ملی مذهبی _ سهشنبه هفتم اسفندماه ۱۴۰۳ برای دومین روز پیاپی مدارس و کسب و کارها در ۲۵ استان ایران تعطیل اعلام شد. دلیل این تعطیلی، «برودت هوا و مدیریت مصرف انرژی» اعلام شده است.
برای چندمین بار در سال جاری دولت در ۸۰ درصد استانهای ایران تعطیل عمومی اعلام کرد. دلیلی که رسما برای این تعطیلیها اعلام میشود یا سردی هواست و یا صرفهجویی در انرژی و یا آلودگی هوا. این در حالی است که در بسیاری از استانهای تعطیلشده از جمله تهران، سردی هوا غیرعادی یا بیشتر از حد معمول برای این فصل نیست و برف سنگینی هم نباریده است.
تصمیم به تعطیلی به دلیل بارش برف یا سردی بیش از حد هوا و یا حتی برای صرفهجویی در انرژی قاعدتا باید یک استثنا باشد اما این روند در ایران تقریبا به یک رویه تبدیل شده است.
شماری از شهروندان و کاربران شبکههای اجتماعی از اثر تعطیلات گسترده و پیاپی بر کسب و کار و تحصیل خود و فرزندانشان گلایه کرده و نوشتهاند که مقامات و ناکارآمدی شیوه مدیریتی آنها ضرر و زیاد بسیار را هم به آنها هم به صنایع و تولید ایران وارد میکند.
بسیاری از روزنامهنگاران، فعالان سیاسی و نیز کارشناسان این امر را نتیجه ناکارآمدی دولت میدانند.
جواد امام، سخنگوی جبهه اصلاحات در شبکه اکس نوشته است: «راهحل مدیریت بحران و اداره کشور تعطیلی مدارس، ادارات، بانکها، صنایع و… نیست. بجای پاک کردن صورت مسئله به دولت محترم پیشنهاد میشود به تأسی از شعار رئیس جمهور، تسلیم نظر کارشناسان شوند و به متخصصان و کارشناسان صاحبنظر و با تجربه مراجعه کنند.»
سایت “اکو ایران” در مقالهای به قلم “رضا غیابی” تعطیلیهای مکرر را به ضرر دولت و مردم دانسته و نوشته است: «در حالی که این تعطیلیها در ظاهر به نفع دولت و کارمندان است، در واقع، به ضرر همه طرفها تمام میشود، دولت با کاهش بهرهوری اقتصادی و رشد نارضایتی عمومی، اعتبار خود را از دست میدهد. کارمند با تضعیف بخش خصوصی، امنیت شغلی خود را در بلندمدت به خطر میاندازد و انگیزه کارآفرین با افزایش هزینهها و کاهش سودآوری، برای توسعه کسبوکار از بین میرود.»
“دولت بی اثر”
رضا غیابی در بخش دیگری از یادداشت خود به این نکته اشاره کرده که تعطیلیهای مکرر عملا تاثیر چندانی در روند کار کشور نگذاشته و این امر را نشاندهنده ناکارآمدی دولت دانسته است.
او نوشته است: «این واقعیت که تعطیلی دستگاههای دولتی هیچ تغییری در زندگی روزمره مردم ایجاد نمیکند، نشاندهنده ناکارآمدی عمیق این ساختار است. سوال اصلی این است که اگر دستگاههای دولتی حتی در حالت عادی هم تأثیری در بهبود شرایط ندارند، چرا بخش قابلتوجهی از منابع کشور صرف نگهداری این ساختار میشود؟»
این کارشناس سپس راهحلهایی را به عنوان “راهحل بنیادین” پیشنهاد داده از جمله کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی، مدیریت کارآمد منابع انرژی، حمایت از بخش خصوصی و کوچکسازی بدنه دولت.
او در نهایت نتیجه گرفته است: «تعطیلیهای مکرر تهران، نه راهحلی برای مدیریت بحران، بلکه نمادی از بحران مدیریت هستند. این تعطیلیها، که به ظاهر تصمیماتی موقت و ضروریاند، در واقع نمایانگر مشکلات عمیقتر و ساختاریترند. دولت، کارمندان و کارآفرینان، همگی در یک چرخه معیوب قرار دارند که در آن هیچکس برنده نیست.»
استانهای اردبیل، آذربایجانشرقی، آذربایجانغربی، اصفهان، البرز، ایلام، تهران، چهارمحال و بختیاری، خراسانجنوبی، خراسانرضوی، خراسانشمالی، زنجان، سمنان، فارس، قزوین، قم، کُردستان، کرمان، کرمانشاه، گلستان، گیلان، لرستان، مازندران، مرکزی و همدان استانهایی هستند که روز دوشنبه و سهشنبه تعطیل اعلام شدند.
نارضایتی مردم
در شبکههای اجتماعی و گروههای تلگرامی و واتساپی میتوان نارضایتی مردم از این تعطیلیهای مکرر را دید. بسیاری از واژه “کشور تعطیل” استفاده کرده و گفتهاند “بهتر است دولت کل کشور را تعطیل کند تا خیال همه راحت شود”.
برای دانشآموزان و دانشجویان نیز این تعطیلیهای مکرر مشکلات زیادی در زمینه آموزش به وجود آورده است.
یک دانشجوی مقطع دکترا در یکی از گروههای تلگرامی نوشته است: «من روز سهشنبه کارگاه دارم و کلیپهایی را که برای این کارگاه دارم نمیتوانم بارگذاری کنم. دو تا لینک به من دادهاند اما هیچکدام کار نمیکند. الان نمیدانم چطور میتوانم این کارگاه را آنلاین برگزار کنم.»
یک معلم نیز نوشته است: «این که نمیشود نصف کلاسها حضوری و نصف آنلاین باشد. بچهها باید به یک روش عادت کنند. ما که نمیتوانیم از امروز به فردا به طور ناگهانی اعلام کنیم فردا کلاسها آنلاین است چون مملکت تعطیل است.»
آرش نیکخو، در یکی از سردترین استانهای ایران، «کهگیلویه و بویراحمد» فعال محیطزیست است. او با انتشار تصویری که تحت عنوان نقشه تعطیلی مدارس و ادارات منتشر شده نوشته است: « نقشههای رنگارنگ تعطیلی ایران به دلیل مشکلات آبوهوایی نیست بلکه به دلیل توسعهنیافتگی و کمبود اولیههای زیستی و موتور محرکه توسعه است. این عقبماندگی در رقابت با همسایگان، دستکمی از عقبماندگیهای قاجار ندارد.»
بسیاری از کاربران به ویژه افرادی که در صنایع تولیدی ایران فعالیت میکنند میگویند این تعطیلیها ها کسبوکارها را فلج کرده است.
کاربری در شبکه اجتماعی ایکس نوشته است: « فردا هم تعطیل شده. این تعطیلیها فقط به بسته شدن ادارات، مدارس و دانشگاهها محدود نمیشود. وقتی که تعطیلی میآید، از رانندگان تاکسی و اسنپ تا کارگران قراردادی که روزمزد هستند و بسیاری از مشاغل دیگر، درآمدشان قطع میشود؛ این هم در آستانه عید و با این وضعیت اقتصادی.»
کاربر دیگری با اشاره به اینکه اینهفته دو روز کاری تعطیل بوده و این یازدهمین روز تعطیل در یک ماه گذشته است نوشته: « جمهوری اسلامی کشور را به یک مجموعه راکد و ورشکسته تبدیل کرده است.»
یغما فخشامی روزنامهنگار هم در توییتر نوشته: « از دیالوگ معروف علی حاتمی در فیلم حاجی واشنگتن، بخش اولش کامل محقق شده: که مملکت را تعطیل کنید، دارالایتام دایر کنید، درستتره …! هر روز تعطیل است، برق نیست آب نیست، مدارس تعطیل، ادارات تعطیل، بازار تعطیل، بورس تعطیل.»
روز دوشنبه ششم اسفندماه سال جاری شرکت توانیر مشترکان اداری، تجاری و بانکها را تهدید کرد که اگر مصرف خود را ۵۰ درصد کاهش ندهند، برقشان را قطع میکند. این شرکت از مشترکان خانگی هم خواست با کاهش دو درجهای وسایل گرمایشی به تامین گاز و برق پایدار کمک کنند.
بسیاری از کاربران نیز به تاثیر این میزان تعطیلات در تحصیل و آموزش کودکان و نوجوانان اشاره کرده و نوشتهاند نظام آموزشی ایران به این شکل مختل شده است.
برخی کاربران نوشتهاند که به رغم پرداخت شهریههای سنگین در مدارس تقریبا تمامی دوران تحصیل کودکش در خانه گذشته و این پایان ماجرا نیست: « در خانه هم برق قطع است، اینترنت قطع است و آموزش مجازی هم در کار نیست.»
باوجود این انتقادات، به نظر میرسد تعطیلیها در شماری از استانهای ایران در روزهای آینده هم به دلیل سرمای شدید و کمبودهای برق و گاز ادامه داشته باشد.
بعنوان نمونه رسانههای ایران از تعطیلی استان یزد در روز چهارشنبه هشتم اسفندماه خبر دادهاند.
ایران در حالی به دلیل ناترازی انرژی در روزهای کاری تعطیل شده که صاحب دومین منابع گازی شناسایی شده زمین به شمار میرود.