ملی مذهبی _ با وجود گذشت یک هفته از بارندگیهای شدید در ۱۶ شهرستان سیستان و بلوچستان که منجر به وقوع سیلاب شده است، منابع محلی بلوچ از ادامه آبگرفتگی خانهها و مسدود بودن راههای مواصلاتی خبر می دهند.حالوش همچنین گزارش کرده با وجود زیر آب رفتن صدها روستا در سیل جنوب بلوچستان و منطقه دشتیاری و خسارات سنگین مالی و جانی، دستگاه های دولتی جمهوری اسلامی تاکنون هیچگونه امدادرسانی و کمکی به مصیبت زدگان سیل انجام نداده و حتی راه های مواصلاتی کماکان مسدود هستند.
محمدحسن نامی، رئیس سازمان مدیریت بحران کشور، مسدود بودن راههای مواصلاتی در استان سیستان و بلوچستان را تایید کرده و گفته بیش از ۲۵ جاده اصلی و فرعی استان مسدود شده است. به گفته نامی، تاکنون ۱۹۴۷ روستا درگیر سیلاب و خسارت شدهاند که چابهار با ۴۸۰ و نیکشهر با ۳۳۰ روستا بیشترین میزان درگیری را داشتند.
به گفته او شهرستانهای نیکشهر، قصرقند، دشتیاری، چابهار، کنارک، خاش، سیب و سوران، فنوج، ایرانشهر، میرجاوه، دلگان، سراوان، زاهدان، نیمروز، سرباز و مهرستان درگیر سیل شده و خسارت دیدهاند.
محمد امین بارانی، مدیرعامل آب منطقهای سیستان و بلوچستان هم گفته که بارندگیها باعث سرریز شدن سدهای «زیردان»، «پیشین»، «شی کلک» و «خیرآباد» شده است.او در گفتوگو با خبرگزاری ایرنا توضیح داده که سدهای مخزنی پیشین در شهرستان سرباز با حجم ۱۷۵میلیون متر مکعب، سد زیردان در منطقه دشتیاری چابهار با ۲۰۷میلیون متر مکعب، سد شی کلک در شهرستان چابهار با ۱۰میلیون متر مکعب و سد خیرآباد نیکشهر با ۲۷ میلیون مترمکعب آبگیری و سرریز شدهاند.
محمدمهدی سجادی، مدیرعامل جمعیت هلال احمر سیستان و بلوچستان هم گفته بیش از ده هزار نفر در حوادث ناشی از سیل و طغیان رودخانهها آسیب دیدند. در روزهای گذشته برخی رسانههای ایران از عدم کمکرسانی دولتی به سیلزدگان و تمرکز حکومتی بر انتخابات انتقاد کرده بودند.
روزنامه هممیهن در گزارشی با عنوان «نه آب داریم نه غذا» به شرح مشکلات سیلزدههای سیستان و بلوچستان پرداخت و از پیدا نشدن خوراکی، آب آشامیدنی و کپسول گاز در روستاهای بخش بلوچستان این استان خبر داد.
در بخشی از گزارش هم میهن آمده است که
بعد از چهار روز بارش مداوم در دشتیاری، آب حدود دو متر از سطح زمین بالاتر آمد. مردم قایقها را برداشتند و از شرق دشتیاری به غرب آن آمدند. ایوب آبیار، معلم و فعال اجتماعی است و در روستای گارکندی دشتیاری زندگی میکند. او هم در زمان وقوع سیل در روستا بود، اما بخت با روستایشان یار بود و کمتر آسیب دیدند: «روستاهای این بخش نسبت به روستاهای دیگر، آبگرفتگی کمتری دارند، اما یکی از روستاهایی که پنجکیلومتر بالاتر از گارکندی قرار دارند، بهصورت کامل در محاصره آب بود. در این منطقه درههایی نزدیک به سه، چهارمتر توسط آب ایجاد و منجر به نوعی از فرسایش میشود. مثلاً سیلاب، زمینهای اطراف روستای «لانیاری» را شسته و دچار فرسایش کرده. این روستا حدود پنج روز در محاصره سیلاب بود.»
دشت دشتیاری، وسیع و بدون شیب تند است و سیلاب در آن سرعت بالایی ندارد. ساکنان منطقه همیشه خانههای خود را کمی بالاتر از سطح زمین میسازند تا سیل، آسیب کمتری به خانهها وارد کند: «بیشترین چالش این سیل، آبگرفتگی معابر و بستهشدن راههای دسترسی مردم بود که باعث شد آنها در محاصره آب قرار گیرند، بههمیندلیل خسارت جانی و مالی کم بود، ولی چاههای فاضلاب و حوضانبارها آسیب زیادی دیدند.»
بارندگی و تخریب سیل در شمالغربی دشتیاری بیشتر بود. بافت و شیب زمین باعث شد سرعت سیلاب بیشتر شود و زیرساختها آسیب ببیند: «هنوز هم در این روستاها دسترسی به راههای زمینی مسدود است، البته با بالگرد کمکهایی به منطقه رسانده شد. در بعضی از روستاها آب حدود نیممتر پایین آمد. در روز انتخابات هم، صندوق رأی با قایق برده شد.» او میگوید، راه اصلی منطقه دشتیاری به شهرستان چابهار از جاده سرباز عبور میکند که فعلاً قطع است. خروجی آب سیل از سمت غرب به قسمت شرقی دشتیاری میرود که آن هم به دریا میرسد. در این منطقه روستاها آبگرفتگی زیادی دارد و تنها راه ارتباطی همان قایق ماهیگیری است.
روز اول سیل دشتیاری، «مراد»، اهل روستای اسلامآباد، باید دو فرزندش را به پزشک میرساند، در همان باران مجبور شد با یک خودرو از روی پل رد شود و به شهر برسد، اما بعد از آن، جاده اصلی دشتیاری به چابهار بسته شد و مردم با قایق تردد میکردند: «تا روز جمعه حداقل حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ روستا در محاصره سیلاب بودند و قرار بود بالگرد بیاید، اما یک بالگرد هم نفرستادند. در همان چندروز یکنفر از اهالی باهوکلات تشنج کرده بود، اما بهدلیل بسته بودن راهها دیر به بهداری رسید و فوت کرد. به فرمانداری و بخشداری زنگ زدیم، گفتند بالگرد نداریم. قایقها را از دریا آورده بودند، ولی فاصله با روستا ۱۰۰ کیلومتر است. بیمارستان چابهار تا این منطقه هم به همین میزان فاصله دارد. یک بیمار دیالیزی هم در روستای اسلامآباد بود که چهار روز بعد از سیل با قایق سوختبران و آمبولانس و همکاری رئیس مرکز بهداشت به بیمارستان چابهار منتقل شد. صندوقهای رأی هم حدود پنج عصر رسیدند، ولی فقط به ۳۰ درصد روستاها.»
مسیر چابهار به سرباز رودخانهای بهنام گرگرود دارد که بهسمت دریا میرود و آب از پل روی آن هم، بالاتر آمده بود. سوختبرها قایقشان را آورده بودند و مردم را جابهجا میکردند. بعضی از مردم خانههایشان را ترک کرده بودند و به جای دیگری، مثل کوه و پشتبام پناه بردند: «سه روز باران آمده، ولی هنوز هم داخل روستاها آب و گِل است. در این منطقه نانوایی کم است، ولی مردمی که خانههایشان را ترک کرده بودند، با خودشان آرد و مواد اولیه بردند، اما آب آشامیدنی نداشتند و خیلی از آنها یکی، دو روز غذا نخورده بودند. جایی که شرایط بهتر بود، مردم با ماشینهایشان رفتند که کمکرسانی کنند.»
«ملوران» فراموش شد
«ما قسمت کوهستانی بلوچستان هستیم، طرف بنت، نیکشهر. سال ۹۸ هم در همینجا سیل آمد. آبگرفتگی تا حدودی فروکش کرده، ولی خانههای خشتی و خالی نزدیک رودخانه خراب شدهاند، بیشتر خانههای خرابشده مربوط به افراد فقیر بود.» ساکنان این خانهها، اهل روستای ملوران، از توابع نیکشهرند و بعد از سیل به آب آشامیدنی سالم دسترسی ندارند. همیشه بعد از سیل، آب شرب روستا تا یکماه قطع میشود. دمای هوای منطقه هم سردتر از روزهای گذشته است. «شهبخش هوتی»، ساکن همین روستاست. چند تصویر از وضعیت زمینهای کشاورزی میفرستد و پایین یکی از آنها مینویسد: «این زمین کشاورزی بوده، اثری ازش نیست، شده رودخانه.»
یک تصویر دیگر از «پشت بازار» میفرستد که کامل تخریب شده و میگوید، تقریباً خانه همه ۵۰۰ خانوار روستا آسیب دیده؛ از ریزشهای جزئی تا تخریب، اما بهدلیل وسعت خسارت در دشتیاری، بخش آنها فراموش شده است. سیلبند حاشیه رود نزدیک روستا هم از بین رفته، زمینهای کشاورزی را زیر آب برده و تاسیسات برق و مخابرات هم آسیب دیده است.
روزنامه اعتماد هم به نقل از منابع محلی نوشته است که در شهرستان دشتیاری هم تعداد نامعلومی مفقود شدهاند و حداقل دو نفر تاکنون جان خود را از دست دادهاند.
پیشتر معينالدين سعيدی، نماينده مجلس از مرگ يک شهروند در سيل جنوب استان سيستان و بلوچستان خبر داده بود.
مولوی عبدالحمید، امام جمعه اهل سنت زاهدان هم در خطبههای دو روز پیشاش، با انتقاد از عدم رسیدگی بهموقع به سیلزدگان سیستان و بلوچستان گفت که «مدیریت کشور» نتوانسته است برای جلوگیری از خسارات سیلاب برنامهریزی کند و خواستار کمکرسانی عمومی به سیل زدگان شده بود.
فعالان مدنی بلوچ میگویند اگر دریچه سدهای را در همان روزهای اول بارندگی بهطور مدیریتشده باز میکردند، آب اینگونه وارد شهرهای استان نمیشد.