارات شماری از مقامات کنونی و پیشین آمریکایی نوشت اطلاعات تازه دریافت‌شده دربارۀ برنامه هسته‌ای تهران، مقامات آمریکا را متقاعد کرده که «تیمی مخفی از دانشمندان ایران در حال بررسی راه‌هایی سریع‌تر برای ساخت سلاح هسته‌ای است، حتی اگر سلاح از نوع ابتدایی‌تر آن باشد».
به گزارش دویچه وله، اطلاعات جدید درباره تغییر رویکرد حکومت ایران در زمینه توسعه برنامه اتمی در شرایطی منتشر می‌شود که ناظران سیاسی بر این باورند که حکومت ایران از زمان روی کار آمدن دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور جدید آمریکا به طور فعالانه در پی یافتن راهی برای مذاکره با دولت آمریکاست.
در همین راستا مقام‌های پیشین و کنونی آمریکا که نخواستند نام آنها فاش شود به نیویورک‌تایمز گفته‌اند که “این اطلاعات طی ماه‌های آخر دولت جو بایدن جمع‌آوری شده و در جریان انتقال قدرت به تیم امنیت ملی دونالد ترامپ منتقل شده است.”
بر این اساس، ارزیابی اطلاعاتی آمریکا نشان می‌دهد که دانشمندان همکار برنامه تسلیحاتی حکومت ایران به دنبال راه‌هایی”سریع” و ” میان‌بُر” می‌گردند تا بتوانند ذخیره رو به افزایش سوخت اتمی خود را به جای یک سال یا بیشتر، تنها طی چند ماه به سلاحی کارآمد تبدیل کنند تا تهران در صورت تغییر رویکرد خود، برای تولید بمب آماده باشد.
این گزارش در عین حال میافزاید که “هنوز تصمیمی برای ساخت بمب اتمی از سوی حکومت ایران اتخاد نشده است.”
گزارش نیویورک‌تایمز همچنین با بیان این که “نفوذ منطقه‌ای جمهوری اسلامی در اثر تضعیف نیروهای نیابتی حکومت ایران در جریان حملات اسرائیل کاهش یافته است”، مینویسد که تهران “در پی یافتن راه‌های جدیدی برای ایجاد بازدارندگی در برابر اسرائیل و ایالات متحده آمریکا است”.
در دو دهه اخیر همواره برآوردهای متفاوتی در خصوص میزان نزدیک بودن حکومت ایران به ساخت سلاح اتمی ارائه شده است. برخی از پیش‌بینی‌ها فاصله زمانی لازم برای دستیابی حکومت ایران به بمب اتمی را “چند ماه یا چند سال” عنوان کرده بودند. برخی نیز بازه زمانی تهران برای دستیابی به بمب اتمی را تنها چند هفته اعلام کرده‌اند.مقام‌های غربی بر این باورند که در صورت تصمیم حکومت ایران برای ساخت سلاح اتمی، تهران برای رساندن اورانیوم به سطح غنای ۹۰ درصدی که عموما برای ساخت سلاح اتمی لازم است، “فقط به چند روز زمان نیاز دارد.”جمهوری اسلامی در حال حاضر، میزان قابل توجهی از سوخت ۶۰ درصد غنی‌شده در اختیار دارد که به گمان منابع امنیتی غربی برای ساخت چهار یا پنج سلاح اتمی کافی است.
بنابر گزارش نیویورک تایمز، این اطلاعات در ماه‌های پایانی دولت جو بایدن جمع‌آوری و در دوران انتقال قدرت به تیم امنیت ملی دونالد ترامپ ارائه شده است. بر اساس ارزیابی‌های اطلاعاتی، دانشمندان و مهندسان تسلیحاتی ایران به دنبال راهکاری هستند که بتوانند ذخایر رو‌به‌رشد سوخت هسته‌ای کشور را ظرف چند ماه، و نه یک سال یا بیشتر، به یک سلاح عملیاتی تبدیل کنند.با این حال این تنها در صورتی امکان‌پذیر خواهد بود که تهران تصمیم بگیرد مسیر فعلی خود را تغییر دهد و تصمیم به تولید بمب بگیرد. مقامات آمریکایی تأکید دارند که ایران و علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی هنوز تصمیمی برای ساخت سلاح هسته‌ای نگرفته‌اند.
با این حال اطلاعات جدید نشان می‌دهد که به دنبال ضعف نیروهای نیابتی ایران و شکست موشک‌هایش در برابر سامانه‌های دفاعی آمریکا و اسرائیل، مقامات نظامی ایران به‌طور جدی در حال بررسی گزینه‌های جدیدی برای بازدارندگی در برابر یک حمله احتمالی از سوی آمریکا یا اسرائیل هستند.
تهران از زمان خروج ترامپ از توافق هسته‌ای برجام، تولید اورانیوم را از سر گرفته و اکنون مقدار کافی سوخت برای ساخت چهار یا تعداد بیشتری بمب هسته‌ای دارد.
با این وجود، این مقدار برای تولید یک سلاح واقعی کافی نیست و مدارک جدید بیشتر بر روی مراحل نهایی تبدیل سوخت به سلاح تمرکز دارد.
به گزارش یورونیوز نیز مقامات آمریکایی مدت‌ها بر این باور بودند که ایران در سال ۲۰۰۳، پس از حمله آمریکا به عراق، برنامه تسلیحات هسته‌ای خود را متوقف کرده است. حکومت ایران نیز بارها ادعا کرده که تنها به دنبال توسعه فناوری هسته‌ای برای مقاصد غیرنظامی است.
با این حال ناظران هیچ شکی در مورد تلاش طولانی‌مدت ایران برای تولید سلاح هسته‌ای ندارند. اسنادی که اسرائیل در سال ۲۰۱۸ طی یک حمله مخفیانه از انباری در نزدیکی تهران به سرقت برد، جزئیات فنی این تلاش‌ها را فاش کرد.
مقامات غربی تخمین می‌زنند که اگر تهران تصمیم بگیرد مسیر خود را تغییر داده و به‌طور رسمی سلاح هسته‌ای بسازد، تنها چند روز طول خواهد کشید تا اورانیوم را به درجه تسلیحاتی ۹۰ درصد غنی‌سازی کند. ایران پیش‌تر مقدار کافی اورانیوم ۶۰ درصدی برای ساخت چهار یا پنج بمب تولید کرده است.
با این وجود غنی‌سازی به‌تنهایی کافی نیست. سال‌ها برآوردهای آمریکا نشان داده که تبدیل اورانیوم با غنای بالا به یک کلاهک هسته‌ای پیچیده که بتواند روی یک موشک بالستیک نصب شود، بین یک تا ۱۸ ماه زمان خواهد برد. تخمین‌های اسرائیلی حتی طولانی‌تر هستند و این فرایند را دو ساله می‌دانند.
ایران سال‌هاست که از این مدت‌زمان طولانی به عنوان یک ضعف استراتژیک آگاه است.
مقامات آمریکا پیش‌تر هشدار داده‌اند اگر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کند که ایران در حال تولید اورانیوم با غنای ۹۰ درصد است، احتمالاً اسرائیل و آمریکا مجبور به اقدام نظامی خواهند شد.
مقامات ایالات متحده معتقدند که ایران دانش کافی را برای ساخت یک سلاح هسته‌ای ابتدایی مشابه بمب‌های هسته‌ای اولیه دارد. اینگونه بمب‌ها برخلاف طرح‌های پیچیده‌تر، در زمان کوتاه‌تری قابل تولید هستند.
این سلاح‌ها اما نمی‌توانند روی موشک بالستیک نصب شوند و احتمالاً از نظر عملکرد نیز چندان قابل اعتماد نخواهند بود.
با این حال چنین سلاحی می‌تواند ایران را به‌عنوان یک قدرت هسته‌ای معرفی کند و نقش بازدارندگی جدی در برابر حمله‌های احتمالی داشته باشد.
غنی‌سازی ۹۰ درصدی اورانیوم بدون فناوری کلاهک اتمی
در عین حال، غنی‌سازی اورانیوم تا مقادیر بالاتر به خودی خود برای ساخت بمب اتمی کافی نیست. به گفته مقام‌های آمریکایی ساخت کلاهک هسته‌ای پیشرفته با قابلیت نصب بر روی موشک بالستیک، “یین یک سال تا ۱۸ ماه زمان نیاز دارد.”
بر اساس گزارش نیویورک‌تایمز، حکومت ایران از این که این مدت طولانی برای ساخت کلاهک، یک نقطه‌ضعف جدی محسوب می‌شود آگاه است. این گزارش همچنین میافزاید در صورتی که آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای اعلام کند جمهوری اسلامی در حال غنی‌سازی سوخت با غنای ۹۰ درصد است، “در این صورت اسرائیل و آمریکا احتمالا ناچار خواهند شد وارد اقدام نظامی شوند.”
نیویورک تایمز در ادامه مینویسد در نتیجه، بهترین ابزار بازدارندگی برای حکومت ایران این خواهد بود که در یک بازه زمانی کوتاه و به سرعت، همان سوخت را به سلاحی کارآمد تبدیل کند. اما مشکلی که بر سر راه تهران وجود دارد این است که برای چنین کاری، زمان زیادی در اختیار ندارد.
این گزارش میافزاید که مقام‌های آمریکایی بر این باورند که حکومت ایران، “از توانایی ساخت یک سلاح اتمی قدیمی‌تر و با طراحی ابتدایی‌تر برخوردار است”. بر اساس این گزارش، ساخت چنین بمبی “از طرح‌های پیچیده‌تر و پیشرفته‌تر قابل مونتاژ، سریع‌تر است.”
نیویورک‌تایمز میافزاید جمهوری اسلامی احتمالا پیش‌تر و بیش از ۲۵ سال پیش، این طرح را از عبدالقدیر خان، دانشمند اتمی پاکستان دریافت کرده است. این دانشمند پاکستانی در آن زمان نقشه‌های سانتریفیوژهای اتمی را نیز در اختیار حکومت ایران قرار داده بود.
طبق گزارش نیویورک‌تایمز، چنین سلاح قدیمی را احتمالا نمی‌توان برای نصب روی موشک بالستیک، کوچک‌تر کرد و در نتیجه، چنین سلاحی در مرحله اول “تهدید تهاجمی جدی” تلقی نخواهد شد. اما همین نمونه اولیه ممکن است به سرعت آماده و آزمایش شود و موجب شود که جمهوری اسلامی ادعا کند که به یک قدرت اتمی تبدیل شده است.
به باور مقام‌های آمریکایی، با وجود آن که استفاده از چنین سلاحی علیه اسرائیل از سوی تهران دشوار است، اما حتی همین سلاح قدیمی‌تر نیز ممکن است نقش بازدارندگی به سود حکومت ایران داشته باشد و کشورها را برای برنامه‌ریزی در حمله نظامی به ایران دچار تردید کند.
ایالات متحده آمریکا در سال ۲۰۰۷ میلادی اعلام کرده بود که جمهوری اسلامی برنامه اتمی خود را در سال ۲۰۰۳ و پس از حمله آمریکا به عراق کنار گذاشته است. این در حالی است که اسنادی که اسرائیل در حمله به یک انبار در تهران در سال ۲۰۱۸ میلادی به دست آورد، حاکی از تلاش‌های فنی حکومت ایران برای ساخت سلاح اتمی است.
