ملی مذهبی _ به تعویق افتادن دور چهارم مذاکرات اتمی جمهوری اسلامی ایران و آمریکا و پیامدهای انتشار این خبر در معاملات آغاز هفته، موجب سقوط شاخص بورس اوراق بهادار تهران و افزایش نرخ دلار شد.
به گزارش دویچه وله، بر اساس گزارش رسانه‌های داخلی ایران، نرخ هر دلار آمریکا در بازار غیررسمی ارز تهران در روز شنبه ۱۳ اردیبهشت (۳ مه) تا حوالی کانال ۸۷ هزار تومان پیش رفت که این رقم در مقایسه با هفته گذشته در حدود ۵ درصد افزایش نشان می‌دهد. افزون بر این شاخص بورس اوراق بهادار تهران نیز در روز شنبه با ۶۱ هزار و ۱۱۶ واحد افت، یک بار دیگر قرمز شد.
در همین راستا خبرگزاری ایسنا گزارش داده است که تعداد سهام مثبت بورس در نخستین روز کاری هفته در ایران، ۸۲ عدد و سهام منفی ۲۶۹ عدد بوده و همچنین ارزش کلی بازار تقریبا دو درصد کاهش نشان داده است.
به گفته کارشناسان، در حالی که بازار ارز و همچنین بازار طلا طی ۱۸ روز کاری اخیر تحت تاثیر پیامدهای مذاکرات اتمی روند کاهشی نشان می‌داد، بورس تهران تنها چهار روز با کاهش ارزش مواجه بود و ارزش کلی آن در بقیه روزها افزایش پیدا کرده بود.
جمهوری اسلامی و آمریکا تا کنون سه دور مذاکرات هسته‌ای را ادامه داده بودند اما دور چهارم مذاکرات که قرار بود روز شنبه ۱۳ اردیبهشت (سوم ماه مه) برگزار شود، به گفته عمان بنا به دلایل “تدارکاتی و فنی” به تعویق افتاده است. درهمین راستا برخی رسانه‌های غربی گزارش دادند دلایل واقعی تعویق دیدار ایران و آمریکا هنوز مشخص نشده است.
افزون بر این ژان‌نوئل بارو؛ وزیر خارجه فرانسه، روز ۱ مه (۱۱ اردیبهشت) اظهار داشت مذاکراتی که قرار بود میان فرستادگان جمهوری اسلامی و سه کشور آلمان، بریتانیا و فرانسه برگزار شود، نیز انجام نخواهد شد.
در بحبوحه گمانه‌زنی‌ها در خصوص دلایل “تعویق” مذاکرات اتمی میان جمهوری اسلامی و آمریکا، برخی از تحلیلگران از احتمال “شکست” و نه “تعویق” این مذاکرات خبر می‌دهند.
این در حالی است که بدر بوسعیدی، وزیر امور خارجه عمان که در این مذاکرات، نقش میانجی را بر عهده دارد گفته است که مذاکرات اتمی جمهوری اسلامی و آمریکا “به دلایل لجستیکی به تعویق افتاده است.”
“سخت‌ترین روز بورس تهران”
همزمان با سقوط شاخص بورس و افزایش نرخ دلار در پی تعویق مذاکرات اتمی، روزنامه دنیای اقتصاد با انتشار گزارشی نوشت که بورس تهران در روز شنبه ۱۳ اردیبهشت (۳ مه) “یکی از سخت‌ترین روزهای معاملاتی خود در سال جاری را تجربه کرد.”
به گزارش دنیای اقتصاد، شاخص کل بورس تهران در روز شنبه با افت شدید ۱.۹۵ درصدی “به سطح ۳ میلیون و ۱۱۶ هزار واحدی عقب‌نشینی کرد.”
در این گزارش با اشاره به این که بسیاری از فعالان بازار از روز گذشته نسبت به این افت شدید هشدار داده بودند آمده است که این روند، “ناشی از جو روانی منفی نشات گرفته از برخی نگرانی‌ها در خصوص مذاکرات هسته‌ای” بوده است.
روزنامه دنیای اقتصاد همچنین گزارش داد که در معاملات روز شنبه بازار سهام، “میزان خروج بی‌سابقه پول سهامداران خرد از بازار” بسیاری از فعالان اقتصادی را آشفته و نگران کرده است. بر اساس این گزارش، در روز شنبه در حدود ۴ هزار میلیارد تومان پول حقیقی از بازار خارج شد که این میزان “نه‌تنها رکورد دو ساله را شکست، بلکه نشان‌دهنده سطح بالای بی‌اعتمادی میان سرمایه‌گذاران حقیقی است.”
این گزارش همچنین یکی از دلایل عمده عقب‌نشینی شدید بورس در روز شنبه را “ترس از بازگشت ریسک‌های سیاسی و کلیدی” اعلام کرده و با اشاره به تاثیر وضعیت سیاست خارجی بر چشم‌انداز اقتصادی و سیاسی کشور می‌افزاید این نگرانی سبب شده است که معامله‌گران، “پیش‌دستی کرده و برای کاهش ریسک سبد سهام خود، “فشار فروش را افزایش دهند.”
بر اساس این گزارش، “عمده خروج پول حقیقی‌ها از نمادهای بزرگ و شاخص‌ساز انجام شده و گروه‌هایی مانند خودرویی‌ها و بانکی‌ها بیشترین فشار فروش را تجربه کردند.”
دنیای اقتصاد در گزارش خود دلیل بروز این وضعیت را از یک‌سو “نگرانی سرمایه‌گذاران نسبت به چشم‌انداز مذاکرات” و از دیگرسو “ضعف طرف تقاضا و بی‌اعتمادی کلی نسبت به روند بازار” دانسته است.
به نوشته این روزنامه در شرایط کنونی، تنها “تغییری جدی در متغیرهای کلان سیاسی یا اقتصادی” ممکن است سبب تغییر در روند بازار شود و اگر چنین چیزی رخ ندهد “احتمالا بازار در روزهای آینده نیز با نوسانات منفی همراه خواهد بود.”
در عین حال، پیش‌بینی برخی از کارشناسان اقتصادی، از “به راه افتادن موجی جدید از خروج پول و افت شاخص‌ها” حکایت دارد.
نگرانی بازار در پی وضعیت مبهم مذاکرات اتمی
ابهام در وضعیت روند مذاکرات اتمی میان جمهوری اسلامی و آمریکا در حالی تشدید شده است که به نظر می‌رسد ایالات متحده بحث بر سر موشک‌های بالستیک جمهوری اسلامی را نیز به مذاکرات گره زده است.
این در حالی است که جمهوری اسلامی همواره اعلام کرده که مساله موشکی را “خط قرمز” خود دانسته و در این زمینه حاضر به مذاکره نیست.
در تازه‌ترین اظهارنظرها علی لاریجانی، مشاور سیاسی رهبر جمهوری اسلامی در سخنرانی خود اظهار داشت که “مذاکره فعلی با آمریکا ممکن است به نتیجه برسد یا نرسد” و این “بستگی به انصاف و عقلانیت طرف مقابل دارد.”
به باور کارشناسان، اعلام تحریم‌های ثانویه نفت و پتروشیمی ایران از سوی ترامپ، اظهارات وزیر خارجه آمریکا مبنی بر لزوم توقف غنی‌سازی اورانیوم ایران، هشدار شدیداللحن وزیر دفاع آمریکا به ایران در خصوص حمایت از حوثی‌ها، تعویق دور چهارم مذاکرات اتمی ایران و آمریکا و همچنین لغو نشست برنامه‌ریزی شده میان جمهوری اسلامی و سه کشور آلمان، بریتانیا و فرانسه، از جمله رخدادهایی است که توالی آنها ظن شکست مذاکرات اتمی میان ایران و آمریکا را تقویت می‌کند.
