ملی مذهبی _ دونالد ترامپ، رئیسجمهوری جدید ایالات متحده آمریکا، در ساعات نخستین بازگشت خود به کاخ سفید با امضای چندین فرمان اجرایی، برخی از سیاستهای دولت قبلی جو بایدن را لغو کرد. ترامپ در مراسمی که در ورزشگاهی در واشنگتن دیسی برگزار شد به حامیان خود گفت که قصد دارد «۸۰ اقدام اجرایی مخرب و رادیکال دولت قبلی» را لغو کند. ترامپ با امضای این فرمانهای اجرایی تلاش کرد تا بسیاری از سیاستهای داخلی مهم دولت جو بایدن، بهویژه در زمینه تغییرات اقلیمی و مهاجرت را لغو کند. این اقدامها همچنین نشاندهنده بازگشت به دستورکار ترامپ بود که شامل آغاز حفاری و استخراج منابع طبیعی و تغییر اساسی نقش جهانی ایالات متحده آمریکا بهعنوان پناهگاه مهاجران است.
دونالد ترامپ در بازگشت به کاخ سفید بار دیگر با امضای دهها فرمان اجرایی جدید کار خود را آغاز و ۷۸ مورد از سیاستهای جو بایدن را لغو و آمریکا را از توافقات بینالمللی همچون توافق اقلیمی پاریس و همچنین نهادهای جهانی مانند سازمان جهانی بهداشت خارج کرد.
ترامپ بار دیگر ایالات متحده را از توافق اقلیمی پاریس خارج کرد. رئيس جمهور جدید آمریکا هنگام امضای دستهای از دستورات اجرایی در دفتر بیضی گفت: «ما در حال پاک کردن تمام سرطانهایی هستیم که توسط دولت بایدن ایجاد شده است.»
رئيس جمهور جدید آمریکا پس از اجرای مراسم تحلیف همچنین بار دیگر تکرار کرد که قصد دارد به جنگ در روسیه و اوکراین در سریعترین زمان ممکن پایان دهد و با ولادمیر پوتین، رئيس جمهور روسیه ملاقات خواهد کرد.
فرامین اجرایی امضا شده توسط ترامپ همچنین به سختگیری در سیاستهای مهاجرتی این کشور نیز خواهد افزود و شرایط برای مهاجران، پناهندگان و خانوادههای آنها دشوار خواهد شد. او همچنین بیش از هزار و پانصد نفر از شورشیانی که روز ۶ ژانویه ۲۰۲۱ به کنگره حمله کرده بودند را عفو کرد. افرادی که در حمایت از او با حمله به ساختمان کنگره آمریکا قصد داشتند روال انتقال قدرت به جو بایدن را با اخلال رو به رو سازند.
رئيس جمهور جدید آمریکا همچنین با امضای دستوری اجرایی ممنوعیت فعالیت تیکتاک را به مدت ۷۵ روز به تاخیر انداخت. این قانون به رئيس جمهور اختیار گستردهای برای چگونگی اجرای ممنوعیت میدهد اما سرنوشت نهایی تیکتاک در آمریکا همچنان در هالهای از ابهام قرار خواهد داشت.
آقای ترامپ به هنگام امضای دهها فرمان اجرایی به ایران هم اشاره و بار دیگر اظهارات خود در زمان تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری را تکرار و مدعی شد در صورتی که او در قدرت بوده، حمله ۷ اکتبر به اسرائيل هرگز رخ نمیداد. او با اشاره به اینکه در دوران نخست حضورش در کاخ سفید، ایران ورشکسته شده و پولی نداشت اضافه کرد اگر او رئيس جمهور بود، ایران نمیتوانست از حماس و حزبالله حمایت کند و هیچ کشوری نمیتوانست از تهران نفت بخرد و با ایران تجارت کند.
در رویدادی دیگر مرتبط با ایران، رئيس جمهور جدید آمریکا در یک پست در شبکههای اجتماعی برایان هوک را از موسسه ویلسون برکنار کرد. آقای هوک که نماینده ویژه ترامپ در دولت نخست او درباره ایران بود، پس از پیروزی او در انتخابات ۲۰۲۴، مسئولیت تیم انتقالی وزارت خارجه را برعهده داشت. با این حال ترامپ در شبکههای اجتماعی نوشته، هوک مانند بسیاری دیگر از جمله ژنرال مارک میلی «منتصبین دولت بایدن» بودهاند و در نتیجه از کار برکنار شدهاند.
آقای هوک یکی از مجریان اصلی اجرای راهبرد فشار حداکثری علیه ایران بود و با هر گونه گفتگو و توافق احتمالی با ایران مخالفت میکرد. همچنین گزارشهایی مبنی بر اینکه هوک به همراه مایک پمپئو و دونالد ترامپ به دلیل نقش داشتن در کشته شدن قاسم سلیمانی در فهرست اهداف ترور مقامهای جمهوری اسلامی قرار دارند منتشر شده بود.
روبیو وزیر خارجه شد
آقای ترامپ البته هنوز اشارهای به سیاست خود درباره دوره جدید حضورش در کاخ سفید درباره ایران نکرده و همچنان تردیدها در خصوص راهبرد احتمالی او در قبال جمهوری اسلامی ادامه دارد. با این حال، وزیر خارجه معرفی شده توسط او یعنی مارکو روبیو با ۹۹ رای مثبت در مجلس سنا، رای اعتماد گرفت و رسما کار خود را به عنوان جانشین آنتونی بلینکن آغاز خواهد کرد.
آقای روبیو که یکی از سناتورهای مخالف توافق هستهای سال ۲۰۱۵ با ایران بود، همواره از اعمال راهبرد فشار حداکثری علیه جمهوری اسلامی حمایت کرده است.
رئيس جمهور جدید آمریکا در کاخ سفید، همچنین دستوری را امضا کرد که وضعیت اضطراری ملی را در مرز آمریکا و مکزیک اعلام میکند. این دستور منابع مالی را آزاد کرده و به او اجازه میدهد نیروهای نظامی را به این منطقه اعزام کند. او همچنین دستوری را امضا کرد که سیاست اعطای شهروندی به فرزندان مهاجران غیرقانونی متولد شده در ایالات متحده را لغو میکند، اقدامی که قطعاً یک مبارزه طولانی در دادگاهها را به دنبال خواهد داشت. او در دستور اجرایی دیگری نیز کارتلهای مواد مخدر مکزیک را بهعنوان سازمانهای تروریستی معرفی کرد.
او همچنین در هنگام سخنرانی مراسم تحلیف خود از تغییر نام «خلیج مکزیک» به «خلیج آمریکا» خبر داد که با خندههای تمسخرآمیز هیلاری کلینتون، رقیب پیشین او در انتخابات سال ۲۰۱۶ همراه بود. او همچنین اعلام کرد که قصد دارد کنترل کانال پاناما را دوباره به دست بگیرد، اقدامی که موجب نگرانی میان متحدان آمریکا شده است.
ترامپ با امضای دستورات اجرایی، سیاستهای دولت بایدن در زمینه هوش مصنوعی و خودروهای الکتریکی را هم لغو کرد. او همچنین توقف استخدامهای فدرال را اعلام کرد و از کارمندان دولت خواست که به جای دورکاری به دفاتر خود بازگردند. علاوه بر این، او اسناد مربوط به ایجاد یک «وزارت بهرهوری دولت» را امضا کرد، هیأتی مشورتی خارج از دولت که توسط ایلان ماسک، میلیاردر مشهور، هدایت میشود و هدف آن کاهش هزینههای گسترده دولتی است.
در وزارت امور خارجه، بیش از دوازده دیپلمات ارشد غیرحزبی بهعنوان بخشی از طرح گستردهای برای جایگزینی کارمندان غیرحزبی با وفاداران سیاسی، مجبور به استعفا شدند. ترامپ همچنین اعلام کرد که دستورات اجرایی برای حذف برنامههای تنوع فدرال و الزام دولت به شناسایی جنسیتها تنها بر اساس تعیین در زمان تولد، صادر خواهد کرد.
با وجود تلاش ترامپ برای نمایش خود بهعنوان صلحطلب و وحدتبخش در سخنرانی نیمساعتهاش در کنگره، لحن او اغلب به شدت حزبی بود. او ادعاهای نادرست کارزار انتخاباتی خود را تکرار کرد که کشورهای دیگر زندانهای خود را تخلیه کرده و زندانیان را به آمریکا میفرستند. در حالی که بایدن در نزدیکی او نشسته بود، ترامپ بهشدت سیاستهای سلف خود را، از مهاجرت تا امور خارجی، مورد انتقاد قرار داد. او گفت: «ما دولتی داریم که منابع نامحدودی را برای دفاع از مرزهای خارجی اختصاص میدهد، اما از دفاع از مرزهای آمریکا، یا مهمتر از آن، مردم خود امتناع میکند.»
معاون رئیسجمهور پیشین، کامالا هریس، که در نوامبر از ترامپ شکست خورد، در بخشی از مراسم در کنار بایدن و رؤسایجمهور پیشین، باراک اوباما، جورج دبلیو بوش و بیل کلینتون حضور داشت. هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه پیشین که در سال ۲۰۱۶ از ترامپ شکست خورد، در کنار همسرش بیل نشسته بود. میشل اوباما، همسر باراک اوباما، ترجیح داد در این مراسم شرکت نکند.
از جمله فرمانهای ترامپ پس از یاد کردن سوگند بهعنوان چهلوهفتمین رئیسجمهوری ایالات متحده در روز دوشنبه یکم بهمن / ۲۰ ژانویه موارد زیر بودند:
مهاجرت غیرقانونی
– اعلام وضعیت اضطراری ملی در مورد مهاجرت غیرقانونی در مرز ایالات متحده و مکزیک. ترامپ قصد دارد نیروهای نظامی را برای کمک به مأموران مهاجرت به این منطقه اعزام کند و ورود پناهندگان و پناهجویان را محدود کند.
– معکوسکردن چندین دستور اجرایی دولت بایدن در زمینه مهاجرت، از جمله دستوری که اولویتهای اخراج را به افرادی محدود میکرد که مرتکب جرایم جدی شده بودند، تهدید امنیت ملی محسوب میشدند، یا در مرز متوقف شده بودند.
– ممنوعیت پناهندگی برای افرادی که بهتازگی به مرز جنوبی رسیدهاند.
– تلاش برای پایان دادن به حق شهروندی نوزادان مهاجرانی که در ایالات متحده متولد میشوند و متمم چهاردهم قانون اساسی آنرا تضمین کرده است. این اقدام به احتمال زیاد در دادگاه مورد چالش قرار خواهد گرفت.
– تعلیق برنامه پذیرش پناهندگان تا زمانی که ورود پناهندگان به ایالات متحده با منافع این کشور همسو شود.
تغییرات اقلیمی
– خروج ایالات متحده از توافق پاریس برای مقابله با تغییرات اقلیمی. این تصمیم هدف اصلی توافق اقلیمی پاریس را که جلوگیری از افزایش دمای جهانی به میزان ۱,۵ درجه سانتیگراد است، تهدید میکند. ترامپ در دوره ریاست جمهوری قبلی خود نیز ایالات متحده را از این توافق خارج کرده بود، اما جو بایدن این تصمیم را معکوس کرد.
– لغو دستور اجرایی جو بایدن در سال ۲۰۲۱ مبنی بر اینکه تا سال ۲۰۳۰ نیمی از خودروهای جدید فروختهشده در ایالات متحده برقی شوند.
– حذف برنامههای عدالت محیط زیستی در سراسر دولت که هدف آنها محافظت از جوامع فقیر در برابر آلودگی بیش از حد بود.
انرژی
– لغو دستور اجرایی بایدن در سال ۲۰۲۳ که حفاری نفت در ۱۶ میلیون هکتار از مناطق قطبی را ممنوع کرده بود. ترامپ همچنین وضعیت اضطراری انرژی ملی اعلام کرد و وعده داد که ذخایر استراتژیک نفت را پر کند و انرژی ایالات متحده را به سراسر جهان صادر کند. او گفت: «ما دوباره ملتی ثروتمند خواهیم شد. طلای مایع زیر پای ماست و به این هدف کمک خواهد کرد.»
– از سرگیری بررسیها برای پایانههای جدید صادرات گاز طبیعی مایع که دولت بایدن آنها را متوقف کرده بود.
– بررسی همه مقررات فدرال که «بار نامناسبی» بر توسعه یا استفاده از انواع منابع انرژی، بهویژه زغال سنگ، نفت، گاز طبیعی، انرژی هستهای، برق آبی و سوختهای زیستی وارد میکنند.
عفو حملهکنندگان به کاپیتول
– عفو عمومی برای حدود یکهزار و ۵۰۰ نفر از حامیان ترامپ که به دلیل مشارکت در حمله ۶ ژانویه ۲۰۲۱ به ساختمان کنگره آمریکا (کاپیتول) تحت تعقیب قرار گرفته بودند. این اقدام همچنین شامل کاهش مجازات ۱۴ عضو گروههای راست افراطی «پراود بویز» و «اوت کیپرز» میشود که برخی از آنها به اتهام توطئه شورش محکوم شده بودند.
این اقدام بهطور گسترده تلاشهای چند ساله برای مجازات کسانی که سعی در لغو نتایج انتخابات ۲۰۲۰ آمریکا داشتند را معکوس میکند.
خود ترامپ نیز به دلیل نقشش در تهاجم ۶ ژانویه ۲۰۲۱ تحت تعقیب قرار گرفته بود، تا اینکه وزارت دادگستری ایالات متحده در نوامبر گذشته پرونده او را مطابق با سیاست دیرینه خود مبنی بر منع تعقیب رئیسجمهوریِ در حال خدمت، مختومه اعلام کرد.
نانسی پلوسی، رئیس سابق مجلس نمایندگان آمریکا از حزب دموکرات، پس از امضای فرمان آزادی حملهکنندگان به ساختمان کنگره، در پستی در شبکه ایکس/توییتر نوشت: «اقدامات رئیسجمهوری توهینی آشکار به نظام قضائی ما و قهرمانهایی است که با تحمل زخمهای جسمی و روحی از ساختمان کنگره، کنگره و قانون اساسی محافظت کردند.»
پلوسی افزود: «شرمآور است که رئیسجمهوری یکی از اولویتهای اصلی خود را خیانت به افسران پلیسی قرار داده است که جان خود را به خطر انداختند تا از تلاش برای لغو انتقال مسالمتآمیز قدرت جلوگیری کنند.»
سیاست خارجی
– تعلیق موقت تمام برنامههای کمکهای خارجی ایالات متحده آمریکا به مدت ۹۰ روز تا زمانی که بررسیها انجام شود و مشخص شود که آیا این برنامهها با اهداف سیاسی ترامپ همسو هستند یا خیر. هنوز روشن نیست که چه مقدار از کمکها تحت تأثیر این دستور قرار خواهند گرفت، زیرا بودجه بسیاری از برنامهها قبلاً از سوی کنگره تصویب شده و باید هزینه شود.
– حذف تحریمها علیه شهرکنشینهای یهودی اسرائیل در سرزمینهای اشغالی فلسطین که مرتکب خشونت علیه فلسطینیهای کرانه باختری شده بودند.
– لغو تصمیم آخرین لحظهای دولت بایدن مبنی بر حذف نام کوبا از فهرست کشورهای حامی تروریسم.
تعرفهها و تجارت
– دستور به آژانسهای فدرال برای بررسی شیوههای تجاری، از جمله کسری تجاری پایدار و شیوههای ناعادلانه ارزی، و همچنین بررسی جریان مهاجران و مواد مخدر از کانادا، چین و مکزیک به ایالات متحده.
– ارزیابی پایبندی چین به توافق تجاری که ترامپ در سال ۲۰۲۰ امضا کرد و همچنین توافق ایالات متحده-مکزیک-کانادا که جایگزین قرارداد تجارت آزاد آمریکای شمالی (نفتا) شد.
– بررسی امکان ایجاد «سرویس درآمد خارجی» برای جمعآوری تعرفهها و عوارض.
– بررسی کامل پایه صنعتی و تولیدی ایالات متحده برای ارزیابی ضرورت تعرفههای بیشتر مرتبط با امنیت ملی.
جنسیت و برابری
– پایان دادن به برنامههای دولت که تنوع جنسیتی، برابری و شمول را ترویج میکنند.
ـ «دفاع» از زنان در برابر «افراطگرایی ایدئولوژی جنسیتی» و تعیین اینکه دولت فدرال تنها دو جنس زن و مرد را بهرسمیت میشناسد.
مجازات اعدام
– امضای فرمان گستردهای در مورد مجازات اعدام که به دادستان کل کشور دستور میدهد «تمام اقدامات لازم و قانونی» را انجام دهد تا اطمینان حاصل شود که ایالتها داروهای کافی برای اجرای اعدام با تزریق کشنده دارند.
ترامپ در این دستور گفته است که «سیاستمداران و قضاتی که مخالف مجازات اعدام هستند، قوانین کشور ما را نقض و تحریف کردهاند».
از سال ۲۰۲۱، تعلیق اجرای اعدامهای فدرال در جریان بوده است و تنها سه متهم در صف اعدام باقی ماندهاند.
سازمان جهانی بهداشت
– قصد ایالات متحده برای خروج از سازمان جهانی بهداشت (WHO)؛ ترامپ گفت: «سازمان جهانی بهداشت همچنان بهطور ناعادلانه هزینههای سنگینی را از ایالات متحده مطالبه میکند که بسیار بیشتر از سهم دیگر کشورهاست. چین با جمعیت ۱,۴ میلیاردی، ۳۰۰ درصد جمعیت ایالات متحده را دارد، اما تقریباً ۹۰ درصد کمتر از ایالات متحده به سازمان جهانی بهداشت کمک میکند.»
کارتلهای مواد مخدر
– معرفی کارتلها و سازمانهای دیگر بهعنوان سازمانهای تروریستی خارجی و تروریستهای جهانی با طراحی ویژه.
ترامپ گفت: «کارتلهای بینالمللی تهدیدی برای امنیت ملی فراتر از تهدیدات سنتی جرایم سازمانیافته هستند.»
تیکتاک و آزادی بیان
– امضای دستور اجرایی برای ادامه فعالیت شبکه ویدئویی تیکتاک در مدت ۷۵ روز، که به کاربران این پلتفرم رسانهای حتی اگر پرسشهای امنیت ملی باقی بماند، فرصت بیشتری میدهد. بایتدنس، شرکت مادر تیکتاک که در چین مستقر است، قرار بود تا ۱۹ ژانویه یک خریدار آمریکایی پیدا کند در غیر این صورت فعالیت این شبکه ممنوع میشد. دستور ترامپ ممکن است به بایتدنس زمان بیشتری برای یافتن خریدار بدهد. ترامپ گفت: «نسبت به تیکتاک احساس خوبی دارم.»
– «بازگرداندن آزادی بیان» و «جلوگیری از سانسور آن».
پایان دادن به «سلاحسازی» از دولت
– امضای سندی برای پایان دادن به «سلاحسازی» از دولت علیه مخالفان سیاسی. این دستور به دادستان کل ابلاغ میشود تا فعالیتهای دولت فدرال در چهار سال گذشته، از جمله در وزارت دادگستری، کمیسیون بورس و اوراق بهادار و کمیسیون تجارت فدرال را بررسی کند.
این دستور اعلام میکند که دولت «اقدامات مناسب را برای تصحیح سوءرفتارهای گذشته دولت فدرال در مورد سلاحسازی اجرای قانون و جامعه اطلاعاتی انجام خواهد داد.»
دولت و کارمندان فدرال
– پایان دادن به سیاستهای کار از راه دور و دستور بازگشت کارمندان دولت فدرال به دفاتر خود بهمدت پنج روز در هفته.
– ایجاد یک نهاد مشورتی به نام «وزارت کارایی دولت» (DOGE) با هدف کوچک کردن دولت فدرال.
– حسابرسی از مقامات سابق دولت به دلیل «مداخله در انتخابات».
– توقف اجرای قوانین فدرال جدید تا زمانی که مقامات منصوبشده توسط دولت ترامپ آنها را بررسی کنند.
– اعطای مجوزهای امنیتی سطح بالا به کارکنان کاخ سفید بدون طی مراحل سنتی بررسی.
هزینه زندگی
– دستور به تمام وزارتخانهها و نهادها برای رسیدگی به بحران هزینه زندگی.
سایر موارد
– تغییر نام کوه دنالی و خلیج مکزیک.
– برافراشتن پرچم آمریکا در حالت نیمهبرافراشته در روز دوشنبه و در روزهای آینده تحلیف.
– اجرای ابتکار کاهش هزینههای تحت رهبری ایلان ماسک در بخش کارایی دولت.
– لغو مجوزهای امنیتی برای ۵۱ امضاکننده نامهای که میگفتند محتوای لپتاپ هانتر بایدن، فرزند جو بایدن ممکن است اطلاعات نادرست روسی داشته باشد.
برخی از فرمانهای اجرایی ترامپ به احتمال زیاد در دادگاه مورد چالش قرار خواهند گرفت، در حالی که برخی دیگر بیشتر نمادین هستند.
با این حال، این اقدامات در مجموع نشاندهنده قصد ترامپ برای دور شدن از جهتگیریهای دولت بایدن و عمل به وعدههای انتخاباتی او برای مقابله با تلاشهای «دولت پنهان» است که بهگفته او و همکارانش، مانع دستورکار او شدهاند.