ملی مذهبی _ انتشار اخبار مذاکرات محرمانه بین آمریکا و ایران با میانجیگری عمان و قطر به منظور دستیابی به توافق هستهای جدید واکنش نمایندگان سنای آمریکا را برانگیخته است.
روز پنجشنبه ۲۲ ژوئن طرح “بازنگری رفع تحریمهای ایران” که با حمایت ۳۳ سناتور از دو حزب دمکرات و جمهوریخواه همراه شده است بار دیگر به کنگره آمریکا ارائه شد.
این طرح برای نخستینبار در ماه آوریل سال ۲۰۲۱ هنگامی که دولت بایدن تلاش کرد توافق هستهای سال ۲۰۱۵ (برجام) را بار دیگر زنده کند، ارائه شده بود.
طرح “بازنگری رفع تحریمهای ایران” دولت آمریکا را ملزم میکند هر توافقی با جمهوری اسلامی در رابطه با برنامه هستهای ایران را برای بررسی به کنگره ارائه کند.
سناتور بیل هاگرتی عضو کمیته روابط خارجی سنا که از طراحان این طرح است میگوید: «از آنجایی که رژیم حامی تروریسم ایران به دنبال تسلیحات هستهای برای آسیب رساندن به آمریکاییها و شرکای منطقهای و متحدان ما است، در صورتی که پرزیدنت بایدن به تلاش خود برای دور زدن کنگره و رفع تحریمهای علیه ایران ادامه دهد، در اختیار داشتن یک ضمانت از اهمیت اساسی برخوردار است.»
سناتور جیم ریش عضو ارشد کمیته روابط خارجی سنا که از حامیان این طرح است هم گفت: «از آنجایی که دولت بایدن قصد دارد در ازای وعدههای دروغین حکومت ایران پیرامون منع گسترش سلاحهای هستهای مبالغ نقد هنگفت دیگری به این حکومت بدهد، بسیار مهم است که کنگره در مورد هر گونه کاهش تحریمها در جریان باشد.»
او افزود: «ایران همچنان فعالانه درگیر حمایت از جنگ روسیه در اوکراین است، به سربازان و دیپلماتهای ما حمله میکند و اعتراضها در داخل ایران را با خشونت سرکوب کرده است. بنابراین کنگره باید مطمئن شود که رفع یا تخفیف تحریمها، باعث تشدید این فعالیتهای وحشتناک نخواهد شد.»
سناتورها جان کندی، تد کروز، میت رامنی و راجر مارشال نیز از دیگر حامیان این طرح هستند.
در حالی که روز دوشنبه ۱۲ ژوئن (۲۲ خرداد) مقامات جمهوری اسلامی اعلام کردند که ایران مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا را از طریق سلطاننشین عمان انجام میدهد و موضوعات هستهای، تحریمهای آمریکا و زندانیان آمریکایی موضوع این مذاکرات است، آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا روز جمعه ۱۶ ژوئن گزارشها مبنی بر نزدیک بودن واشنگتن و تهران به توافقات را رد کرد و گفت: «گزارشهایی که در مورد توافق در مورد مسائل هستهای یا در مورد بازداشتشدگان دیدهایم، به سادگی دقیق نیستند و صحت ندارند.»
احضار مقامات دولت بایدن به کنگره
به گزارش رسانههای آمریکایی، نمایندگان جمهوریخواه کنگره آمریکا قصد دارند مقامات بلندپایه دولت جو بایدن را در رابطه با تلاشهای مخفیانه برای تجدید توافق هستهای با ایران، احضار کند.
به گزارش وبسایت “واشنگتن فری بیکن” قرار است رابرت مالی، نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران و برت مک گورک، هماهنگ کننده شورای امنیت ملی کاخ سفید در امور خاورمیانه که نقش کلیدی در “دیپلماسی پشت درهای بسته” با دولت جمهوری اسلامی را ایفا میکنند به کنگره احضار شوند.
کمیته مطالعات جمهوریخواهان (RSC) روز پنجشنبه اول تیر (۲۲ ژوئن) در بیانیه خود نوشت: «دیپلماتهای دولت بایدن سعی دارند توافقی مخفیانه و غیرقانونی را با ایران پیش ببرند تا بتوانند دهها میلیارد دلار به این دولت بپردازند. آنها نمیخواهند کنگره یا مردم آمریکا از مفاد توافق دولت بایدن با ایران، یا مبلغی که آنها برای ایران خواهند فرستاد، مطلع شوند.»
همزمان “ران دسانتیس” فرماندار جمهوریخواه ایالت فلوریدا که رقیب جدی دونالد ترامپ برای نامزدی این حزب در انتخابات ریاست جمهوری محسوب میشود در گفتگویی با روزنامه اسرائیلی “اسرائیل هیوم” به انتقاد از برجام پرداخت و تلاشهای دولت بایدن برای احیای آن را مورد انتقاد قرار داد.
در همین حال لایحه دائمی کردن تحریمهای ایران روز چهارشنبه ۲۱ ژوئن (۳۱ خرداد) به اتفاق آرا در کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان ایالات متحده تصویب شده و حال برای رایگیری به صحن مجلس فرستاده میشود. هنوز زمان رایگیری مشخص نیست.
این لایحه با عنوان “قانون تحکیم تحریمهای ایران”، تحریمهای اقتصادی که در سال ۱۹۹۶ علیه ایران و با هدف توقف برنامه دولت جمهوری اسلامی برای تولید سلاحهای هستهای و بیولوژیک تصویب شده بود و تا سال ۲۰۲۶ منقضی میشود، را دائمی میکند.مایکل استیل، نماینده جمهوریخواه از ایالت کالیفرنیا، سوزی لی، نماینده دموکرات از ایالت نوادا، به همراه مایکل مککال، رئیس جمهوریخواه کمیته روابط خارجی از ایالت تگزاس، تهیهکنندگان این لایحه هستند.
مایکل استیل با ابراز خرسندی از تصویب این طرح تاکید کرد که با دائمی شدن این تحریمها، آمریکا به ایران نشان میدهد که رفتار خصمانه علیه منافع ایالاتمتحده و متحدانش را تحمل نخواهد کرد.
رئیس کمیته روابط خاریج، مایکل مک کال نیز گفت: «تحریمها زمانی لغو میشوند که جمهوری اسلامی به رفتار تهدیدآمیز خود پایان دهد.»
ودانت پاتل معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در واکنش به تصویب لایحه دائمی کردن تحریمها گفت: «ما به صورت منظم با کنگره در خصوص سیاست ایران و آمریکا در ارتباط هستیم و با کنگره مشورت می کنیم.»
او در کنفرانس مطبوعاتی روزانه خود در روز چهارشنبه، در پاسخ به سوالی در باره “اقدامات بیثباتکننده ایران در غرب آسیا گفت که ایالات متحده “همچنان چندین ابزار لازم در اختیار دارد که تحریم ها بزرگ ترین بخش آن است و اعمال آنها در جهت مسئولیتپذیر کردن جمهوری اسلامی است”.
طرح دائمی کردن تحریمهای ایران درحالی برای رای گیری به مجلس نمایندگان فرستاده میشود که گزارشها حاکی از در جریان بودن مذاکرات بین دولتهای آمریکا و جمهوری اسلامی حکایت دارد.
این گزارشها با سفرها و دیدارهای روز سهشنبه ۳۰ خرداد حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه جمهوری اسلامی در قطرو عمان و همچنین دیدار علی باقری کنی، معاون سیاسی وزیر خارجه و مذاکره کننده ارشد ایران در مناقشه هستهای با انریکه مورا، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگکننده مذاکرات احیای توافق هستهای برجام با ایران، در دوحه، تقویت شد.
بر اساس گزارشها طرفین در آستانه دستیابی به یک توافق محدود درباره برنامه هستهای ایران، آزادسازی بخشی از پولهای بلوکه شده ایران و همچنین مبادله زندانیان هستند.