هنگامی که معلمان در اعتراض به وضعیت معیشتی خود تحصن و اعتصاب می‌کنند، و به این جرم به حبس محکوم می‌شوند، میزان حرمت و رعایت منزلت «فرهنگ» در آن جامعه سنجیده می‌شود.
و اما هنگامی که کارگران درازای کار حقوق خود را سرموعد دریافت نمی‌کنند، کوس رسوایی نوعی سیاست اقتصادی-اجتماعی کلان و حاکم بر سر بازار شهر نواخته می‌شود!
اعتصاب کارگران نیشکر «هفت‌تپهٔ» خوزستان، قدیمی‌ترین کارخانه تولید شکر در ایران، و در سرزمین تمدن باستانی شوش، علاوه بر نمایش ابعاد گستردهٔ بحران اقتصادی-اجتماعی جاری، سویه‌های نمادین فرهنگی و تاریخی خاصی دیگری نیز می‌یابد. این واقعهٔ أسف‌بار، ابعاد غیرعلمی و غیراصولی طرح‌های رشد و توسعهٔ صنعتی بی‌اعتنا به متقتضیات اقلیمی را در سدهٔ گذشتهٔ کشور ما به‌روشنی به‌نمایش می‌گذارد. و بدینسان، پیآمدهای اقتصاد «بازارِ آزاد»ی آشکارتر می‌شود که به‌نام «مقدس» اش و در روایت میهنی و «خصولتی»اش، رانت‌خواران، مختلسان، حقوق‌بگیران نجومی، دلالان، و … سلاطین مافیاهای گوناگون، از سکه گرفته تا زباله، به کسب و کار روزمره و پیشهٔ «شرافت»مندانهٔ خود مشغول‌اند. «آزادی» بازاری که از هر آب گل‌آلودی ماهی می‌جوید، و حتی از شرایط جنگی و طوفانِ تحریم‌ها، از قحطی، فقر و فلاکت، استیصال و عُسرتِ مردمان و محرومان..، هرروز بیش از دیروز، سودهای بادآورده می‌اندوزد!
چنین اقتصاد و جامعه‌ای، دستگاه قضا و سیاست‌هایی، براستی تا کجا و تا به کی، توان پایداری در برابر تهدیدات خارجی قدرت‌های بزرگ جهان و منطقه را خواهد داشت؟
پرسشِ حیاتی‌ای که امروزه نه تنها اقتصاد و جامعه، حقوق و سیاست، بل‌که فرهنگ و اخلاق و «هویت معنوی» اقلیم ما را به چالش می‌کشد، این‌است که:
فراسوی تمامی تبلیغات گوش فلک کرکُن رسمی، موعظات و نصایح شبانه‌روزی دینی، و نقاب‌ها و رویه های آشکار و پنهان روح ملی،..، کدامین «چشم‌انداز» خواهد توانست امید به امکانِ تغییر-و-تحولی بنیادین را در برابر همهٔ موانع موجود، در مسیر کرامت انسان و احقاق حقوق مردم، از کارگر و کشاورز تا معلم و کودکان فردا، بار دیگر در دل ملت ما زنده سازد؟
نیروی جوان و سالم، آگاه و پیشگام، در صحنهٔ امروز چه مسئولیتی دارد؟ این نیرو آیا بجز «سرمایهٔ نمادین» خود، قدرت دیگری برای مقابله با بحران جاری دارد؟ این سرمایه اما در سویهٔ فرهنگی، بواسطهٔ وزن و شأن (پرستیژ) خود، می‌تواند بیش از هر سرمایهٔ اقتصادی-اجتماعی دیگر، نقش مؤثر و تعیین‌کننده‌ای را در «تاریخ فردا» ایفا کند.
اعلام همدردی با دنیای «کار» و همبستگی با جنبش اعتراضی زحمت‌کشان، نخستین گام در این مسیر است.
✅ @Dr_ehsanshariati
