ملی مذهبی _ انتشار گزارش بلومبرگ مبنی بر وعده روسیه برای کمک به آمریکا در خصوص برنامه هستهای و نیابتیهای ایران اگرچه آنقدر بزرگ نیست که تیتر اول اکثر رسانههای جهان شود اما پرسشی قدیمی را دستکم برای ایرانیها دوباره طرح میکند و آن اینکه آیا روسها شریک قابل اعتمادی برای ایران هستند؟
به گزارش یورونیوز ، ایران و روسیه پس از جنگ اوکراین و تحریمهای گسترده غرب علیه مسکو، بیش از پیش به یکدیگر نزدیک شدند، نزدیکی که ظاهرا هم مسکو و هم تهران به اجبار و زیر فشار و تحریمهای اروپا و آمریکا به آن تن در دادهاند. از سوی دیگر مسکو، علیرغم امضای توافقنامه راهبردی با ایران و خصوصا پس از روی کار آمدن دونالد ترامپ در پی حفظ کانالهای مذاکره با غرب بوده و ظاهرا بنا به گزارش های تایید نشده از جمله گزارش اخیر بلومبرگ، حاضر است برخی از اهرمهای خود در قبال ایران را با آمریکا به معامله بگذارد.
ایرانیانی که در نگاه خود به روسیه به حافظه تاریخی خود رجوع میکنند، چنین چرخشی احتمالی از سوی روسیه را عجیب نمیدانند. خاطره حافظه تاریخی آنان از روس ها تلخ است؛ از جنگهای ایران و روس در قرن نوزدهم و تحمیل قراردادهای گلستان و ترکمانچای و مشروطه و به توپ بستن مجلس توسط لیاخوف گرفته تا ورود ارتش سرخ به خاک ایران در جنگ جهانی دوم و حمایت از برخی جداییطلبان در ایران و این اواخر، تحولات سوریه.
در این برهه که عزم ترامپ در پایان دادن به جنگ اوکراین و توافق با پوتین جزم است، سؤال اساسی این است که آیا تهران میتواند همچنان به مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک تکیه کند و یا اینکه معامله میشود؟
واقعیت این است که مسکو بر خلاف تهران، منافع ملی خود را نه بر مبنای تعهدات ایدئولوژیک که با تابعی از شرایط ژئوپلیتیکی و معاملهگری در سطح کلان جهانی تعریف کرده و تجربه نشان داده که روسها در برهههای حساس و دستکم با استناد به حافظه تاریخی ایرانیان، پتانسیل این را دارند که علیه منافع ملی ایران تصمیم بگیرند؛ زنگ خطر دیگری برای تهران تا قربانی معامله روسها با قدرت های جهانی نشود.
در همین حال کرملین روز چهارشنبه اعلام کرد گفتگوهای آتی روسیه و ایالات متحده شامل بحث درباره برنامه هستهای ایران نیز خواهد بود. پیش از این در دور اولیه مذاکرات آمریکا و روسیه در ماه گذشته نیز ایران یکی از محورهای گفتگوی نمایندگان دو کشور بود. بر اساس گزارشی که بلومبرگ روز سهشنبه منتشر کرد، روسیه موافقت کرده است که به دولت دونالد ترامپ در برقراری ارتباط با ایران در موضوعات مختلف از جمله برنامه هستهای تهران و حمایت از گروههای منطقهای ضدآمریکا کمک کند.
اگرچه کرملین این خبر بلومبرگ را تایید نکرده اما تصریح کرده است که ایران اکنون یکی از موضوعاتی است که واشنگتن و مسکو با جزئیات بیشتری درباره آن بحث خواهند کرد.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین گفت: «موضع روسیه واقعاً این است که مشکل پرونده هستهای ایران منحصرا از راههای صلحآمیز سیاسی و دیپلماتیک حل شود.» پسکوف افزود: «ما معتقدیم که این پتانسیل وجود دارد؛ زیرا ایران متحد ما، شریک ما و کشوری است که با آن در حال توسعه روابط همه جانبه، سودمند و محترمانه متقابل هستیم و روسیه آماده انجام هر کاری برای این امر است. ایالات متحده از این موضوع آگاه است.»
ترامپ ماه گذشته کمپین «فشار حداکثری» خود علیه ایران را احیا کرد که شامل تلاشهایی برای به صفر رساندن صادرات نفت این کشور به منظور جلوگیری از دستیابی تهران به سلاح هستهای است.
روسیه از زمان آغاز جنگ اوکراین روابط خود با ایران را گستردهتر کرده و حتی در ماه ژانویه یک معاهده همکاری راهبردی با ایران امضا کرده است.