ملی مذهبی _ انتشار گزارش روز گذشته سرویس جهانی بی‌بی‌سی درباره مستندات «آزار جنسی و قتل» نیکا شاکرمی نوجوان ۱۶ ساله معترض در ناآرامی‌های خیابانی سال ۱۴۰۱، واکنش‌های زیادی را در پی داشته و فعالان سیاسی ایرانی و کاربران شبکه‌های اجتماعی درباره آن به اظهارنظر پرداخته‌اند.
بی‌بی‌سی جهانی در گزارشی که روز سه‌شنبه ۳۰ آوریل (۱۱ اردیبهشت) منتشر کرد گفت به یک «سند خیلی محرمانه» دست یافته که نشان می‌دهد نیکا شاکرمی، دختر نوجوان شرکت کننده در اعتراض‌های ۱۴۰۱ پس از دستگیری توسط نیروهای امنیتی ایران، مورد «آزار و اذیت جنسی» و «ضرب و شتم» قرار گرفته و سپس کشته شده است.
نرگس محمدی، فعالِ حقوق بشر زندانی در ایران و برنده جایزه نوبل صلح روز چهارشنبه ۱ مه (۱۲ اردیبهشت) در پیامی از زندان اوین گفت: «نیکای شجاع، قامت تو تجسم “اقتدار معترض” است و جنایت متعرضان، نشان ذلت حکومت است. جمهوری اسلامی چه رسوا حکومتی است که زنان را به بهانه موهایشان بازداشت، زندانی و سرکوب می‌کند و به همان زن تعرض جنسی می‌کند.»
وی در ادامه گفته است که «هربار لحظه‌هایی را که در دست متوحشان بدنام تاریخ از سر گذراندی، در ذهنم تصویر می کنم از یک سو شهامت و باورت به آزادی و اراده‌ات برای مبارزه تا پای جانت را غبطه می‌خورم و سرشار از شور مبارزه و مقاومت می‌شوم و از سوی دیگر از شدت رذالت، شقاوت و شرارت حکومتی که برای حفظ قدرت دست به هر جنایتی میزند ، اندوه و خشمی عمیق بر جانم چنبره میزند.»
حامد اسماعیلیون، فعال مدنی و از چهره‌های مخالف جمهوری اسلامی، هم در این باره نوشت: «نیکای عزیز، نه بخششی در کار است نه فراموشی. قاتلین بی‌رحم و جنایتکار تو مجازات خواهند شد.»
در سند مورد استفاده بی‌بی‌سی جهانی، که یورونیوز فارسی نمی‌تواند به‌طور مستقل صحت آن را تأیید کند، به نقل از ماموری به نام بهروز صادقی آمده است: «بعد از آنکه از بازداشتگاه بسیج مجدداً متهمه را سوار کردیم تا ما را دید مجدداً به فحاشی ناموسی مشغول شد. آرش کلهر با جورابش دهان وی را بست اما همچنان به سمت ما لگد می‌زد.»
بر اساس سند مورد اشاره، یکی دیگر از ماموران به نام آرش کلهر گفته است «وقتی متهمه مجدداً شروع به داد و بیداد و تقلا کرد، لحظه‌ای موبایلش را روشن کرده و دیده صادق منجزی همانگونه که روی متهمه نشسته است دستش در شلوار اوست.»
در این سند، اگرچه صادق منجزی موضوع مطرح شده توسط آرش کلهر را را رد کرده، اما گفته است که انکار نمی‌کند وقتی روی نیکا شاکرمی نشسته بود و باسن او نیکا را لمس کرد، «تحریک» شده بود. طبق این گزارش ماموران مذکور پس از مقاومت نیکا شاکرمی، او را با ضربات باتوم مضروب کرده و کشته‌اند.
آذر منصوری، دبیرکل حزب اصلاح‌طلب اتحاد ملت، نیز در حساب شخصی خود در شبکه اجتماعی ایکس گزارش منتشره را «تلخ، تکان‌دهنده و جانسوز» خواند و نوشت: «چرا مقام‌های حکومت ساکتند؟ چرا توضیح نمی‌دهند؟ محض رضای خدا کاری کنید که باور کنیم این گزارش نادرست است.»
صادق زیباکلام، فعال سیاسی داخل ایران، نیز با انتشار پستی این گزارش را «غیرقابل باور» خواند و نوشت: «چجوری می‌شه حکایت نیکا را باورکرد؟ چجوری می‌شه باورکرد که از دهه ۶۰ رسیدیم به اینجا؟ اگه حقیقت داشته باشه (چون هنوز نمی‌تونم باورکنم)، در آن صورت بدبختی واقعی ایران آینده نه خشک شدن دریاچه ارومیه است، نه کم‌آبی و خشکسالی و فرونشست زمین و نه مهاجرت دکترها. مصیبت واقعی رسیدن به این نقطه است.»
در میان جامعه هنری نیز مهدی یراحی، خواننده، که پیشتر به دلیل حمایت از اعتراضات سال ۱۴۰۱ با حکم زندان روبرو شده بود در یک پست در حساب شخصی خود در شبکه اجتماعی ایکس عکسی از کودکی نیکا شاکرمی را منتشر کرد و نوشت: «به مهسا به نیکا؛ به خشم و خون نگر».
این عبارت بخشی از متن ترانه «سرود زندگی» آقای یراحی است که پیشتر در جریان اعتراضات خیابانی ایران منتشر شده بود.
اعلام جرم دادستانی تهران علیه برخی از فعالان رسانه‌ای
احمد وحیدی، وزیر کشور ایران، مستند بی‌بی‌سی را «عملیات روانی» خوانده و گفته است هدف تهیه آن انحراف افکار عمومی از تحولات مربوط به جنگ غزه است. آقای وحیدی گفت: «الان دانشجویان در دانشگاه‌های آمریکا و اروپا در حال حمایت از مردم فلسطین هستند. می‌خواهند توجهات را از این اعتراضات دور کنند.»
او همچنین گفت این مستند به دنبال «مخدوش» کردن حمله پهپادی و موشکی ایران به اسرائیل بوده است.
در همین راستا احمد وحیدی، وزیر کشور دولت ابراهیم رئیسی که خود به دلیل “مشارکت در بمب‌گذاری سال ۱۹۹۴ در مرکز یهودیان در بوئنوس‌آیرس” مشمول اخطار قرمز و تحت تعقیب پلیس اینترپل قرار دارد، انتشار گزارش پرونده قتل نیکا شاکرمی را “گزارش دروغ و عملیات روانی دشمن” توصیف کرد.
وحیدی مدعی شد که بی‌بی‌سی جهانی قصد دارد با انتشار این گزارش‌ها “توجه‌ها را از اعتراضات دانشجویی در آمریکا در حمایت از فلسطین” دور کرده و “عملیات وعده صادق را مخدوش کنند.”
جمهوری اسلامی حمله نظامی خود به اسرائیل در شامگاه شنبه ۲۵ فروردین (۱۳ آوریل) را “عملیات وعده صادق” نامیده است. بنا بر اعلام منابع اسرائیلی، ۹۹ درصد پرتابه‌‌های شلیک‌شده از سوی سپاه پاسداران پیش از آنکه به اسرائیل برسند، رهگیری و منهدم شدند.
در همین زمینه، روزنامه کیهان نیز انتشار گزارش قتل نیکا شاکرمی را “اقدامی مسخره” از سوی بی‌بی‌سی جهانی خواند و آن را تلاشی برای “ضربه زدن به اقتدار جمهوری اسلامی” و “کم‌رنگ کردن اعتراضات دانشجویان در آمریکا” توصیف کرد.
کیهان همچنین مدعی شد که هدف بی‌بی‌سی جهانی از انتشار این گزارش این بوده که “در زمان اجرای طرح نور و مقابله با قانون‌شکنی در حوزه حجاب، با ایجاد التهاب و آشوب” در اجرای آن خلل وارد شود.
ادعای این روزنامه مبنی بر جعلی بودن این اسناد در حالی طرح می‌شود که بی‌بی‌سی جهانی در گزارش خود تاکید کرده بود که این رسانه، نامه‌های اداری محرمانه‌‌ای را که از طریق منابع خود به آنها دست پیدا کرده بود، به منظور حفاظت از منابع خود، “بازسازی” کرده است.
همزمان رسانه‌های حکومتی ایران با حمله به سرویس جهانی بی‌بی‌سی، گزارش منتشره توسط این رسانه خبری را زیر سوال برده‌اند.
روزنامه کیهان (وابسته به رهبر جمهوری اسلامی)، جام جم (وابسته به صدا و سیمای ایران) و روزنامه محافظه‌کار وطن امروز اسناد درز کرده را «جعلی» و «دروغ» خوانده و با استناد به گزارش‌های رسمی قوه قضائیه ایران مرگ نیکا شاکرمی را «خودکشی» قلمداد کرده‌اند.
دادستانی تهران روز چهارشنبه ۱۲ اردیبهشت از “اعلام جرم علیه فعالان رسانه‌ای” به‌دلیل انتشار گزارش قتل نیکا شاکرمی”خبر داد و گفت آنان را به دادسرا احضار کرده است.
سرویس جهانی بی‌بی‌سی روز دوشنبه ٢٩ آوریل (١٠ اردیبهشت)، با استناد بە یک گزارش “بسیار محرمانه” از نیروهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بر مبنای جلسه استماع پرونده نیکا شاکرمی، اعلام کرد کە این نوجوان معترض ۱۶ ساله که در جریان خیزش سراسری ۱۴۰۱ مورد تعرض جنسی ماموران حکومتی قرار گرفتە بود، به دست ماموران حکومت کشتە شدە است.
بر اساس گزارش بی‌بی‌سی جهانی، نیکا شاکرمی، از جان‌باختگان خیزش سراسری مهسا امینی، به دست سه مامور جمهوری اسلامی به نام‌های صادق منجزی، آرش کلهر و بهروز صادقی مورد تعرض جنسی قرار گرفته و سپس به قتل رسیده است.
اینک خبرگزاری میزان، وابسته به قوه قضاییه حکومت جمهوری اسلامی، مدعی شده که گزارش سایت بی‌بی‌سی جهانی، “جعلی، نادرست و پر از اشتباه” است و همچنین بدون ارائه هیچ سند و مدرکی ادعا کرد که “پیشتر به این پرونده رسیدگی دقیق قضایی صورت گرفته و نتایج بررسی‌ها نیز رسما در رسانه‌ها اعلام شده است.”
خبرگزاری میزان همچنین به نقل از دادستانی، فعالان رسانه‌ای را که اقدام به بازنشر گزارش بی‌بی‌سی جهانی کرده یا مطالبی هم‌دلانه در این این زمینه منتشر کرده‌اند، “برهم زنندگان امنیت روانی جامعه” نامید و این افراد را به “تبلیغ علیه نظام در فضای مجازی” متهم کرد.
از دیگر سو رسانه‌های حکومتی نیز یک‌صدا تلاش کردند این گزارش را “جعلی” بنامند. از این میان روزنامه‌های حکومتی‌کیهان و جام‌جم، این گزارش را “ساختگی” توصیف کردند و آن را اقدامی در راستای “سرپوش گذاشتن بر جنگ غزه” و تلاشی “برای کم‌رنگ کردن اعتراض دانشجویان آمریکایی” نامیدند.
تلاش برای جعلی نشان دادن سند بی‌بی‌سی جهانی
افزون بر رسانه‌های جریان اصلی جمهوری اسلامی، وحید اشتری فعال رسانه‌ای حکومتی نیز که پیش از این در جریان خیزش سراسری ۱۴۰۱، در قالب رشته توییتی در خصوص قتل نیکا شاکرمی مرگ او را “خودکشی” خوانده بود، هدف انتقاد شدید کاربران رسانه‌های اجتماعی قرار گرفته است.
این فعال رسانه‌ای وابسته به حکومت، که پیشتر بدون ارائه مدرک و سندی، مدعی “خودکشی” بودن مرگ نیکا شاکرمی شده بود، اینک باز هم به دفاع از گزارش پیشین خود پرداخته و با انتشار سلسه توییت‌هایی در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی اکس (توییتر سابق)، گزارش بی‌بی‌سی جهانی را درباره جزییات قتل نیکا شاکرمی”جعلی” خوانده است.
از جمله استدلال‌های اشتری در غیرمستند بودن اسناد منتشر شده آن است که نامه “بازسازی شده” بی‌بی‌سی جهانی با “فونت رایج نامه‌های اداری” در جمهوری اسلامی ناسازگار است و “مهر خیلی محرمانه” در آن به چشم نمی‌خورد و همچنین این که این اسناد، “بدون تاریخ” هستند.
این در حالی است که بر اساس توضیحات بی بی سی جهانی این برگ کاغذها، کپی از اصل یا اسکن نیستند بلکه بازسازی هستند و طبیعی است که شماره نامه و تارخ و مهر محرمانه نداشته باشند.
از جمله ادعای طرح شده از سوی وحید اشتری، فعال رسانه‌ای حکومتی که روزنامه کیهان نیز آن را تکرار کرده این است که”به کار بردن اصطلاح “متهمه” برای متهمان زن “اصلا در نامه‌های اداری و قضایی رایج نیست”.
این در حالی است که چنین ادعایی صحت نداشته بلکه نمونه‌های بسیاری از اسناد قضایی جمهوری اسلامی از جمله “رای دادگاه بیرجند در خصوص ٩ شهروند بها‌ئی” در دادگستری کل استان خراسان جنوبی وجود دارد که در آنها از عبارت “متهمه” استفاده شده است.
همچنین درباره این ایراد که “ناجا از سال ۱۴۰۰ تبدیل به فراجا شد و در همه سربرگ‌ها و مکاتبات رسمی اسم فراجا می‌آید” بی‌بی‌سی جهانی در گزارش خود به آن اشاره کرده و آن را “ناهماهنگی” دانسته و به همین دلیل این سند را به یک کارشناس قبلس امنیتی ایران نشان داده‌اند و او اصل بودن آن را تایید کرده است.
خشم و انزجار عمومی از افشای جزییات تعرض و قتل نیکا
انتشار اسناد شامل جزییات قتل وحشیانه نیکا شاکرمی دختر ۱۶ ساله معترض در جریان خیزش زن، زندگی، آزادی موجی از خشم و انزجار را در میان افکار عمومی برانگیخته است. با گذشت یک روز پس از انتشار این گزارش، هشتگ نیکا شاکرمی که پیش از این در زمان خیزش مهسا با نزدیک به یک میلیون توییت، ترند اول توییتر فارسی شده بود، بار دیگر در رسانه‌های اجتماعی داغ شده و صدهاهزار بار بازنشر شده است.
افزون بر این بسیاری از فعالان سیاسی، مدنی و حقوق بشری نیز با انتشار مطالبی با اشاره به انتشار جزییات این پرونده و روشن شدن نحوه قتل دلخراش نیکا شاکرمی به دست ماموران رژیم جمهوری اسلامی، خشم و نفرت خود را از این گونه اعمال غیرانسانی ابراز کردند.
بسیاری از کاربران با اشاره به فرا رسیدن روز “انتقام” و “دادخواهی”، اعلام کردند که عاملان این جنایات در نهایت راه گریزی از پاسخگویی در برابر اعمال جنایت‌کارانه خود نخواهند یافت.
برخی از کاربران شبکه‌های اجتماعی نیز با اشاره به بخشی از گزارش منتشر شده درباره قتل وحشیانه نیکا شاکرمی که در آن از تعرض و قتل او در “ون یخچالی” یاد شده، شرکت میهن را متهم کردند که در زمان اعتراضات سراسری، کامیون‌های یخچالی خود را در اختیار دستگاه‌های سرکوب گذاشته بود.این کاربران، با اشاره به این موضوع، خواستار تحریم شرکت بستنی میهن شدند. پیش از این در جریان خیزش سراسری در شبکه‌های اجتماعی تصاویر پراکنده و متعددی منتشر شده بود که نشان می‌دادند ون‌های یخچالی شرکت بستنی میهن، در کنار نیروهای سرکوب‌گر و به خصوص در انتقال بازداشتی‌ها به زندان نقش دارد.
احسان بداغی، روزنامه‌نگار در ایران، در شبکه ایکس نوشته است که در پی بازنشر و واکنش روزنامه‌نگاران به گزارش بی‌بی‌سی درباره نیکا شاکرمی، با سه خبرنگار برخورد قضائی شده است. آقای بداغی گفت «حسب اطلاع»، مرضیه محمودی، عسل داداشلو و محمد پارسی کسانی هستند که دادستانی علیه‌شان اعلام جرم کرده است.
یلدا معیری، عکاس خبری، در واکنش به ایرادهایی که برخی رسانه‌ها و چهره‌های نزدیک به حکومت ایران از گزارش بی‌بی‌سی گرفته‌اند، در شبکه ایکس نوشته است: «گیرم گزارش بی‌بی‌سی از نیکا شاکرمی موثق نیست! کتک‌زدنهای بی‌امانتون رو که خودمون دیدیم! موقع دستگیری خودم که بودم! وقتی با روسریم داشتین خفه‌ام می‌کردین که حضور داشتم! وقتی به من که یه زنه ۴۳ ساله بودم تعرض جنسی کردید که دیدم!»
احسان بداغی، روزنامه‌نگار در ایران، در شبکه ایکس نوشته است که در پی بازنشر و واکنش روزنامه‌نگاران به گزارش بی‌بی‌سی درباره نیکا شاکرمی، با سه خبرنگار برخورد قضائی شده است. آقای بداغی گفت «حسب اطلاع»، مرضیه محمودی، عسل داداشلو و محمد پارسی کسانی هستند که دادستانی علیه‌شان اعلام جرم کرده است.
یلدا معیری، عکاس خبری، در واکنش به ایرادهایی که برخی رسانه‌ها و چهره‌های نزدیک به حکومت ایران از گزارش بی‌بی‌سی گرفته‌اند، در شبکه ایکس نوشته است: «گیرم گزارش بی‌بی‌سی از نیکا شاکرمی موثق نیست! کتک‌زدنهای بی‌امانتون رو که خودمون دیدیم! موقع دستگیری خودم که بودم! وقتی با روسریم داشتین خفه‌ام می‌کردین که حضور داشتم! وقتی به من که یه زنه ۴۳ ساله بودم تعرض جنسی کردید که دیدم!»
واکنش‌ها از اروپا
«حزب اروپایی دموکرات» در حساب خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «حکومت ایران باز هم دروغ گفت و مدعی شد که دختر جوان خودکشی کرده است. ما اعضای حزب اروپایی دموکرات رفتار وحشیانه حکومت ایران را محکوم می‌کنیم و قویا خواستار اجرای عدالت برای این دختر جوان و همچنین برای مهسا امینی و همه زنان ایرانی هستیم.»
امانوئل ماورل، نماینده فرانسوی پارلمان اروپا از جناح چپ در پلتفورم ایکس نوشت:
«۱۶ ساله. این همان سنی است که #نیکا شاکرمی شکنجه شد و سپس توسط دژخیمان جمهوری اسلامی ایران به قتل رسید. ارتکاب این گونه ظلم‌ها به جوانان به اسم «ارشاد» دینی، تمام نفاق یک رژیم جنایتکار و تاریک بین را آشکار می کند. #عدالت برای نیکا»
