ترور هنیه در زمانی که تنش‌ها در خاورمیانه شعله‌ور است

ترور در تهران؛ اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی حماس که بود؟

ملی مذهبی _ اسماعیل هنیه، یکی از شخصیت‌های برجسته فلسطینی و رئیس دفتر سیاسی حماس، بامداد چهارشنبه ۳۱ ژوئیه (۱۰ مرداد) در حمله هوایی به اقامتگاهش در تهران کشته شد.

این رهبر ۶۲ ساله که برای دهه‌ها چهره‌ای برجسته برای حماس محسوب می‌شد، در سال‌های اخیر دفتر سیاسی این گروه شبه‌نظامی را از تبعید در قطر اداره می‌کرد.

اما او فعالیت سیاسی خود را از چه زمانی آغاز کرد و چه نقشی در تشکیلات حماس داشت؟

اسماعیل هنیه در ۲۹ ژانویه ۱۹۶۳ در اردوگاه آوارگان «الشاطی» در نوار غزه به دنیا آمد. وی فعالیت سیاسی خود را با همسویی نزدیک با شیخ احمد یاسین بنیانگذار حماس آغاز کرد و در اواخر دهه هشتاد میلادی در جریان انتفاضه اول به این گروه شبه‌نظامی پیوست.

او که قبل از خروج از غزه چندین بار به دلیل شرکت در انتفاضه اول در اسرائیل زندانی شده بود، در طول سال‌های فعالیت به مرور به یک رهبر مهم حماس تبدیل شد.

هنیه، ملقب به «ابوالعبد»، در سال ۲۰۰۴ پس از کشته شدن شیخ احمد یاسین و عبدالعزیز رنتیسی دو رهبر قبلی حماس به دست اسرائیل به عنوان عضوی از تیم «رهبری جمعی» مخفی منصوب شد.

اسماعیل هنیه در کنار شیخ احمد یاسین در سال ۲۰۰۳
اسماعیل هنیه در کنار شیخ احمد یاسین در سال ۲۰۰۳عکس: خبرگزاری آسوشیتد پرس

او برای اولین بار در سال ۲۰۰۶ و در پی پیروزی حماس در انتخابات پارلمانی فلسطین، نخست‌وزیر تشکیلات خودگردان فلسطین شد و از آن زمان مورد توجه بین‌المللی قرار گرفت.

او در سال ۲۰۱۷ به عنوان رئیس دفتر سیاسی حماس جانشین خالد مشعل شد و بلافاصله پس از آن توسط ایالات متحده به عنوان یک تروریست تحت تعقیب اعلام شد. دولت دونالد ترامپ گفته بود این اقدام با هدف قطع دسترسی وی به منابع مالی بین‌المللی انجام می‌شود.

در پی حمله ۷ اکتبر جنگجویان حماس به خاک اسرائیل که با مرگ دستکم ۱۲۰۰ تن و به گروگان گرفته شدن ۲۰۰ نفر همراه بود، و همینطور جنگ در نوار غزه نیز که بنابر گزارش‌ها تا کنون به کشته شدن بیش از ۳۹ هزار فلسطینی انجامیده است، نقش اسماعیل هنیه به عنوان مذاکره‌کننده حماس برجسته شد و وی نقشی اساسی در مذاکرات بین‌المللی با حضور میانجی‌ها داشت.

اسماعیل هنیه

مقامات اسرائیلی چندین بار او را مسئول شکست مذاکرات صلح و آزادی گروگان‌ها عنوان کرده بودند.

علیرغم برخوردار بودن از موقعیت رهبری، اسماعیل هنیه در چند مورد با انتقادهای داخلی در داخل حماس مواجه شده بود.

به عنوان مثال گزارش‌هایی مبنی بر اختلاف نظر بین هنیه و یحیی سینوار، رهبر نظامی حماس در داخل غزه، بر سر رویکرد مذاکرات آتش‌بس و راهبردهای نظامی وجود داشت.

رهبری هنیه همچنین در بعضی موارد توسط برخی از اعضای حماس به چالش کشیده می‌شد و آن‌ها از عدم ارتباط بین اقدامات او و واقعیت‌های روی زمین در جنگ میان اسرائیل و حماس انتقاد می‌کردند.

اسماعیل هنیه، رئیس اداره سیاسی حماس

در ماه آوریل، پلیس اسرائیل یکی از خواهران او را به اتهام ارتباط با اعضای جنبش دستگیر کرد. مدتی بعدتر در حملات هوایی اسرائیل سه پسر و چهار نوه او کشته شدند.

اسماعیل هنیه که در سال‌های آخر زندگی خود در قطر مستقر بود، برای شرکت در مراسم تحلیف مسعود پزشکیان و دیدار با رهبر جمهوری اسلامی در ایران به سر می‌برد که هدف قرار گرفت.

ناظران می‌گویند مرگ هنیه در زمانی که تنش‌ها در خاورمیانه بر سر جنگ ویرانگر غزه در حال شعله‌ور شدن است، ضربه مهمی به حماس وارد کرده و پرسش‌هایی را در مورد آینده مذاکرات بین اسرائیل و حماس ایجاد کرده است.

مطالب مرتبط

ضیا نبوی

اگر قرار است در کشاکشِ این تراژدی هولناک، جبهه‌ای را انتخاب کنیم، بهتر آن است که آن سو، طرفِ زندگی باشد و ازینکه بواسطه یک چنین انتخابی چگونه داوری می‌شویم و مطابقِ گفتارهای زندگی‌ناباورِ موجود، در کدام دسته قرار می‌گیریم، پروایی نداشته باشیم. اگر آری گفتن به شیوه‌ی پوششی که می‌پسندیم ما را از نظر مدافعین وضعیت، در صفِ براندازان تعریف می‌کند، نهراسیم و اگر بواسطه‌ی آری گفتن به غریزه‌ی زیستن یا همدلی با هموطنانمان آسیب‌دیده‌ از جنگ در صف مدافعین نظام قرارمان می‌دهند، پروایی نداشته باشیم.

گزاره ای خطرناک برای ایران و‌ همه‌ی ما ایرانیان

همه می‌دانیم جنگی که اکنون درگرفته، محصول مشترک «نظم بین الملل نابرابر» و وحشی، از یک طرف و «ساختار غیردموکراتیک و فاسد داخلی» از سوی دیگر است.
«این جنگ ما نیست، جنگ جمهوری اسلامی با اسراییل است». خطر این گزاره برای ایران و‌ همه‌ی ما ایرانیان در شرایط کنونی، بسیار بیشتر از جنگنده های F35 است. این گزاره ایست که اسراییل، خیلی بیشتر از ادوات جنگی اش روی آن حساب باز کرده است و بال رسانه ای اش یعنی شبکه اینترنشنال بسیار عریان در حال القای آن است و بی پروا مردم را به شورش دعوت می کند. متاسفانه بستر چنین گزاره ی خطرناکی را با هزار آه و افسوس، فساد نظام سیاسی ایران مهیا کرده است.

در پی حمله اسرائیل به مناطق غیرنظامی

بنا بر گزارش‌های منتشرشده در رسانه‌های بین‌المللی همچون هدف اصلی حملات، ایجاد اختلال در زیرساخت‌های برنامه هسته‌ای ایران و ضربه به فرماندهان ارشد نظامی اعلام شد. با این حال، شواهد میدانی و گزارش‌های منابع داخلی ایران از تلفات گسترده میان شهروندان غیرنظامی حکایت دارد.

مطالب پربازدید

مقاله