ملی مذهبی _ جعفر پناهی، سینماگر سرشناس ایرانی شامگاه شنبه، ۲۴ مه با فیلم «یک تصادف ساده» جایزه نخل طلای هفتاد و هشتمین جشنواره فیلم کن را به خود اختصاص داد. این نخستین حضور این کارگردان مطرح ایرانی در یک جشنواره خارجی پس از حدود ۱۵ سال ممنوع‌الخروجی و حبس به دلیل هواداری از معترضان ایرانی است.
جعفر پناهی در مراسم اختتامیه جشنواره کن و پس از دریافت جایزه نخل طلا از دستان کیت بلانشت، بازیگر سرشناس استرالیایی و ژولیت بینوش، بازیگر مطرح فرانسوی و رئیس هیات داوران، در سخنانی خواستار اتحاد ایرانیان «با هر عقیده‌ای» برای آزادی ایران شد.
جعفر پناهی گفت: «فکر کنم این‌جا تنها جایی است که من از تمام گروه‌ها با هر عقیده و مرام در کشورم و خارج از کشورم، تمام ایرانیان که برای آزادی و رسیدن به مقام انسانی، برای رسیدن به دموکراسی تلاش می‌کنند، یک خواهش کنم؛ تمام اختلافات را کنار بگذارید. الان مهم کشورمان است، یکپارچگی کشورمان است و به امید این‌که هرچه زودتر برسیم به آزادی.»
آقای پناهی افزود: «برسیم به جایی که دیگر کسی به ما نگوید چه بپوش، چه نپوش، چه بکن، چه نکن و سینما که عشق ماست، کسی به ما نگوید چه بساز، چه نساز. به امید آن روز.»
جایزه نخل طلای جشنواره کن، مهم‌ترین جایزه این رویداد معتبر سینمایی است و کسب این جایزه از سوی آقای پناهی به عنوان چهره شاخص معترض به رژیم جمهوری اسلامی ایران با واکنش‌های بسیاری روبرو شد.
پیش از آقای پناهی، عباس کیارستمی تنها کارگردان ایرانی بود که این جایزه را کسب کرده بود. آقای کیارستمی در سال ۱۹۹۷ با فیلم «طعم گیلاس» موفق به کسب نخل طلای جشنواره فیلم کن شد.
ژان نوئل بارو، وزیر خارجه فرانسه کسب این جایزه از سوی جعفر پناهی را «اقدامی نمادین از مقاومت در برابر سرکوب رژیم ایران دانست و در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «در اقدامی نمادین از مقاومت در برابر سرکوب رژیم ایران، جعفر پناهی نخل طلا را به دست آورد که بارقه‌ای از امید برای همه مبارزان آزادی در سراسر جهان است.»
نرگس محمدی، فعال حقوق بشر و برنده جایزه صلح نوبل نوشت: « جعفر پناهی کارگردان شجاع و برجسته ایرانی برنده نخل طلایی شد. او نه با یک تصادف ساده که در روندی خستگی ناپذیر برای تعمیق مفاهیمی انسانی و حقوق بشری در این جایگاه ممتاز ایستاده است. به ملت ایران به سرزمین پر افتخارمان و به جعفر پناهی تبریک می گویم. مبارک و بیش باد.»
حامد اسماعیلیون، فعال سیاسی و نویسنده ضمن تبریک به آقای پناهی، او را «قهرمان واقعی» خواند و نوشت: « او با موانع بزرگی چون سرکوب، اختناق و سانسور روبرو بوده است. شجاعت او الهام‌بخش همه‌ی کسانی است که برای عدالت و آزادی می‌جنگند، و هم‌زمان هشداری است به آنان که در پیِ سازش با مستبدان هستند.»
آقای اسماعیلیون افزود: «جعفر پناهی با پیروزی‌اش در جشنواره‌ی کن امسال ثابت کرد که اراده و عزم راسخ، قوی‌ترین سلاح‌ها در برابر استبداد هستند.»
واکنش رسانه‌های داخلی ایران
رسانه‌های داخلی ایران واکنش‌های متفاوتی به جایزه نخل طلای جعفر پناهی نشان دادند. شرق به اعلام خبر بسنده کرد و تنها نوشت که آقای پناهی در مراسم اختتامیه «او از خانواده‌اش بابت سختی‌هایی که در تمام مدت این سالها تحمل کردن و بعد از گروهی که فیلم را همراه او ساختند تشکر کرد . از گروه سازنده فیلم و دوستانی که پس از فیلمبرداری و شراکت تشکر کرد.»
اما نورنیوز، رسانه نزدیک به شورای امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، کسب این جایزه از سوی آقای پناهی را «موفقیت تاریخی» و «نقطه عطفی در کارنامه سینمای ایران» خواند و نوشت: «سینمای ایران موفق شد بعد از ۲۸ سال دومین نخل طلای خود را به دست آورد. این موفقیت تاریخی، نقطه عطفی در کارنامه سینمای ایران محسوب می‌شود و به جشنواره کن رنگ و بویی ایرانی بخشید.»
این رسانه افزود: «این موفقیت، نشان از پویایی و توانایی سینمای ایران در سطح بین‌المللی دارد و برای علاقه‌مندان و فعالان سینما خبری بسیار خوشحال‌کننده است.»
خبرگزاری فارس، نزدیک به سپاه فیلم «یک تصادف ساده» آقای پناهی را «فیلمی معمولی» خواند و نوشت: «آن‌چه مسلم است این است که نمی‌توان نوع ساخت فیلم و شرایط زیست فیلمساز در داخل کشورش را در رای هیات داوران این دوره از جشنواره نادیده گرفت.»
این خبرگزاری افزود: «مسائل سیاسی پیرامون جعفر پناهی در داخل ایران در آرای هیات داوران بی‌تاثیر نبوده است.»
خبرگزاری میزان، رسانه رسمی قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران با اعلام اسامی برندگان، جشنواره کن را «سیاسی» خواند و نوشت: «جشنواره سیاسی کن به پناهی جایزه داد.»
روزنامه فرهیختگان، وابسته به دانشگاه آزاد اسلامی در مقاله‌ای با عنوان «نخل طلا، مس شد» از اعطای مهم‌ترین جایزه جشنواره کن به جعفر پناهی انتقاد کرد.
روزنامه فرهیختگان نوشت: «جعفر پناهی متاخر پس از سال ۱۳۸۸ هنوز حتی یک اثر قائم به ذات و آدمی‌زادی بدون تکیه بر جوایز کم‌کارکرد بین‌المللی نساخته که مخاطب بتواند با آن ارتباط برقرار کند.»
خبرگزاری دانشجو، وابسته بسیج دانشجویی نیز از این جایزه انتقاد کرد و در مقاله‌ای با عنوان «جشنواره کن، نخل طلا را خرج یک دلال کرد / جعفر پناهی روی سکوی ایران فروشی»، جعفر پناهی را «هضم شده در صنعت سینمای غرب» و «همدست پروژه ضد ایرانی» خواند.
جعفر پناهی پیش‌تر بارها به اتهاماتی نظیر «اجتماع و تبانی و تبلیغ علیه نظام» در ایران بازداشت شده و دست به اعتصاب غذا زده است. او در سال ۱۳۸۹ با همین اتهام به شش سال حبس تعزیری و ۲۰ سال محرومیت از فعالیت‌های رسانه‌ای و هنری محکوم شد.
جعفر پناهی از ۱۵ سال پیش تاکنون همه فیلم‌هایش را به صورت پنهانی و بدون کسب مجوز از نهاد‌های مربوطه در جمهوری اسلامی ایران ساخته است.
او همین سه سال پیش، زمانی که برای پیگیری وضعیت محمد رسول‌اف و مصطفی آل‌احمد، دو فیلمساز بازداشت شده به دادسرای اوین مراجعه کرد، بازداشت شد و هفت ماه در حبس بود.
آقای پناهی در ۱۲ بهمن ۱۴۰۱، در اعتراض به بی‌توجهی به خواسته‌هایش و رفتارهای فراقانونی دستگاه قضایی و امنیتی، دست به اعتصاب غذای خشک زد. او اعلام کرد که تا زمان آزادی، از خوردن و آشامیدن هرگونه غذا و مصرف دارو امتناع می‌کند. در سومین روز این اعتصاب، در ۱۴ بهمن ۱۴۰۱، به‌طور موقت با قرار وثیقه از زندان آزاد شد.
جعفر پناهی بر خلاف دیگر کارگردانان معترض ایرانی اعلام کرده است که قصد زندگی در تبعید را ندارد و می‌خواهد روز یکشنبه به تهران بازگردد.
