ملی مذهبی _ شینا انصاری رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست کشور که معاون رئیس جمهور نیز است همین چند روز پیش اعلام کرد که پروژه قانونی به نام پتروشیمی میانکاله نداریم.
اما فعالان محیط زیست منطقه می گویند که پتروشیمی میانکاله دوباره به میدان فعالیت آمده است.
پتروشیمی بدون مجوز، با مجوز کلنگزنی
کلنگ پتروشیمی میانکاله در روزی تاریخی—۲۰ اسفند ۱۴۰۰—بدون اخذ مجوز ارزیابی اثرات زیستمحیطی، توسط وزیر کشور وقت به زمین زده شد. از همان ابتدا، نشانهها روشن بود: این پروژه نه از مسیر عقلانیت محیط زیستی میگذرد، نه از مسیر قانون. اما چکشهایی که روی زمین کوبیده میشدند، صدایشان بلندتر از اخطارهای محیطزیستی بود.
۲۰ ماه بعد، بالاخره وزارت نفت عقب نشست و در آبان ۱۴۰۲ موافقتنامه احداث را باطل کرد. پایان ماجرا؟ ابداً.
فعالان منطقه چه می گویند؟
فعالان محیط زیست منطقه تاکید دارند : حالا در فروردین ۱۴۰۴، درست وقتی تصور میشد پروژه دفن شده، خبر میرسد که عدهای بیسروصدا با وانت و میلگرد وارد محدوده شدهاند. گزارشها حاکی از آن است که در حال «ریختن شناژ برای پایههای سوله» هستند. این در حالی است که دادستان استان، دادستانی بهشهر، و حتی سازمان محیط زیست همگی اعلام کردهاند پروژه باید متوقف شود.
پس این افراد دقیقاً چه میکنند؟ چه کسی اجازه داده؟ و مهمتر: چرا کسی جلوشان را نمیگیرد؟
حمله به آخرین پناهگاه طبیعت شمال
پتروشیمی میانکاله فقط یک پروژه صنعتی نیست. این پروژه قرار است در قلب یکی از حساسترین زیستبومهای شمال کشور—مراتع حسینآباد و تالاب جهانی میانکاله—اجرا شود. اکوسیستمی که در فهرست ذخیرهگاه زیستکره یونسکو ثبت شده و زیستگاه صدها گونه جانوری است؛ از پرندگان مهاجر تا فک خزری و گیاهان نادر.
ساخت یک پتروشیمی در چنین منطقهای نهتنها خلاف عقل سلیم است، بلکه بی توجهی مستقیم به تمامی اسناد بینالمللی زیستمحیطی است که ایران آنها را امضا کرده است.
ورود آلایندههای نفتی و شیمیایی به آبهای تالاب، تخریب زیستگاههای پرندگان، نوسانات PH خاک، و خطر مرگ اکولوژیک برای اکوسیستمی که هزاران سال شکل گرفته، از جمله تهدیدات این پروژه است. حتی در صورت توقف پروژه هم، ورود ماشینآلات و عملیات مقدماتی میتواند برای همیشه تعادل طبیعی منطقه را برهم بزند.
سازمان محیط زیست اطلاع دارد. دادستانی اطلاع دارد. فعالان محیط زیست فریاد میزنند. اما پروژه هنوز در حال خزیدن به جلوست. این یعنی یکی از این دو اتفاق افتاده: یا کسی در حال نادیده گرفتن عامدانه قانون است، یا قانونی برای برخی افراد، اصولاً وجود ندارد.
میانکاله تنها نیست. از آشوراده گرفته تا جنگلهای هیرکانی، بارها پروژههایی آغاز شدهاند بدون مجوز زیستمحیطی و با شعار «اشتغالزایی» یا «توسعه». آنچه در پس این شعارها پنهان است، سودهای میلیاردی برای عدهای معدود و نابودی منابع طبیعی برای اکثریتی خاموش است.