اسد اردوغان را به داشتن “ذهنیت فرقه گرا” در برخورد با مسایل منطقه متهم کرده است.
رئیس جمهوری سوریه با انتقاد شدید از موضع دولت ترکیه در قبال بحران سیاسی کشور خود، نخست وزیر آن کشور را به فرقه گرایی مذهبی متهم کرده است.به گزارش بی‌بی‌سی، خبرگزاری دولتی سوریه – سانا – در گزارشی پیرامون مصاحبه اخیر بشار اسد، رئیس جمهوری این کشور با یک روزنامه ترکیه، رجب طیب اردوغان، نخست وزیر این کشور را به داشتن “مواضع متناقض” نسبت به بحران های منطقه ای متهم کرده و در مورد علت آن گفته است آقای اردوغان “ذهنیت فرقه گرای خود را نشان می دهد.”
به گزارش این خبرگزاری، این مصاحبه با روزنامه جمهوریت ترکیه انجام شد که همراه با چهار رسانه خبری دیگر ترکیه خواستار مصاحبه با رئیس جمهوری سوریه شده بودند اما “پس از آنکه رئیس دفتر رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه، با آن چهار رسانه تماس گرفت و خواست این مصاحبه صورت نگیرد، آنها نتوانستند به سوریه بیایند.”
براساس متنی از مصاحبه که توسط خبرگزاری دولتی سوریه انتشار یافته، خبرنگار جمهوریت از آقای اسد سئوال کرد: “آیا همانطور که رهبران ترکیه گفته اند، سرنگونی هواپیمای ترکیه توسط پدافند هوایی سوریه می تواند به رویارویی بین دو کشور منجر شود؟“
اسد در پاسخ گفته است که در حال حاضر، وضعیت منطقه بسیار متشنج و متحول و “مشابه وقایع یکصد سال پیش است که در جریان آن، امپراتوری عثمانی تضعیف شد و سقوط کرد” و افزوده است که در آن زمان هم یکی از عوامل تضعیف امپراتوری عثمانی، اختلاف بین اعراب و ترک ها بود.
به گفته بشار اسد، سوریه از دوازده سال پیش و سفر رئیس جمهوری وقت ترکیه به آن کشور، روابط دوستانه ای با ترکیه برقرار کرد اما از زمان آغاز بحران سیاسی در سوریه در پانزده ماه پیش، دولت او در دو جبهه درگیر بوده است: “اول، حل بحران سیاسی داخلی و مقابله با تروریست ها، دوم تلاش برای حفظ دستاوردهایی که در روابط دوجانبه با ترکیه داشته ایم.”
مقامات سوریه مخالفان حکومت به خصوص گروه های مسلح مخالف را “تروریست” می خوانند.
بشار اسد: در پانزده ماه پیش در دو جبهه درگیر بوده ایم؛ اول حل بحران سیاسی و مقابله با تروریست‌ها و دوم حفظ دستاورد روابط با ترکیه
بشار اسد دولت اردوغان را متهم کرد که تلاش داشته تا این روابط را تخریب کند و افزود در حال حاضر، “آنچه که از این روابط باقی مانده، صرفا روابط دوستانه بین دو ملت است و در نتیجه، ما می کوشیم تا از بروز رویارویی بین دو کشور جلوگیری شود.”
اسد این نظر دولت ترکیه را رد کرد که پدافند هوایی سوریه عمدا هواپیمای نظامی ترکیه را هدف قرار داد و گفت که سودی از چنین اقدامی نصیب سوریه نمی شد.
در مورد تیراندازی به سوی این هواپیما بدون هشدار قبلی، رئیس جمهوری سوریه گفت که سربازی که مامور تیراندازی به سوی هواپیماهای غیرخودی بود، در عرض چند ثانیه و بدون هماهنگی با فرماندهان بالاتر به سوی آن تیراندازی کرد و این عملی تصادفی بوده است.
خبرنگار جمهوریت گفت که منابع نظامی ترکیه اظهار داشته‌اند که مدارکی از تماس بین مقامات ارشد دولت سوریه و مسئولان رادار هوایی این کشور در ارتباط با تصمیم به سرنگونی هواپیمای ترکیه در دست دارند و از کشورهای دیگر هم خواسته اند مدارکی را که از طریق استراق سمع به دست آورده اند در اختیار ترکیه قرار دهند اما رئیس جمهوری سوریه گفت که اظهارات این منابع “دروغ است.”
در بخش دیگری از این مصاحبه، بشار اسد بین دولت و ملت ترکیه تفاوت قایل شد و گفت: “با وجود اینکه سیاست اردوغان برای مردم سوریه تنها خون و ویرانی به ارمغان آورده و بدون توجه به اینکه دولت کنونی ترکیه خواستار مرگ مردم ماست، من برای ملت ترکیه، که ملت برادر ماست، آرزوی بهروزی دارم.”
“فرقه گرایی” اردوغان
رئیس جمهوری سوریه گفت که دولت ترکیه بدون توجه به “روابط برادرانه با سوریه” به مداخله در امور داخلی این کشور پرداخت که برای او قابل قبول نیست و “در مراحل بعدی، با حمایت تدارکاتی از تروریست هایی که مردم بیگناه ما را می کشند، در حوادث خونین در این کشور درگیر شد” و با حمله لفظی مستقیم به نخست وزیر ترکیه افزود: “نمی خواهم در مورد شخصیت فردی صحبت کنم که در اظهارات خود، تمام ارزش های اخلاقی و معنوی را زیر پا گذاشته است، ارزش هایی را که باید مشخصه هر سیاستمدار، بلکه هر انسانی در جهان باشد.”
به گفته اسد دلیل اعتراض اردوغان به حمله اسرائیل به فلسطینیان فرقه گرایی او بوده است.
خبرنگار جمهوریت سخنان نخست وزیر ترکیه را یادآور شد که بارها گفته است که بشار اسد در گفتگوی با او، قول داده بود تا دست به اصلاحات بزند و از سرکوب مردم خودداری ورزد، اما رئیس جمهوری سوریه گفت که اینگونه اظهارات نشان می دهد که آقای اردوغان در صدد مداخله در امور داخلی سوریه است و پرسید: “چگونه می توانم به او در این مورد قولی داده باشم؟ این دروغی آشکار است. برعکس، این او بود که از من راهنمایی می خواست و من هم دیدگاهم نسبت به مسایل را در سخنرانی هایم مطرح می کردم.”
در ادامه مصاحبه، این سئوال مطرح شد که آیا از نظر رئیس جمهوری سوریه، دولت ترکیه حامی گروه اسلامگرای اخوان المسلمین است؟ بشار اسد گفت که از سال ها پیش “اردوغان همیشه به اخوان المسلمین توجه داشت، حتی بیش از توجه به روابط ترکیه و سوریه، و تردیدی نیست که می خواهد از آنها حمایت و به آنها کمک کند، اما ما چنین اجازه ای را به هیچکس در جهان نمی دهیم.”
اخوان المسلمین سوریه، که گفته می شود با گروهی به همین نام در مصر نیز نا مرتبط نیست، مهمترین تشکل سیاسی–مذهبی سنی در سوریه محسوب می شود و در اوایل دهه ١٩٨٠، علیه حکومت حافظ اسد، رئیس جمهوری وقت، دست به شورش زد اما با حملات شدید ارتش به حما، مرکز اصلی شورش مواجه شد و گفته می شود در جریان این حملات، بین ده تا سی هزار تن به دست نیروهای دولتی کشته شدند و این شورش خاتمه یافت.
هنگام آغاز اعتراضات ضد حکومتی در سوریه و اعزام واحدهای ارتش برای مقابله با معترضان، برخی ناظران گفتند که بشار اسد در صدد است همان راه حل پدرش را برای حفظ قدرت به اجرا بگذارد اما ظاهرا تحولات دهه های اخیر در فضای بین المللی چنین امکانی را به او نداده است.
رئیس جمهوری سوریه گفت که نخست وزیر ترکیه به جای توجه به منافع ملت خود، در صدد “پیشبرد علایق محدود شخصی است” و با متهم کردن تلویحی آقای اردوغان به جهت گیری به نفع مسلمانان سنی در برابر سایر فرقه ها گفت: “وقتی اسرائیل در سال ٢٠٠٨ به فلسطینیان در غزه حمله کرد، اردوغان سرو صدای زیادی به راه انداخت اما دو سال و نیم قبل از آن، وقتی اسرائیل به لبنان حمله کرده بود، چیزی از او شنیده نشد در حالیکه در هر دو مورد، حرکت مقاومت، هدف حمله اسرائیل قرار گرفته بود.”
اکثر فلسطینیان از جمله ساکنان غزه سنی هستند و جنبش حماس نیز یک گروه اسلامگرای سنی است در حالیکه در جنگ سال ٢٠٠٦ اسرائیل با لبنان، هدف اصلی حملات اسرائیل گروه شیعه حزب الله لبنان بود.
آقای اسد در پاسخ به این سئوال که دلیل این تفاوت در برخورد آقای رجب طیب اردوغان را در چه می داند، گفت: “زیرا او در این ماجرا ذهنیت فرقه گرای خود را به نمایش گذاشت، زیرا تفاوت بین این دو مورد فقط جنبه فرقه ای آنها بود، او برای مردم سوریه اشک تمساح می ریزد اما چرا برای مردم برخی کشورهای خلیج [فارس] گریه نمی کند که مردمی بی گناه و غیر مسلح هستند؟” و به عنوان مثال، مردم قطر را ذکر کرد.
حدود هفتاد و پنج درصد مردم سوریه را مسلمانان سنی تشکیل می دهند و حدود دوازده درصد از آنان تحت عنوان شیعیان طبقه بندی شده اند که شامل شیعیان دوازده امامی، اسماعیلیان و پیروان مذهب علوی هستند که گفته می شود برخی از عقایدشان وجوه تشابهی با عقاید شیعی دارد.
خانواده اسد که از چهار دهه پیش به طور موروثی قدرت را در سوریه در دست داشته از پیروان آئین علوی است و به گفته منتقدان حکومت سوریه، در این مدت مواضع مهم سیاسی، نظامی، امنیتی و اقتصادی را به هم کیشان خود سپرده است.
