ملی مذهبی _ اگرچه مقامات اروپایی رسیدن به توافق جدید با تهران را برای مهار برنامه هسته‌ای ایران ضروری می‌دانند، اما می‌گویند که حملات آمریکا احتمالا انگیزه تهران برای دستیابی به سلاح هسته‌ای به صورت پنهانی را افزایش داده است. همزمان، وزیر دفاع اسرائيل از تدارک طرحی برای جلوگیری از احیای تهدید ایران خبر داد.
به گزارش واشنگتن پست، بنابر ارزیابی‌های اولیه اروپا، حملات آمریکا به تاسیسات هسته‌ای ایران اگرچه خسارات قابل‌توجهی به برنامه هسته‌ای تهران وارد کرده، اما برخلاف ادعای دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، این برنامه را «کاملا نابود» نکرده است. با این حال، آنچه از نگاه اروپایی‌ها احتمالا در این حملات از بین رفته، فرصت دستیابی به توافقی قریب‌الوقوع بر سر برنامه هسته‌ای ایران است.
مقام‌های اروپایی معتقدند که تنها از طریق مذاکره می‌توان بر فعالیت‌های هسته‌ای تهران نظارت داشت و آن را محدود کرد. اما در عین حال هشدار می‌دهند که حملات اسرائیل و آمریکا، به‌ویژه بدون هماهنگی با اروپا احتمالا به ایران انگیزه تازه‌ای برای پیش‌گیری مسیر ساخت بمب اتم به صورت محرمانه داده است.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا شامگاه جمعه چهارم ژوئیه گفت که ایران با بازرسی از برنامه هسته‌ای خود یا توقف غنی‌سازی اورانیوم موافقت نکرده است.
او در گفتگو با خبرنگاران در هواپیمای اختصاصی ریاست‌جمهوری (Air Force One) گفت که به باور او، برنامه هسته‌ای تهران به‌طور دائمی عقب رانده شده، اگرچه ممکن است ایران آن را «در محل دیگری» از سر بگیرد.
ترامپ همچنین گفت که روز دوشنبه و در جریان دیدار با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل در کاخ سفید با او درباره ایران گفتگو می‌کند.
دونالد ترامپ در هفته جاری گفته بود که هیچ پیشنهادی به تهران نداده و حتی از زمان حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران، گفتگویی میان واشنگتن و تهران در جریان نبوده است. این در حالی است که چند روز پیش از آن گفته بود احتمال آغاز مذاکرات جدید در همین هفته وجود دارد.
سه مقام ارشد اروپایی گفتند که حملات اخیر آمریکا ممکن است فضای سیاسی در تهران را سخت‌تر کرده و به مقام‌های ایرانی اثبات کرده باشد که تنها راه بازدارندگی واقعی، در اختیار داشتن توان ساخت سلاح هسته‌ای است.
با وجود این فضای بدبینانه، مقام‌های اروپایی همچنان در تلاش‌اند از روزنه باریکی برای احیای مذاکرات بهره بگیرند. آن‌ها پس از حملات آمریکا و اسرائيل، ایران را کشوری تضعیف‌شده می‌دانند و آتش‌بس شکننده را فرصتی برای ازسرگیری گفتگو‌ها می‌دانند. آن‌ها همزمان آن‌ها اذعان دارند که جلب رضایت هر دو طرف برای ازسرگیری مذاکراتی فراگیر، مشابه برجام سال ۲۰۱۵ کاری دشوار است.
مقام‌های اروپایی همچنین نگران‌اند که در صورت بازگشت آقای ترامپ به میز مذاکره، او بدون مشارکت اروپا وارد مسیر دیپلماتیک شود. رئیس‌جمهوری آمریکا در ماه گذشته بدون اطلاع متحدان اروپایی‌اش، ابتدا به ایران حمله کرد و سپس به صورت یک‌جانبه از پایان آن خبر داد.
شاید از نگاه ایران رفع تحریم‌ها انگیزه کافی برای ورود به مذاکره باشد. اما اروپایی‌ها به‌خوبی می‌دانند که نمی‌توانند به تهران تضمین دهند که آمریکا و اسرائيل در آینده به ایران حمله نکنند.
به گفته مقامات اروپایی، احتمالا محاسبات تهران پس از حملات اسرائيل و سپس پیوستن آمریکا به آن تغییر کرده است.
میشل دوکلو، دیپلمات پیشین فرانسوی و پژوهشگر اندیشکده مونتین در پاریس گفت: «احتمالا رژیم ایران برای حرکت به سوی سلاح هسته‌ای، آن هم تا حد ممکن به صورت پنهانی مصمم‌تر شده است.»
آقای دوکلو افزود: «تمایل تهران برای ورود به مذاکرات به‌طور نسبی به توازن جدید قدرت درون حاکمیت ایران و جذابیت اقتصادی توافق با ایالات متحده بستگی خواهد داشت.»
به گفته این دیپلمات پیشین فرانسوی، آقای ترامپ نیز احتمالا به این درک خواهد رسید که «در نهایت، نتوانسته است برنامه هسته‌ای ایران را به‌طور کامل از بین ببرد» و بنابراین ممکن است مجددا به گزینه مذاکره بیندیشد.
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران در گفتگو با سی‌بی‌اس اعلام کرد که هنوز برای از سرگیری مذاکرات با آمریکا زود است و گفت: «ما به زمان بیشتری نیاز داریم، و علاوه بر آن، خواستار تضمین‌هایی هستیم که ایالات متحده در جریان مذاکرات دوباره حمله نخواهد کرد.»
آقای عراقچی افزود: «فکر نمی‌کنم مذاکرات این‌قدر سریع از سر گرفته شوند. اما در عین حال، درهای دیپلماسی هیچ‌گاه کاملا بسته نخواهد شد.»
یک مقام اروپایی گفت: «چارچوب مذاکرات آتی تا حد زیادی وابسته به میزان خسارتی است که سایت‌های هسته‌ای ایران متحمل شده‌اند. اما ارزیابی دقیق این خسارات، نیاز به زمان دارد.»
بنابر ارزیابی‌های اولیه اروپا، اگرچه حملات اولیه آمریکا به تاسیسات فردو، نطنز و اصفهان آسیب‌های جدی وارد کرده، اما نتوانسته است که برنامه هسته‌ای ایران را «کاملا نابود» کند.
تحلیل‌گران معتقدند قدرت تخریب سلاح‌های آمریکایی بالا بوده، اما درباره میزان واقعی و مدت زمان موردنیاز برای بازسازی، اختلاف‌نظر زیادی وجود دارد. همچنین بنابر برخی ارزیابی‌های اولیه اروپایی، این احتمال وجود دارد که ایران پیش از حمله بخشی از ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود را جابه‌جا کرده باشد.
طرح اسرائیل برای جلوگیری از احیای تهدید ایران
اسرائیل کاتس، وزیر دفاع اسرائیل روز جمعه اعلام کرد که ارتش این کشور در حال آماده‌سازی یک طرح اجرایی برای اطمینان از «عدم احیای توانایی ایران برای تهدید اسرائيل» است.
آقای کاتز در دیدار با مقامات ارشد نظامی اسرائيل گفت: «نیروهای مسلح باید هم در حوزه اطلاعاتی و هم در حوزه عملیاتی آماده باشند تا برتری هوایی اسرائیل حفظ شود و جمهوری اسلامی ایران نتواند توانایی‌های پیشین خود را دوباره بازیابی کند.»
