ملی مذهبی _ چهارمین مناظره نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری با موضوع «سیاست خارجی»، زیر سایه «اذعان به فضای سرد انتخاباتی» و بحث بر سر «برجام» و «کرسنت» برگزار شد. «مصطفی پورمحمدی»، «محمدباقر قالیباف»، «مسعود پزشکیان»، «سعید جلیلی»، «امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی» و «علیرضا زاکانی»، شش کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری نابه‌هنگام، ۴تیر۱۴۰۳ برای چهارمین مناظره کنار هم نشستند. این مناظره با موضوع «فرصت‌ها و ظرفیت‌های سیاسی خارجی»، به روال مناظره‌های پیشین با سوالات «کارشناسان» آغاز شد. نامزدها در این مناظره هم همچون مناظرات گذشته، به‌جای پاسخ به سوالات مطرح شده یا سخن گفتن در چارچوب مناظره، به موضوعات دیگر پرداختند.
فضای سرد انتخاباتی و تحریم‌ها
مصطفی پورمحمدی، یکی از نامزدهای انتخابات پیش رو، در بخش اول سخنانش ضمن اشاره به فضای سرد انتخاباتی گفت: «متاسفانه امروز که باهم صحبت می‌کنیم، افزایش مشارکت نمی‌بینیم و نظرسنجی‌ها این را نشان نمی‌دهد و به همان اعداد و ارقام اولیه نزدیک است. سهم افراد هم همان است که در سبدهای رای قبلی وجود داشته است.»
او افزود:« هیچ حس‌و‌حال جدیدی در جامعه نمی‌بینم و این ضعف عمده امروز ایران است. انتخابات ناموس سیاسی کشور است. جمهوری اسلامی با رای و حضور مردم شکل گرفته است. از روز اول، امام راحل موضوع انتخابات را با جدیت مطرح کرد.»
قاضی زاده هاشمی، دیگر نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری ۸تیر نیز، در بخشی از سخنانش ضمن تایید فضای سرد انتخاباتی گفت: «مردم به‌دلیل وجود دوگانگی‌ها با صندوق رای قهر کردند.»
هم‌زمان با این مناظره، یک تحلیل از پایش شبکه‌های اجتماعی منتشر شد. بر‌اساس این تحلیل که مبنی‌بر ۶۷ هزار توییت با حدود ۶ میلیون لایک و ۱۳۴ میلیون بازدید منتشر شده، از ساعت ۱۸ روز ۳۱خرداد تا ساعت ۱۸ روز ۳تیر کاربران برانداز فعال‌تر شده‌اند.
در ادامه این گزارش آمده است که کاربران برانداز ۴۰ درصد از شبکه را به‌خود اختصاص داده‌اند و کمپین تحریم انتخابات را با شدت بیشتری از گذشته دنبال می‌کنند.
گزارش تحلیل و پایش شبکه‌های اجتماعی در رابطه با انتخابات ریاست‌جمهوری چهاردهم
هم‌زمان با مناظره چهارم، حساب کاربری منسوب به رهبر جمهوری اسلامی در شبکه اجتماعی «ایکس» و اینستاگرام او نیز، اقدام به بازنشر یکی دیگر از گفته‌های قدیمی او کرد: «هر رای در انتخابات، باعث افزایش اعتبار و مصونیت جمهوری اسلامی است.»
تصویر منتشر شده در حساب‌های کاربری منسوب به رهبر جمهوری اسلامی
تانگو پورمحمدی و جلیلی
مصطفی پورمحمدی که پیش‌تر از سوی برخی نامزدها متهم به دست داشتن درباره قرارداد «کرسنت» شده بود، از عقد این قرارداد که در زمان ریاست‌جمهوری «محمد خاتمی» بسته شد دفاع کرد و سعید جلیلی و علیرضا زاکانی را متهم کرد با نقش داشتن در لغو آن، باعث ضرر هنگفت ایران شده‌اند.
او همچنین خواستار برگزاری مناظره میان مخالفان این قرارداد با «بیژن زنگنه»، وزیر نفت دولت‌های خاتمی و «حسن روحانی»، درباره این قرارداد شد.
در مقابل، سعید جلیلی آقای پورمحمدی را متهم کرد که درباره این قرارداد چیزی نمی‌داند و علیرضا زاکانی نیز گفت او درباره آن ادعای تسلط دارد و از برگزاری مناظره استقبال کرد.
هم‌زمان با پخش مناظره نامزدها، ویدیویی از بیژن زنگنه در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که در آن می‌گوید سعید جلیلی و «نوچه‌اش» علیرضا زاکانی درباره قرارداد کرسنت صحبت می‌کنند و خطاب به آنها اعلام کرد: «داداش، من حریفتم.»
او در ادامه گفت در آبان۱۴۰۰ از آقای جلیلی خواسته است درباره این قرارداد مناظره کند و او را متهم به «فرار» کرد.
قرارداد کرسنت، توافقی بود که در سال ۱۳۸۰ بین جمهوری اسلامی و شرکت اماراتی کرسنت منعقد شد و پس از چند سال شرکت اماراتی به‌دلیل عدم پایبندی ایران به اجرای توافق، به دادگاه لاهه شکایت کرد.
در ادامه جدال لفظی نامزدها درباره همین قرارداد، سعید جلیلی خطاب به پورمحمدی گفت زمانی که ریاست سازمان بازرسی کل کشور را بر عهده داشت، وظیفه داشت «فساد» کرسنت را پی‌گیری می‌کرد.
پورمحمدی در بخش دیگری از سخنانش افشا کرد زمانی که در دولت اول «محمود احمدی‌نژاد» وزیر کشور بود، قصد ساماندهی انجمن‌های مردم‌نهاد را داشت، اما سعید جلیلی معاون او را احضار کرده و این نهادها را متهم به «انقلاب مخملی» در ایران کرده است.
سعید جلیلی در پاسخ گفت که آقای پورمحمدی درباره این موضوع «خواب‌نما» شده است.
علیرضا زاکانی نیز در بخشی از سخنانش به موضوع کرسنت پرداخت، اما در قالب حمله به پزشکیان. او در این رابطه با اشاره دوباره به قراردادهای منعقد شده در دولت آقای خاتمی و عضویت پزشکیان در آن دولت گفت، در آن دوران «بزرگترین خیانت نفتی به کشور شد. توتال، استات اویل و کرسنت.»
چه کسی از دیوار سفارت‌ها بالا رفته است
مسعود پزشکیان، نامزد مورد حمایت احزاب اصلاح‌طلب، همچنین چند بار به حمله نیروهای مورد حمایت اصول‌گرایان به سفارتخانه‌های بریتانیا و عربستان اشاره کرد.
او در بخشی از سخنانش تاکید کرد: «بگویند که چه کسی از دیوار سفارتخانه‌ها بالا رفته است که این معضل را در نگاه جهانی برای ما ایجاد کرد و الان نیز وضعیت ترانزیت ما نسبت به کشورهای اروپایی و جاهای دیگر در چه وضعیتی است؟»
این انتقادها در بخشی از مناظره با پاسخ امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی مواجه شد که گفت دولت‌های وقت می‌توانستند از این حملات جلوگیری کنند و از پزشکیان انتقاد کرد که این اتفاق‌ها را بهانه حمله به نیروهای «انقلابی» کرده است.
علیرضا زاکانی نیز در همین رابطه گفت: «درباره بالا رفتن از سفارت گفتند، بنده نه به عمرم کسی را تایید کردم و نه تکذیب کردم.»
شبی که حمید نوری دیپلمات شد
امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی، نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری پیش رو، در بخش از سخنانش ضمن طرح این ادعا که دولت ابراهیم رئیسی در حوزه دیپلماسی قوی بود، در این مناظره گفت: «دیپلمات‌های دولت آقای روحانی که در زندان‌های اروپا بودند، آقایان اسدی و نوری، با اقتدار دیپلماتیک رئیسی آزاد شدند.»
اسدی از سال ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۷ به‌عنوان دیپلمات در دولت‌های محمد خاتمی و محمود احمدی‌نژاد در سفارت جمهوری اسلامی در عراق فعالیت می‌کرد. او از سال ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۲ و هم‌زمان با دولت احمدی‌نژاد نیز، در سفارت جمهوری اسلامی در بریتانیا مشغول به کار بود. او در خرداد سال ۱۳۹۷ به‌اتهام دست داشتن در طراحی یک بمب‌گذاری تروریستی بازداشت شد.
«حمید نوری» که کارمند سابق قوه‌قضاییه بود و آبان۱۳۹۸ در سوئد بازداشت شد، هیچ‌گاه در وزارت خارجه فعالیت نکرده است. نوری، دادیار سابق زندان «گوهردشت» (رجایی‌شهر) که به‌دلیل دست داشتن در اعدام زندانیان سیاسی در تابستان ۱۳۶۷ به دو اتهام «جنایت جنگی» و «قتل عمد» در سوئد به حبس و پرداخت غرامت به بازماندگان محکوم شده بود، ۲۶خرداد۱۴۰۳ آزاد و با دو تبعه سوئدی زندانی در ایران شد.
دو شهروند ایرانی-اتریشی و یک شهروند اهل دانمارک که در ایران زندانی بودند نیز، در خرداد۱۴۰۲ با وساطت عمان و پشتیبانی بلژیک، با «اسدالله اسدی» مبادله شدند.
همه علیه یکی
بخش عمده مناظره چهارم، به حمله چهار نامزد اصول‌گرا به مسعود پزشکیان گذشت.
محمد باقر قالیباف در بخش جمع‌بندی اظهارات خود گفت که ستاد مسعود پزشکیان «همان ستاد روحانی روحانی است.» او تاکید کرد که رای به مسعود پزشکیان به مثابه بازگشت به یک «دهه قبل، رشد زیر یک درصد، نقدینگی ۲۶ برابر، تنش‌های بین قوا، اختلافات بین مردم، تنش‌هایی با رهبری و برخی موضوعات» است که باعث «شکاف بین مردم و دولت و اخلال در حکمرانی کشور» خواهد شد.
رییس فعلی مجلس و نامزد انتخابات پیش رو در بخش دیگری از سخنانش نیز خطاب به پزشکیان گفت: «این روزها ستاد و مشاوران آقای پزشکیان نکاتی را مطرح کرده که مقداری از آن احساس نگرانی می‌کنیم؛ نشان می‌دهد در گفته‌ها و میتینگ‌ها کمتر توجه به اجماع‌نظر و وحدت است، رویکردی که باعث ایجاد تنش بین مردم با مردم، مجموعه دستگاه‌ها و افراد با هم می‌شود؛ ثمره این کار شنیده نشدن صدای مردم و عدم توجه به حل مشکلات است.»
امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی نیز در همین راستا در بخش پایانی این مناظره تاکید کرد که «کسانی که می‌خواهند بار دیگر با وعده رفع تحریم‌ها رای جمع کنند، نتوانستند تحریم را لغو کنند.»
همچنین علیرضا زاکانی، ضمن متهم کردن مسعود پزشکیان به نزدیکی به دولت‌های حسن روحانی، در بخش پایانی خود به انتقاد از دولت حسن روحانی پرداخت و گفت که کلید او«هیچ قفلی را باز نکرد حتی قفل‌های متعدد دیگری هم زدند و کلیدساز دیگری هم نیامد.»
پزشکیان در پاسخ به این انتقادات نسبت به اعضای ستادهای انتخاباتی خود گفت: «من هیچ وقت نخواستم که در این مناظره وارد مباحثی شوم که مکررا انتقاد می‌کنند که گروه شما و جریان شما این گونه است؛ همه کسانی که پیش من آمدند، خودشان آمدند.»
این مناظره به‌دلیل بحث نامزدها، در شبکه‌های اجتماعی بازتاب بیشتری یافت. در برخی از نظرسنجی‌ها ازجمله نظرسنجی «انتخاب»، مصطفی پورمحمدی به انتخاب مخاطبان، چهره برتر مناظره بود.
