ملی مذهبی _ به گزارش رویترز، ایران پذیرفته است که آژانس بینالمللی انرژی اتمی نظارت شدیدتری در تاسیسات هستهای فردو، در نزدیکی قم، داشته باشد.
طبق گزارش محرمانه که روز پنجشنبه ( ۱۲ دسامبر/ ۲۲ آذر) به کشورهای عضو آژانس بینالمللی انرژی اتمی ارسال شده، ایران درخواست آژانس برای افزایش دفعات و شدت اجرای اقدامات نظارتی در تأسیسات فردو را پذیرفته و در حال همکاری برای اجرای این رویکرد تقویتشده است.
در این گزارش که به رویت خبرنگار رویترز رسیده است، آژانس توضیح داده که با تغییر سطح غنیسازی خوراک سانتریفیوژها از ۵ درصد به ۲۰ درصد، ایران توانسته تولید اورانیوم ۶۰ درصدی خود را در فردو به بیش از ۳۴ کیلوگرم در ماه افزایش دهد. این میزان، حدود شش برابر تولید قبلی ایران در سایتهای فردو و نطنز بوده است.
رویترز روز پنجشنبه ۲۲ آذر خبر داد که آژانس به کشورهای عضو این نهاد اطلاع داده است که ایران نظارتهای بیشتر در فردو را پذیرفت. بر اساس گزارش محرمانه آژانس که رویترز نسخهای از آن را مشاهده کرده، ایران با درخواست آژانس برای «افزایش دفعات و شدت اجرای اقدامات پادمانی» در سایت هستهای فردو موافقت کرد و «در حال تسهیل اجرای این رویکرد تقویت اقدامات پادمانی است». به نوشته رویترز، ایران خواسته آژانس را پس از سه روز گفتوگو در روزهای دوشنبه تا چهارشنبه (۱۹ تا ۲۱ آذر) پذیرفت.
هفته گذشته رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، اعلام کرد که ظرفیت ایران برای غنیسازی اورانیوم ۶۰ درصدی به شکل «چشمگیری» در حال افزایش است. برای تولید تسلیحات اتمی به اورانیوم غنیشده با خلوص ۹۰ درصد نیاز است و از نظر فنی، غنیسازی ۶۰ درصدی فاصلهای کوتاه با آن دارد.
ایران فروردین ۱۴۰۰ از آغاز غنیسازی ۶۰ درصدی خبر داد و بنابر گزارشهای آژانس، این سطح از غنیسازی در دو تاسیسات فردو و نطنز بوده است.
ایران پیش از این نیز برای افزایش بازرسیها و نظارتها در تأسیسات نطنز و فردو با آژانس همکاری کرده بود، اما سرعت افزایش غنیسازی در این تأسیسات و همچنین سطح خلوص اورانیوم تولیدی، نگرانیهای بیشتری را در پی داشته است. آژانس بینالمللی انرژی اتمی همچنین از ایران خواسته است که بهطور مستمر و دقیقتر اطلاعات مربوط به روند غنیسازی را به این نهاد ارائه دهد.
افزایش سرعت غنیسازی در فردو
بر اساس گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی که هفته گذشته منتشر شد، ایران در سایت فردو میزان غنیسازی اورانیوم با خلوص ۶۰ درصد را که نزدیک به درجه تسلیحاتی است، بهطور چشمگیری افزایش داده است. این اقدام ایران، واکنش تند قدرتهای غربی را به همراه داشت که آن را تشدیدی بسیار جدی در تنشهای هستهای توصیف کردند.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی هفته گذشته از این افزایش سرعت غنیسازی خبر داده و اعلام کرده بود که نیاز به اتخاذ تدابیر سختگیرانهتری برای نظارت در تأسیسات فردو وجود دارد. این اقدام ایران به وضوح نشاندهنده تشدید روند غنیسازی اورانیوم به سطحی است که میتواند قابلیت ساخت سلاح هستهای را فراهم کند، اقدامی که موجب نگرانیهای فزاینده جامعه بینالمللی و بهویژه کشورهای غربی شده است.
نگرانی غرب و تأکید ایران بر اهداف صلحآمیز
در حالی که مقامات غربی تأکید دارند غنیسازی اورانیوم با این سطح خلوص هیچ توجیه غیرنظامی ندارد و میتواند به تولید تسلیحات هستهای منجر شود، ایران بار دیگر ادعا کرده است که برنامه هستهای این کشور صرفاً اهداف صلحآمیز را دنبال میکند. تهران تأکید دارد که هدف از غنیسازی اورانیوم در سطوح بالاتر تنها برای تأمین نیازهای صلحآمیز و انرژی هستهای است.
طبق معیارهای آژانس، ۴۲ کیلوگرم اورانیوم ۶۰ درصدی، در صورت غنیسازی تا ۹۰ درصد، برای ساخت یک بمب هستهای کافی است. این در حالی است که ایران اکنون بیش از چهار برابر این مقدار را ذخیره کرده است. همچنین آژانس پیشبینی کرده است که در صورتی که روند فعلی ادامه یابد، ایران قادر خواهد بود در مدت زمان کوتاهتری به مقدار کافی اورانیوم غنیشده با خلوص بالا دست یابد.
این اقدامات ایران بار دیگر موضوع فعالیتهای هستهای این کشور را در مرکز توجه جامعه بینالمللی قرار داده و فشارها برای احیای مذاکرات برجام را افزایش داده است. در حال حاضر، کشورهای غربی و متحدانشان در تلاش هستند تا با استفاده از نظارتهای دقیقتر و تلاشهای دیپلماتیک، ایران را از ادامه این روند بازدارند. مذاکرات مربوط به توافق هستهای همچنان ادامه دارد، اما با توجه به تحولات اخیر، دورنمای این مذاکرات تحت تأثیر جدیدترین اقدامات ایران قرار گرفته است.
به گزارش رویترز، خواسته آژانس افزایش و تشدید نظارت در این دو تاسیسات بود و در نهایت پس از گفتوگوهای سه روزه بین دو طرف، تهران افزایش نظارت در فردو را پذیرفت.
در همین حال کاظم غریبآبادی، معاون امور حقوقی و بینالملل وزارت خارجه ایران، در توییتی نوشت که تهران «به تعهدات پادمانی» خود متعهد است و نظارتهای «فراتر از تعهدات مقرر» را تا زمانی که تحریمها برقرار باشد نمیپذیرد. او همچنین از اینکه رافائل گروسی در یک سخنرانی به «احتمال اشاعه هستهای از سوی ایران» اشاره کرده است انتقاد کرد. به نوشته رویترز، در بخش دیگری از گزارش محرمانه آژانس ذکر شده است که ایران اطلاع داده تزریق گاز هگزا فلورید (یواف۶) به دو آبشار سانتریفیوژ نسل دو-ام در تاسیسات نطنز به منظور غنیسازی پنج درصدی را آغاز کرده است.
با این حال بنابر این گزارش، ایران هنوز آبشار متشکل از ۱۱۵۲ سانتریفیوژ نسل شش را نصب نکرده است. تحولات اخیر در حالی رخ میدهد که عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، چندی پیش به احتمال فعال شدن فرایند موسوم به «مکانیسم ماشه» اشاره کرد.روز پنجشنبه نیز سه کشور اروپایی طرف برجام در نامهای به شورای امنیت سازمان ملل برای بازگشت فوری تمامی تحریمهای بینالمللی علیه ایران اعلام آمادگی کردند.
به نوشته رویترز، حدود ۴۲ کیلوگرم اورانیوم ۶۰ درصد غنیشده از لحاظ نظری و در صورت افزایش غلظت برای تولید یک بمب اتم کافی است؛ ایران در حال حاضر بیش از چهار برابر این مقدار را در اختیار دارد. ایران همواره بر صلحآمیز بودن برنامه هستهای خود تاکید کرده است. با این حال قدرتهای غربی میگویند هیچ توجیه معتبری برای غیرنظامی بودن غنیسازی تا این سطح وجود ندارد و هیچ کشور دیگری بدون تولید سلاح هستهای این کار را انجام نداده است.