شرط تحقق شعارهای دولت، رفع تبعیض از اقوام است

کانون مدافعان حقوق بشر در ادامه گزارش‌های ماهانه خود به بررسی‌ وضعیت حقوق بشر در ایران در آذر ماه 1393 پرداخت.

کانون مدافعان حقوق بشر که ریاست آن‌ بر عهده شیرین عبادی است در گزارش خود با اشاره به تبعیض های موجود در مناطقی که اقوام ایرانی در آنجا ساکن هستند، از مسئولان امر خواست تا برای رسیدن به توسعه، به رفع این تبعیض‌ها اقدام کنند.

به اعتقاد این سازمان مردم‌نهاد، بی توجهی‌ها‌ به خواسته‌های اقوام و بهبود وضعیت آنان که اکثراً در مناطق مرزی ایران ساکن هستند، موجب رشد گروه‌‌های غیر‌مدنی شده است که از این فرصت برای تحقق اهداف‌شان استفاده کرده‌اند.

بر این اساس کانون مدافعان حقوق بشر، شرط تحقق شعارهای دولت را رفع تبعیض از اقوام دانسته است. این نهاد مدافع حقوق بشر همچنین از رفتار افرادی چون مولوی عبدالحمید که با تحمل سختی‌ها سعی در آرام نگه داشتن منطقه کرده اند به عنوان الگو و سرمشق برای هموطنان بلوچ یاد کرده است.

در گزارش کانون مدافعان حقوق بشر که به دو زبان فارسی و انگلیسی منتشر می شود، همچنین در سه بخش “حقوق مدنی و سیاسی و فرهنگی”، “حقوق اقتصادی و اجتماعی” و “میراث فرهنگی و محیط زیست” به بررسی وضعیت حقوق بشر در ایران پرداخته شده است.

به گزارش سایت کانون مدافعان حقوق بشر، متن گزارش ماه آذر 1393 کانون مدافعان حقوق بشر که در پنج دی ماه 1393منتشر شده، به شرح زیر است:

گزارشی مختصر از وضعیت حقوق بشر در ایران در ماه آذر 1393

مقدمه

قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بر برابری کلیه شهروندان تاکید دارد؛ از جمله اصل 19 قانون اساسی مقرر می‌دارد: «مردم ایران از هر قوم و قبیله که باشند از حقوق مساوی برخوردارند و رنگ، نژاد، زبان و مانند اینها سبب امتیاز نخواهد بود.» برابری انسان‌ها از چنان اهمیتی برخوردار است که حتی برای رفع هرگونه شبهه، قسمت آخر اصل 107 قانون اساسی مقرر داشته است: «… رهبر در برابر قوانین با سایر افراد کشور مساوی است.»

با وجود چنین تأکیدهایی، متأسفانه اقوام ایرانی به ویژه هموطنان بلوچ، سال‌ها از تبعیض در رنج هستند. حقوق فرهنگی که در اصل 15 قانون اساسی به رسمیت شناخته شده است از آنان مضایقه می‌شود و حقوق مذهبی آنان نیز که اکثراً اهل تسنن هستند، رعایت نمی‌شود. یکی دیگر از مصداق های تبعیض، موضوع آموزش است؛ به عنوان مثال آنطور که خبرگزاری مهر وابسته به دولت ایران گزارش داده است، کمبود 800 هزار متر فضای آموزشی و بیش از 8 هزار معلم، عدم دسترسی مناسب، نبود سرویس‌های بهداشتی در بسیاری از مدارس عشایری و روستایی، جابجایی دانش آموزان با وانت بار در مناطق روستایی و پیمودن مسافت‌های طولانی و بیش از 3 کیلومتر برای رسیدن به کلاس درس تنها بخشی از مشکلات آموزشی استان سیستان و بلوچستان است. همچنین بر اساس نظر معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان، کودکان استان سیستان و بلوچستان با اختلالات ناشی از سو‌ء تغذیه مواجه هستند.

این در حالی است که فعالیت‌های مثبت انجمن‌های محلی و بومی مستقر در منطقه‌هایی که اقوام در آنجا ساکن هستند، با طرح اتهام‌های امنیتی محدود شده‌اند. نمونه بارز این رفتارها را می توان در برخورد حکومت با مولوی عبدالحمید و نزدیکان این روحانی بلوچ اهل تسنن مشاهده کرد. اما مولوی عبدالحمید با تحمل سختی‌ها سعی در آرام نگه داشتن منطقه کرده است؛ رفتاری که می تواند الگو و سرمشقی برای هموطنان بلوچ باشد.

همچنین فقدان اعتماد به نیروهای بومی در مناطقی که قومیت‌های ایرانی در آنجا ساکن هستند، یکی دیگر از مشکل‌های این بخش از شهروندان ایرانی است.

اگر چه در سال اخیر انتخاب‌هایی را در سطح بخشدار و شهردار در این مناطق شاهد بوده ایم اما بی توجهی‌ها به خواسته‌های اقوام و بهبود وضعیت آنان که اکثراً در مناطق مرزی ایران ساکن هستند، موجب رشد گروه‌‌های غیر‌مدنی شده است که از این فرصت برای تحقق اهداف‌شان استفاده کرده‌اند.

بر این اساس کانون مدافعان حقوق بشر با دعوت از مسئولان جمهوری اسلامی ایران به رعایت حقوق اقوام ایرانی و با تقدیر از تلاش‌های افرادی چون مولوی عبدالحمید، همگان را به وحدت و همدلی فرا می خواند. مبادا آتش کدورتی که در بخشی از خاورمیانه شعله ور شده است به ایران نیز سرایت کرده و خشک و تر را با هم بسوزاند.

در این گزارش همچنین خلاصه ای از وضعیت نقض حقوق بشر در ایران در آذر ماه ۱۳۹3 در پی می آید. این گزارش بر مبنای اطلاعاتی است که در سایت ها و رسانه های مختلف درج شده و صحت آن به احراز رسیده است و در سه بخش و به دو زبان فارسی و انگلیسی منتشر می شود.

وضعیت حقوق بشر در ایران در ماه آذر 1393

بخش اول – حقوق مدنی، سیاسی و فرهنگی

الف- وضعیت فعالان سیاسی، اجتماعی و فرهنگی

1) در این ماه حدود 30 نفر بازداشت شدند که بازداشت شدگان عبارتند از: علی غزالی- فعال رسانه ای-، علی طبرزدی- فعال مدنی-، محمدرضا جوششان- فعال مذهبی-، محسن بیگلربیگی، جاوید فخریان، سینا رحیم پور- سه فعال سیاسی-، ریبوار عبداللهی، فرزاد مرادی نیا، فردین میرکی و منیژه صادقی- 4 فعال کارگری.

همچنین 5 نفر به اتهام پیروی از گروه «عرفان حلقه» که مؤسس آن، محمد علی طاهری از سال 1390 در زندان به سر می‌برد، دستگیر شدند. مهتاب افشاری و طبق اعلام سپاه پاسداران دو زن و دو مرد بدون ذکر نام در جزیره کیش، 5 فرد دستگیر شده هستند.

از سوی دیگر برخی خبرها از بازداشت یلدا پژوهش- فعال حقوق زنان-، حسن احمدی- فعال سیاسی-، مجید مقدم، مصطفی ره پیش، شاهین کعبی، خالد مهاوی، ناجی عبیات، عبدالله عبیات، مهدی بیت صیاح، حمادی، امیر امیرقلی، سعید حسنی – 10 فعال مدنی- ابراهیم حسین‌زاده، شهرام دینارویی و محمد رضا واحدی-3 نوکیش مسیحی- حکایت دارد.

لازم به تذکر است که چند نفر از افراد بازداشت شده پس از چند روز با تودیع وثیقه بصورت موقت تا روز محاکمه از زندان آزاد شدند.

2) ناصر هاشمی راد- فعال ملی، مذهبی- برای گذراندن یازده سال حبس، فردین اغصانی، فرحناز مقدم- 2شهروند بهایی- برای گذراندن سه سال حبس، نوشین میثاقی، سهیلا اقدسی، ادیب شعاعی، ندا فرصتی‌پور- چهار شهروند بهایی- برای گذراندن شش ماه حبس و محسن رحمانی- فعال مدنی- برای گذراندن ۷ سال حبس بازداشت و به زندان منتقل شدند.

همچنین صالح‌الدین مرادی- فعال حقوق دراویش- برای اجرای حکم دو سال تبعید و ۳۰ ضربه شلاق، مختار اسدی- فعال صنفی- برای اجرای حکم یک سال حبس و محمد پارسی- وبلاگ نویس- جهت اجرای حکم سه سال حبس به دایره اجرای احکام احضار شدند.

3) سید سراج‌الدین (سید امیر‌محمد) میردامادی- روزنامه نگار زندانی- به سه سال زندان و دو سال ممنوعیت برای خروج از ایران و دو سال ممنوعیت از فعالیت روزنامه نگاری، حسن ممتاز سروستانی- شهروند بهایی- به پنج سال زندان و محمدرضا عالی‌پیام- شاعر و طنزپرداز- به 15 ماه حبس در دادگاه تجدید نظر محکوم شدند.

همچنین غنچه قوامی- فعال مدنی- به یک سال حبس تعزیری و دو سال ممنوعیت برای خروج از ایران و ابراهیم فیروزی- نوکیش مسیحی زندانی- به ۱ سال زندان و ۲ سال تبعید به شهرستان سرباز محکوم شدند. سید مسعود سید طالبی- فعال سایبری که در زندان به سر می برد- نیز بار دیگر محاکمه و به ۵ سال زندان محکوم شد.

4) جلسه رسیدگی به اتهام‌های فاطمه اختصاری و مهدی موسوی- دو شاعر-، ماشاء الله شمس‌الواعظین- روزنامه نگار-، نیما حسنی، محمد محمدی، عطا کریمی، میلاد مختاری، روح الله مظاهری‌پور، امیر ابراهیملو، یاسین حاجی‌زاده، احسان بدرمیلان، یاسر اکبری، مصطفی هاشمی، محمد امامعلی‌پور، سهیل دعیری، رضا شهنازی گل جوان، یونس ارشد، علی حلاوت نگار، همایون رحیمی، امین خداپرست، سالار خلیل‌پور، رضا حیدری، رضا چمک، رامین خلیلی، محمد تمدن- 22 فعال مدنی-، می‌خلوصی، دری امری، ساقی فدایی و شایان تفضلی- 4 شهروند بهایی- برگزار شد. همچنین سعید رضوی فقیه- روزنامه نگار و فعال سیاسی زندانی- در دادسرا مجدداً تفهیم اتهام و بهنام ابراهیم‌زاده- فعال کارگری زندانی- باردیگر در دادگاه محاکمه شد.

5) نسرین ستوده- وکیل دادگستری- و همسرش، رضا خندان در روز ده دسامبر در خیابان دستگیر و به مدت چند ساعت بازداشت شدند.

6) صلاح الدین آدابی، سعید تکیه خواه، مسعود جعفری، امجد می‌نویی و محمد حبیبی- 5 فعال مذهبی عضو مکتب قرآن-، علی رستمی- درویش-، نگار ندافی، افشین نیک آیین، پروانه رفیعی، ستاره فدایی- 4 شهروند بهایی- و عمادالدین ملازهی- فعال بلوچ- به اداره اطلاعات احضار شدند.

ب- وضعیت حقوق فرهنگی

1) هیات منصفه دادگاه مطبوعات، سایت خبری تحلیلی «انتخاب» را مجرم دانست.

2) صاحب امتیاز و مدیر مسئول نشریه دانشجویی جهش برای مدت ۷ ماه از هرگونه فعالیت مطبوعاتی محروم شد.

3) اعضای نیروی مقاومت بسیج مانع از انجام سخنرانی فائزه هاشمی- فعال سیاسی- در دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد شدند.

پ- سایر موارد نقض حقوق بشر

1) در این ماه  حداقل تعداد 13 نفر اعدام شدند. اسامی اعدام شدگان که نام کامل برخی از آنان مشخص نشده است ولی مقام های قضایی یا رسانه های وابسته به دولت ایران یا سایت های خبری اعدام آنها را تأیید کرده اند، به شرح زیر است: «م.ق» در شهرستان جغتای و در ملاء عام، «ولی الله»، «ع.بخشی نژاد» و «م.» در قزوین اعدام شدند. مقام های قضایی اتهام این افراد را قتل عمد اعلام کردند. «ص.ی.ف» در قم ، «مرتضی» و «منصور» و «یک تبعه افغانستان» در زندان رجایی شهر کرج اعدام شدند. رسانه های وابسته به دولت ایران، اتهام این افراد را قتل عمد عنوان کردند. «علی.م» و «علی.ق» در مشهد و در ملاء عام اعدام شدند. مقام قضایی اتهام این افراد را تجاوز به عنف اعلام کرد. خانم «ف.غ»، «مجید.ر» و «م.ش» در قزوین اعدام شدند. مقام قضایی اتهام این افراد را حمل و نگهداری مواد مخدر اعلام کرد.

2) مقام قضایی از صدور حكم قصاص اعدام برای یک نفر در یزد خبر داد. همچنین سخنگوی قوه قضاییه از صدور حکم قصاص عضو برای دو نفر از متهمان پرونده‌های اسیدپاشی در تهران خبر داد.

3) احکام 40 ضربه شلاق برای «ک.الف» و «م.م» در استان مازندران و 74 ضربه شلاق برای چهار نفر  در شهرستان چرام اجرا شد. رسانه های وابسته به دولت ایران اتهام این افراد را اخلال در نظم عمومی و شرارت اعلام کردند.

4) وضعیت زندانیان سیاسی هم چنان ناگوار گزارش می شود، به گونه ای که تعدادی از آنان مانند عدنان رحمت‌پناه و ساجده عرب سرخی بیمار هستند که نسبت به درمان و معالجه آنها اقدامی جدی صورت نگرفته است. همچنین اصغر قطان، محمدعلی طاهری، سید قاسم آبسته، جمشید دهقانی، علی سلان‌پور و جعفر اقدامی بدون پایان فرآیند لازم درمانی به زندان بازگردانده شدند.

5) ابراهیم رضاپور، احمد تمویی، بهزاد آلخانی، جعفر افشاری، جعفر میرزایی، حبیب افشاری،  خضر رسولی راد،  سامان نسیم، سید جمال محمودی، سید سامی حسینی، سیروان نژاوی، شورش افشاری، شیرکو حسن پور، عبدالرحمان سلیمان، عبداللە اصغری، عبداللە امویی، عبداللە محمودی، عثمان مصطفی پور، علی افشاری، علیرضا رسولی،  محمد عبدالهی، مصطفی داوودی، مصطفی رحمان، ولی افشاری، یوسف کاکەممی و منصور آروند- ۲6 زندانی کرد- در اعتراض به وضعیت زندان وعدم رعایت اصل تفکیک جرایم در نگهداری زندانیان دست به اعتصاب غذا زدند.

6) نیروهای نهادهای امنیتی و پلیس مانع از ورود کسانی شدند که قصد داشتند تا به مراسم شانزدهمین سالگرد قتل داریوش فروهر و پروانه فروهر بروند.

7) فریبا کمال آبادی- شهروند بهایی- که در زندان به سر می برد با مخالفت مقام های مسئول از حضور در مراسم عروسی دخترش محروم شد.

8) حکیمه شکری از زندان اوین به زندان قرچک و سلمان خلیل‌پور از زندان رجایی شهر کرج به زندان دیزل آباد کرمانشاه منتقل شدند.

9) مقام های مسئول از ورود دانشجویان دختر دانشگاه نوشیروانی بابل به سالن مسابقات ورزشی این دانشگاه جلوگیری کردند.

10) منازل فواد یزدانی، پیمان یزدانی، نوید یزدانی و نیما نجفی- 4 شهروند بهایی- بازرسی شد.

11) حسین ابلیس- خواننده زیرزمینی رپ- بازداشت شد.

بخش دوم – حقوق اقتصادی و اجتماعی

وضعیت اقتصادی در ایران همچنان نامناسب گزارش می شود، به گونه ای که وزیر کار از شناسایی ۱۲ میلیون فقیر تاکنون خبر داده است.

1) پرداخت‌های حقوق و مزایای 150 کارگر کارخانه فولاد و چدن درود برای سه ماه، ۱۷۰ کارگر معدن «آقا دربند» برای سه ماه، 1400 کارگر معادن البرز شرقی برای دو ماه و بیش از ۱۵۰ کارگر معدن کوشک بافق برای سه ماه به تعویق افتاده است. همچنین حدود ۳۵۰کارگر شاغل و ۵۵۰ بازنشسته نساجی مازندران حدود ۱۵ میلیارد تومان مطالبات معوقه دارند که سهم بازنشسته‌ها از این میزان حدود ۱۱میلیارد تومان است. حدود ۱۶۰ کارگر کارخانه آزمایش نیز که از سال 1391 به تدریج بازنشسته شده‌اند هنوز موفق به دریافت سنوات پایان خدمت خود نشده‌اند.

2) محمدصادق نادری- نماینده کارگران پیمانی سیمان سپاهان-، فیصل حمید، رضا منصوری- 2 کارگر شرکت پیمانکاری کیسون-،20 کارگر نقاش منطقه ویژه عسلویه و ۳۰۰ کارگر «راک سرامیک» از محل کار خود اخراج شدند. همچنین 70 کارگر پروژهٔ سد آزاد از محل کار خود اخراج و 20 کارگر دیگر به مرخصی بدون احتساب حقوق و مزایا فرستاده شدند. از سوی دیگر 280 کارگر کارخانه قند قهستان در پی تعطیلی این کارخانه بیکار شدند. حقوق 8 ماه گذشته این 280 کارگر پرداخت نشده است. حدود ۱۵۰ کارگر شهرداری مریوان نیز با اتمام قرارداد کاریشان و بیکار شدند.

3) محمد شریفی مقدم- فعال صنفی- بر اساس حکم انضباطی از محل کار خود به محلی دیگر تبعید شد.

بخش سوم- میراث فرهنگی و محیط زیست  

اخبار منتشر شده از میراث فرهنگی و محیط زیست در آذر ماه نیز همچنان نشان از نامناسب بودن وضعیت این حوزه دارد.

1) رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری دزفول اعلام کرد که 30 خانه تاریخی در محدوده بافت قدیم این شهر تخریب شده یا در آستانه تخریب قرار دارند. همچنین بازار تاریخی ارومیه در نبود سیستم دفع اصولی فاضلاب و آب های سطحی در آستانه تخریب و فروپاشی قرار گرفته است.

2) تعداد زیادی از درختان جنگل‌های دنا در پی عملیات گاز رسانی قطع شدند.

3) انفجار گلوله خمپاره باقی مانده از زمان جنگ ایران و عراق در روستای دستک اولیا، باعث مرگ نازار عزیزی-مادر خانواده- و حسین عزیزی- یکی از فرزندان- و مجروح شدن کورش عزیزی- فرزند دیگر- شد. همچنین محمد قنبرزهی- سرباز وظیفه- بر اثر انفجار مین ضد نفر زخمی شد.

4) مردم روستای قاسم آباد در شهرستان ایرانشهر از آب آشامیدنی بهداشتی محروم هستند.

خاتمه

کانون مدافعان حقوق بشر در پایان گزارش ماه آذر 1393 یادآور می شود که نفی هرگونه تبعیض براساس جنسیت، نژاد، قوم و مذهب، پایه و اساس ضوابط حقوق بشری است.

از آنجا که  دولت جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون های بین المللی حقوق بشر پیوسته است و دائماً از پای‌بندی‌اش به این کنوانسیون‌ها‌ سخن می گوید، باید هر چه سریع تر نسبت به رفع تبعیض از اقوام ایرانی که مرزداران سرزمینمان نیز هستند، اقدام کند. دولت جمهوری اسلامی ایران باید توجه کند که توسعه ایران بدون رفع تبعیض از اقوام، غیر ممکن است. بنابراین شرط تحقق شعارهای دولت، رفع تبعیض از اقوام است.

شیرین عبادی

رییس کانون مدافعان حقوق بشر

پنج دی 1393

توضیح: علاقه مندان می توانند برای کسب اطلاعات بیشر در خصوص این گزارش به سایت ها و خبرگزاری های زیر مراجعه کنند: خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، خبرگزاری رسمی ایران (ایرنا)، خبرگزاری کار ایران (ایلنا)، خبرگزاری فارس، خبرگزاری مهر و باشگاه خبرنگاران جوان  و سایت های کانون مدافعان حقوق بشر، مرکز حامیان حقوق بشر، جرس، الف، کمیته گزارشگران حقوق بشر، ندای آزادی، بازتاب، هرانا، قانون، کلمه، محبت نیوز، سنی آنلاین، کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران، مجذوبان نور، ملی- مذهبی، موکریان، ندای سبز آزادی، رادیو زمانه، رادیو فردا و بی بی سی.