دیروز شنبه ۱۰ مرداد، سایت صدا و سیما گفت‌وگویی از آقای عراقچی منتشر کرد که او در آن برنامه هسته‌ای ایران را “خسرانی بزرگ” از نظر اقتصادی خوانده و همین طور از نگرانی شدید مقام‌های ایران از حمله آمریکا در اواسط دهه ۱۳۸۰ صحبت کرده بود.
به گزارش بی بی سی این گفت‌وگو چند ساعت بعد از انتشار، از سایت صدا و سیما حذف شد و توضیح داده شد که چاپ این مطلب “ناشی از یک خطای برداشت بوده است.”
عباس عراقچی نیز این سخنان را مخدوش و ناقص اعلام کرده و انتشار آن را خلاف امنیت و منافع ملی دانسته است.
‘جزییات آزاردهنده’
آقای عراقچی در جلسه با مدیران صدا وسیما گفت که اگر ایران بخواهد سراغ بمب برود، توافق هسته ای با قدرت های جهانی “شکستی کامل است”، اما اگر به دنبال غنی‌سازی مشروع بین‌المللی و برنامه هسته‌ای کاملا صلح آمیز باشد، این توافق “پیروزی بزرگی” است.
او در اظهاراتی کم‌سابقه درباره جنبه اقتصادی برنامه هسته‌ای گفته بود: “اگر برنامه هسته‌ای کشورمان را بخواهیم صرفا با معیارهای اقتصادی بسنجیم خسرانی بزرگ است، یعنی اگر هزینه مواد تولیدی را بخواهیم محاسبه کنیم اصلا تصورش را نمی‌توانیم کنیم، اما ما این هزینه‌ها را برای عزت، استقلال و پیشرفت‌مان داده‌ایم برای اینکه زیر بار زورگویی دیگران نرویم.”
آقای عراقچی “جزییات آزاردهنده” مذاکرات هسته‌ای را با تلفات و خسارت‌های یک “عملیات موفق” جنگی مقایسه کرده که در آن کسی درباره این که “چند دستگاه تانک از دست دادیم یا چند نفر شهید شدند” صحبت نمی‌کند.
بنا بر توافق هسته‌ای وین، ایران باید برای لغو تحریم‌های بین‌المللی دست کم ده سال از فعالیت‌های حساس هسته‌ای خود مانند غنی‌سازی با درصد بالا دست بکشد و بخشی از تاسیسات خود را تعطیل کند یا تغییر کاربری دهد.
ارتباط با رئیس جمهور به زبان سرخه‌ای
او در گفت‌وگو با مدیران صدا و سیما با اشاره به دستور صریح رهبر ایران در ارتباط با باقی ماندن دست کم هزار سانتریوفیوژ در تاسیسات فردو، گفته است که این تاسیسات “ارزش علمی و صنعتی” ندارد، بلکه “ارزش فردو به این است که نمی‌شود به آنجا حمله کرد.”
معاون وزیر امور خارجه ایران همچنین از دخالت مستقیم رهبر ایران در بعضی “جزییات مذاکرات” خبر داده و گفته “در طول مذاکرات اخیر هم دو بار پیک‌هایی آمد و برای ما پیغام‌هایی آورد”.
همچنین به گفته آقای عراقچی، حسین فریدون، برادر و دستیار ارشد حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران دخالتی در مذاکرات نداشته و به عنوان رابط تیم مذاکره‌کننده با رییس‌جمهور عمل می‌کرده است.
“او در تماس‌هایش می‌توانست درباره مسائل فوری به زبان سمنانی و سرخه‌ای سوال کند و اینها هم می‌توانست کمک‌کننده باشد، همچنان که در جبهه چیزی کم می‌آوردند سمنانی‌ها پشت بی‌سیم می‌رفتند”.
نگرانی از حمله نظامی
نگرانی شدید مقام‌های ایران از حمله نظامی آمریکا از دیگر مسائلی است که آقای عراقچی در جلسه با شورای خبر صدا وسیما مطرح کرده است.
او از تهدید نظامی ایران “در حد اعلا” و با خبر نبودن مردم از جزییات این تهدیدها خبر داده و گفته است: “دوستان سپاهی و نظامی ما می‌دانند شب‌هایی بود حدود سال‌های مثلا ٨۶-٨٥، که ما هر شب با این نگرانی [مواجه بودیم] که فردا صبح ممکن است تمام امکانات لازم برای حمله به ایران را دورتادور ایران چیده باشند.”
او همچنین تصویب برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) در مجلس را “به صلاح” ندانسته چرا که به گفته او “مجموعه‌ای اقدامات داوطلبانه در برجام هست که اگر مجلس آن را تصویب کند تبدیل به اقدامات اجباری می‌شود”.
شماری از نمایندگان مجلس با استناد به قانون اساسی و لزوم تأیید معاهدات بین‌المللی در مجلس، خواهان تصویب توافق وین و تبدیل آن به قانون شده‌اند، اما در مقابل دولت گفته است که برجام یک پیمان بین‌المللی نیست که نیاز به تصویب مجلس داشته باشد.
آقای عراقچی به صحبت‌های رهبر ایران درباره لزوم طی روند قانونی در ارتباط با توافق هسته‌ای اشاره کرده، اما گفته است که آیت‌الله خامنه‌ای “در دو سه باری که به این موضوع اشاره کردند اسمی از مجلس نیاوردند”.
اظهارات صریح آقای عراقچی در حالی منتشر شده است که دولت ایران تلاش می‌کند از “شبهه‌افکنی و ایجاد یاس و تردید” درباره توافق هسته‌ای جلوگیری کند.
هفته گذشته وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران در نامه‌ای محرمانه از رسانه‌های داخل ایران خواست از انتشار مطالبی که “دستاوردهای مذاکرات هسته‌ای” را زیر سوال می‌برد یا “القای تقابل میان دیدگاه‌های مقامات عالی‌رتبه نظام” می‌کند، بپرهیزند.
عراقچی نسبت به انتشار صحبت های خود اعتراض و این اقدام را مغایر منافع ملی اعلام کرده است.
