ملی مذهبی _ حمله ناگهانی حماس به اسرائیل دقیقا ۵۰ سال پس از جنگ یوم کیپور (در سال ۱۹۷۳) رخ داد. در آن زمان حمله کشورهای عربی به رهبری مصر پس از ۶ روز به شکست مصر و سوریه انجامید اما این جنگ در چنین روزی روحیه ملی و دینی یهودیان را به شدت آزرد. حال نیز ابعاد جنگ و تلفات در اسرائیل بیسابقه است و دولت اسرائیل گفته که مردم باید خود را برای جنگی طولانیمدت آماده کنند.
عملیات محدود نیروی زمینی ارتش اسرائیل در داخل نوار غزه
ارتش اسرائیل از انجام عملیات نظامی نیروهای زمینی خود در نوار غزه خبر داد. طبق دادههای ارتش اسرائیل این اقدام نیروی زمینی محدود بوده و هنوز نمیتوان از شروع یک حمله زمینی در مقیاس وسیع صحبت کرد. در این عملیات از نیروهای پیاده و تانک استفاده شده و هدف از آن یافتن مواضع موشکهای حماس و گروگانهای اسیر در دست این گروه بوده است.ارتش اسرائیل درباره میزان موفقیت احتمالی این ماموریت خود اطلاعرسانی نکرده است.
جنگ در غزه که با حمله گروه ترویستی حماس به خاک اسراییل آغاز شد، روز به روز شدیدتر میشود و برخی شواهد نشان میدهند که آتش این جنگ ممکن است به سایر کشورهای منطقه نیز کشیده شود. ارتش اسرائیل علاوه بر عملیات تلافیجویانهای که در غزه انجام میدهد در عین حال مجبور است از مرزهای خود با لبنان در شمال نیز محافظت کند، زیرا حملات مکرر شبه نظامیان حزبالله یا تلاش برای حمله به اسرائیل از این ناحیه نیز وجود دارد.
به نوشته روزنامه اتریشی “کلاینه سایتونگ” شبهنظامیان حزبالله تحت حمایت رژیم ایران همچنان قدرتمندترین نیروی نظامی غیردولتی در جهان محسوب میشوند و در مقایسه با حماس، قدرت نظامی و آموزش بسیار قویتری دارند.
جنگ ۳۳ روزه در لبنان در ۱۲ ژوئیه ۲۰۰۶ در پی ربودن دو سرباز اسرائیلی به دست گروه تروریستی حزبالله آغاز شد. اگرچه نیروی هوایی اسرائیل در آن زمان بخشهای زیادی از زیرساختهای بیروت و حزبالله را ویران کرد، اما آن جنگ پس از ۳۳ روز بدون هیچ برنده مشخصی پایان یافت.
نتیجه جنگ در آن زمان هشداردهنده بود. اسرائیل در آن متحمل ۱۶۳ کشته شد. در طرف لبنانی نیز حدود ۱۲۰۰ کشته، یعنی تقریبا هفت برابر بیشتر جان خود را از دست دادند. این فقط در بیروت نبود که ویرانی بزرگی به بار آمد. روستاهای بسیاری نیز در منطقه مرزی با اسرائیل ویران شدند. با این وجود، شبه نظامیان شیعه حزبالله، این جنگ را به عنوان یک موفقیت برای خود جشن میگیرند.
آیا جنگ به سوریه کشیده میشود؟
جنگ کنونی میان اسرائیل و فلسطینیهای گروه حماس، ممکن است به سوریه نیز سرایت کند. نیروی هوایی اسرائیل اخیرا فرودگاههای دمشق و حلب را بمباران کرد. هدف این حملات ظاهرا ممانعت از تحویل تسلیحات از ایران بوده است. در همین حال، روسیه به شدت از اقدام نظامی اسرائیل انتقاد کرده و نسبت به تشدید بیشتر تنش در خاورمیانه هشدار داده است. وزارت امور خارجه روسیه اعلام کرد با توجه به تشدید درگیری میان فلسطینیها و اسرائیل، چنین اقداماتی ممکن است سبب گسترش درگیری نظامی در سراسر منطقه شود.
ترکیه چند پایگاه نظامی در سوریه دارد
پای ترکیه نیز ممکن است به جنگ کنونی میان اسرائیل و فلسطینیهای گروه حماس باز شود. رجب طیب اردوغان رئیسجمهوری ترکیه در روزهای اخیر بارها از اسرائیل و غرب انتقاد کرده و آنها را به جنایت علیه فلسطینیان متهم کرده است. افزون بر این، در همین ماه ژوئیه، اسماعیل هنیه، رئیس حماس و محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین با اردوغان در کاخ ریاست جمهوری وی دیداری مشترک داشتند.
ترکیه از جهادیهای ادلب در سوریه حمایت میکند و شهرهای کردنشین شمال این کشور را تحت کنترل خود نگه داشته است. این گروهها بارها با نیروهای سوری و نیروهای روسی حامی آنها و همچنین با شبه نظامیان حزبالله درگیر شدهاند. ترکیه پایگاههای متعددی نیز برای خود در سوریه برقرار کرده است.
احزاب ترکیه با فلسطینیها همبستگی دارند
اگرچه همه احزاب ترکیه با فلسطینیها همبستگی نشان میدهند و اسرائیل را مقصر تشدید خشونتها میدانند، اما ترکیه و اسرائیل همچنان میتوانند به یکدیگر به عنوان شرکای درازمدت نگاه کنند. اخیرا اسرائیل و ترکیه برای کمک به آذربایجان در گرفتن قرهباغ کوهستانی با یکدیگر همکاری کردند. بدون وجود تسلیحات مدرن این دو کشور، پیروزی نظامی آذربایجان در برابر ارمنستان به سختی امکانپذیر بود.
در صورتی که جنگی بزرگ میان اسرائیل از یک سو و نیروهای دولتی سوریه و شبه نظامیان حماس در لبنان و سوریه تشدید شود، جهادیها میتوانند چنین جنگی را به چشم یک فرصت ببینند. آنها ممکن است تلاش کنند مناطق بیشتری را در سوریه تحت کنترل خود درآورند. حکومت ایران و روسیه نیز در ادامه ممکن است در چنین جنگی مداخله کرده و از این طریق ترکیه برای حفاظت از متحدان خود در کشور همسایهاش تحت فشار قرار بگیرد.
تنش در سوی اردن نیز وجود دارد
علاوه بر کشورهای ذکر شده، تنش در حال حاضر در مرز اردن نیز وجود دارد. هزاران نفر روز جمعه (۱۳ اکتبر) در اعتراض به اسرائیل در این کشور تجمع کردند. حتی بسیاری تلاش کردند از دیوار مرزی اردن و اسراییل نیز بالا بروند و نیروهای امنیتی برای منصرف کردن جمعیت از گاز اشکآور استفاده کردند.
محمد اشتیه اسرائیل را به “نسل کشی” متهم کرد
محمد اشتیه، نخستوزیر تشکیلات خودگردان فلسطینی، در یک کنفرانس مطبوعاتی در رامالله اسرائیل را به ارتکاب “نسلکشی” در نوار غزه متهم کرد. اشتیه در نشست مطبوعاتی خود در روز جمعه ۲۱ مهر (۱۳ اکتبر) بدون اشاره به حمله حماس به اسرائیل، تاکید کرد: «مردم ما در نوار غزه از نسلکشی رنج میبرند و نوار غزه به یک منطقه فاجعهبار تبدیل شده است.»
خبرنگار رویترز در مرز اسرائیل و لبنان کشته شد
یک خبرنگار رویترز بر اثر گلولهباران اسرائیل در جنوب لبنان کشته شده است. سخنگوی خبرگزاری رویترز در لندن گفت: «با اندوه فراوان با خبر شدیم که عصام عبدالله فیلمبردار خبرگزاری ما کشته شده است و دو خبرنگار دیگر رویترز نیز زخمی شدهاند.»
بحران خاورمیانه؛ تأکید اروپا و چین بر راهحل ایجاد دو کشور
اتحادیه اروپا و چین روز جمعه ۲۱ فرودین (۱۳ اکتبر) اعلام کردند طرفدار راه حل دو کشور مستقل اسرائیل و فلسطین هستند. جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در دیدار از پکن با اشاره به لزوم تشکیل کشور مستقل فلسطینیها گفت: «من بار دیگر حملات تروریستی حماس را محکوم میکنم و موافقیم که راه حل دو کشوری تنها راه حل پایدار است. جامعه بینالمللی باید سخت تلاش کند تا این راه حل ممکن شود.»
وانگ یی، وزیر خارجه چین هم گفت منشاء درگیری بین اسرائیل و گروه حماس از “بیعدالتی تاریخی” علیه فلسطینیها ناشی میشود.
بورل در یک نشست مطبوعاتی در پکن تاکید کرد اسرائیل حق دارد از خود بعد از حملهای که انجام گرفته دفاع کند اما این موضوع باید مطابق با قوانین بشردوستانه بینالمللی باشد. مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا تاکید کرد “قطع آب، غذا، سوخت و تجهیزات پزشکی مطابق با قوانین بینالمللی نیست”.