ملی مذهبی – با پایان بی‌نتیجه مذاکرات آتش‌بس با اسرائیل در قاهره، امید فلسطینیان ساکن در رفح که آخرین پناهگاه آنها در غزه است، به یأس بدل شد و از سوی دیگر محمود عباس از حماس خواست به منظور پرهیز از فاجعه و برای رسیدن به توافق «سریعا» اقدام کند.
مذاکرات آتش‌بس در غزه که با مشارکت آمریکا، مصر، اسرائیل و قطر برگزار شد، بدون نتیجه‌ای ملموس دست‌کم در دور اصلی آن به پایان رسید.
روز سه‌شنبه ۲۴ بهمن/ ۱۳ فوریه تلاش‌های زیادی برای متقاعد کردن طرف اسرائیلی به پذیرش طرح آتش‌بس صورت گرفت ولی موفقیتی به دست نیامد. اسرائیل با درخواست طرف‌های مقابل برای عقب‌نشینی از طرحش برای حمله به شهر رفح در جنوب غزه موافقت نکرد و هیأت مذاکره‌کننده‌اش را شامگاه سه‌شنبه از مصر فراخواند.
با این حال مذاکرات برای توقف جنگ اسرائیل با حماس و آزادی گروگان‌های باقی‌مانده، چهارشنبه در قاهره به دومین روز خود ادامه داده است. البته بدون حضور هیأت اسرائیلی.
یک منبع حماس به خبرگزاری فرانسه گفت که پس از پایان گفت‌وگوی روز سه‌شنبه مذاکره‌کنندگان اسرائیلی با میانجیگران و فراخوانده‌شدنشان، هیأتی از حماس راهی پایتخت مصر شد.
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، منتقد صریح رفتار اسرائیل در جنگ غزه هم روز چهارشنبه برای گفت‌وگو با عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهوری مصر به قاهره سفر کرد.
روز سه‌شنبه ویلیام برنز، رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا)، به مذاکره با دیوید بارنیا، رئیس سرویس اطلاعاتی موساد اسرائیل پیوسته بود. رسانه‌های مصری گفتند که این مذاکرات جنبه‌های «مثبت» بیشتری نسبت به قبل داشت.
جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی ایالات متحده، این مذاکرات را «سازنده و حرکت در مسیر درست» توصیف کرد. هرچند با بازگشت هیأت اسرائیلی و اصرار بر عملیات در رفح عملاً امکان دستیابی به آتش‌بسی فوری منتفی شده است.
شهر رفح، که جمعیت آن قبل از جنگ حدود ۳۰۰ هزار نفر بود، مملو از فلسطینی‌های آواره‌شده‌ای است که در کمپ‌های چادری و پناهگاه‌های موقتی زندگی می‌کنند. این جمعیت از بمباران اسرائیل در مناطق مسکونی در شمال غزه در طول بیش از چهار ماه جنگ به آنجا گریخته‌اند.
اسرائیل می‌گوید که می‌خواهد شبه‌نظامیان حماس را از مخفیگاه‌هایشان در رفح بیرون بکشد و گروگان‌های اسرائیلی را که در آنجا نگهداری می‌شوند، آزاد کند. ارتش این کشور می‌گوید در حال برنامه‌ریزی برای تخلیه غیرنظامیان فلسطینی است. اما هیچ طرحی ارائه نشده است و آژانس‌های امدادی می‌گویند که آواره‌ها جایی برای رفتن در ویرانه‌های نوار غزه ندارند.
مارتین گریفیث، مدیر امداد سازمان ملل متحد، گفت که فلسطینیان در رفح «به مرگ خیره شده‌اند» و تهاجم زمینی اسرائیل به آنجا تداوم کمک‌های بشردوستانه را تقریباً غیرممکن می‌کند.
گریفیث در بیانیه‌ای گفت:
عملیات نظامی در رفح می‌تواند به کشتار در غزه منجر شود. آغاز چنین عملیاتی همچنین می‌تواند تداوم کمک‌های بشردوستانه که هم‌اکنون وضعیتی شکننده دارد را در آستانه نابودی قرار دهد.
ساکنان می‌گویند که تانک‌های اسرائیلی در سراسر روز سه‌شنبه بخش شرقی رفح را گلوله‌باران کردند که موجی از وحشت را به وجود آورد.
آنها گفتند که آوارگان – ده‌ها نفر تاکنون – پس از گلوله‌باران و حملات هوایی اسرائیل در روزهای اخیر، شروع به ترک رفح کرده‌اند. رفح با مصر همسایه است، اما قاهره به روشنی گفته است که اجازه خروج پناهجویان از مرز را نخواهد داد.
مقام‌های بهداشتی غزه از کشته شدن ۱۳۳ فلسطینی جدید در ۲۴ ساعت گذشته خبر دادند که در نتیجه شمار کشته‌های فلسطینی را به ۲۸۴۷۳ کشته و ۶۸۱۴۶ زخمی رساند.
اعتقاد بر این است که شمار بسیار بیشتری از اجساد در زیر آوار ساختمان‌های ویران شده در سراسر نوار پرجمعیت غزه مدفون باشند. ذخایر غذا، آب و دیگر اقلام ضروری رو به اتمام است و بیماری‌های واگیردار در حال گسترش است.حدود نیمی از جمعیت ۲,۳ میلیون نفری غزه اکنون به رفح پناه برده‌اند، جایی که در ابتدای جنگ، اسرائیل آن را منطقه امن اعلام کرده بود.
تا پیش از این، امید آن وجود داشت که اسرائیل در مذاکرات از قصد خود برای انجام حمله زمینی به رفح که وعده آن را داده بود، صرف نظر کند و به این ترتیب جان شهروندان غیرنظامی در امان بماند، اما مذاکراتی که روز سه‌شنبه با حضور نمایندگان آمریکا، اسرائیل، مصر و قطر در پایتخت مصر برای متقاعد کردن اسرائیل به پذیرفتن آتش‌بس برگزار شد، هیچ نتیجه‌ای در بر نداشت و هیچ تاریخی هم برای نشست بعدی اعلام نشد.
نبود توافق در این نشست، ضربه ناامیدکننده و تهدید جدیدی برای بیش از یک میلیون فلسطینی است که بیشترشان با فرار از حملات و بمباران‌های اسرائیل از مناطق شمالی‌تر به جنوب نوار غزه آمده و در رفح، واقع در مجاورت مرز مصر جمع شده‌اند. بیشتر آنها در پناهگاه‌های موقت و کمپ‌های چادری زندگی می‌کنند.
ارتش اسرائیل می‌گوید رفح آخرین مخفیگاه شبه‌نظامیان اسلامگرای حماس است و قصد دارد گروگان‌های اسرائیلی حمله ۷ اکتبر حماس را از دست آنان نجات دهد. بنیامین نتانیاهو دستور خروج غیرنظامیان از رفح پیش از حمله زمینی ارتش اسرائیل را صادر کرده، اما جزئیاتی از طرح پیشنهادی برای تخلیه غیرنظامیان اعلام نشده است.
اسرائیل می‌گوید اقداماتی را برای به حداقل رساندن تلفات غیرنظامیان انجام می‌دهد و جنگجویان حماس را به پنهان شدن در میان غیرنظامیان از جمله در بیمارستان‌ها و پناهگاه‌ها متهم کرده است، اما حماس این ادعا را رد می‌کند.
مقامات کشورهای مختلف و نهادهای بین‌المللی تاکنون درباره بروز فاجعه انسانی در صورت حمله زمین اسرائیل به رفح هشدار داده‌اند. از جمله آنالنا بائربوک، وزیر امور خارجه آلمان که قرار است روز چهارشنبه با بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل گفتگو کند، گفت حمله ارتش اسرائیل به رفح «وضعیت انسانی را به خطر می‌اندازد».
او گفت: «نمی‌شود که مردم رفح همین طور در هوا ناپدید شوند. آنها برای گرفتار نشدن در امان ماندن از حملات بیشتر به مکان امن نیاز دارند. آنها به کمک‌های بشردوستانه بیشتری نیاز دارند، به آتش‌بس نیاز دارند.»
گلوله‌باران شبانه در رفح
خبرگزاری رویترز روز چهارشنبه ۱۴ فوریه (۲۵ بهمن) از قول شاهدان فلسطینی نوشت که نیروهای اسرائیلی در شبانه روز گذشته مناطق شرقی رفح را گلوله‌باران کردند.
به گفته ساکنان، هواپیماها و تانک‌های اسرائیلی چندین منطقه از خان یونس در جنوب غزه و شمال رفح را بمباران کردند و درگیری‌های شدیدی در برخی نقاط شهر جریان داشته است.
وزارت بهداشت غزه، منطقه تحت کنترل حماس گفت که نیروهای اسرائیلی به محاصره دو بیمارستان اصلی خان یونس ادامه می‌دهند و شلیک تیراندازان به بیمارستان ناصر در این شهر در روزهای اخیر سبب کشته و زخمی شدن بسیاری از شهروندان شده است.
هیثم احمد، یکی از پزشکان در ویدئویی از داخل بیمارستان ناصر گفت که این مرکز به مدت ۲۲ روز در محاصره نیروهای اسرائیلی بوده و بولدوزرها با پشتیبانی تانک‌های اسرائیلی دروازه شمالی بیمارستان را خراب کردند.
او در این ویدئو که رویترز منتشر کرده است، گفت: «امروز صبح که با صدای انفجارها و بمباران‌های قوی در نزدیکی منطقه شمالی بیمارستان از خواب بیدار شدیم، حالت وحشت حاکم شد. وحشتناک است، غذا هم نیست.»
رویترز می‌نویسد که قادر به تأیید این اطلاعات نیست.
به نوشته این خبرگزاری، ساکنان رفح روز سه‌شنبه گفتند که ده‌ها آواره پس از گلوله‌باران و حملات هوایی اسرائیل در روزهای اخیر، شروع به ترک رفح کرده‌اند. رفح با مصر همسایه است، اما قاهره صراحتا گفته است که اجازه گذر پناهجویان فلسطینی از مرز را نخواهد داد.
وزارت بهداشت غزه روز چهارشنبه اعلام کرد که از هفتم اکتبر تا کنون حداقل ۲۸ هزار و ۵۷۶ فلسطینی در حملات رژیم صهیونیستی به غزه کشته و ۶۸ هزار و ۲۹۱ نفر نیز زخمی شده‌اند. در بیانیه این وزارتخانه آمده است: «در ۲۴ ساعت گذشته ۱۰۳ فلسطینی کشته و ۱۴۵ تن دیگر نیز زخمی شدند.»
اعتقاد بر این است که شمار بیشتری از قربانیان در زیر آوار ساختمان‌های ویران شده در سراسر باریکه پرجمعیت غزه مدفون شده‌اند. ذخایر غذا، آب و دیگر اقلام ضروری رو به اتمام است و بیماری‌ها نیز در حال گسترش است.
بر اساس آمار اسرائیل، در حمله حماس به جنوب اسرائیل در ۷ اکتبر، دست کم هزار و ۲۰۰ اسرائیلی کشته و حدود ۲۵۰ نفر نیز به دست حماس گروگان گرفته شدند.
گفتگوهای بی نتیجه برای آتش‌بس
سرویس خدمات اطلاعات دولتی مصر اعلام کرد که رئیس جمهوری این کشور در نشست روز سه‌شنبه که با هدف رسیدن توافق آتش‌بس در غزه، حفاظت از غیرنظامیان و ارسال کمک‌های بیشتر به این منطقه بر پا شد، با نخست وزیر قطر و ویلیام برنز، رئیس سیا ملاقات کرد.
این سازمان در بیانیه‌ای اعلام کرد که پیش از این «تمایل به ادامه مشورت و هماهنگی» در مورد موضوعات اصلی وجود داشته است، اما در نهایت هیچ پیشرفتی در این زمینه حاصل نشده است.
در این بیانیه هیچ اشاره‌ای به اسرائیل نشده است. خبرنگار رویترز گفته که هیئت اسرائیلی قاهره را ترک کرده است.
یک منبع دیگر البته این گفتگوها آنها را «خوب» توصیف کرده و به رویترز گفته است که طرفین با ادامه مذاکرات موافقت کرده، اما از اعلام مکان و زمان خودداری کرده‌اند.
یک مقام فلسطینی نیز گفت مصر و قطر به طور جداگانه به گفتگو با طرف‌های درگیر ادامه خواهند داد.
به نوشته رویترز، این مقام مسئول گفت: «هیچ گزینه‌ای جز ادامه تلاش‌ها برای پایان دادن به این جنگ وجود ندارد، این موضع مشترک قطری‌ها و مصری‌ها است و آمریکایی‌ها نیز از آن حمایت می‌کنند.»
اسرائیل قول داده است که حملات خود را تا ریشه کن کردن حماس ادامه دهد و کار بازگرداندن گروگان‌ها را در اولویت قرار داده است. حماس می‌گوید که اسرائیل باید متعهد به پایان دادن به جنگ و عقب‌نشینی از غزه باشد.
عباس از حماس خواست تا «سریعا» با توافق غزه موافقت کند
خبرگزاری رسمی فلسطینی، وفا گزارش داد که محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی روز چهارشنبه به گروه شبه‌نظامی حماس فشار آورده تا برای جلوگیری از «پیامدهای ناگوار» حمله اسرائیل در رفح، هر چه زودتر برای حصول توافق بر سر بحران غزه اقدام کند.
آقای عباس گفت: «ما از جنبش حماس می‌خواهیم که به سرعت معامله اسرا را تکمیل کند تا مردم فلسطین را از یک رویداد فاجعه‌بار دیگر با پیامدهای وخیم که خطر آن کمتر از نکبت ۱۹۴۸ نیست، در امان نگه دارد.»
اشاره رئیس‌جمهوری به جنگ بعد از تشکیل دولت اسرائیل بود که طی آن ۷۶۰ هزار فلسطینی فرار کرده یا مجبور به ترک خانه‌های خود شدند.
تشکیلات خودگردان فلسطینی در سطح بین‌المللی به رسمیت شناخته شده و رئیس آن، محمود عباس در مذاکرات آتش‌بس این هفته به میزبانی مصر شرکت نکرده است.
ایالات متحده پشتیبان نظامی اصلی اسرائیل و یکی از حامیان مالی تشکیلات خودگردان فلسطینی گفته است که از ایجاد یک کشور فلسطینی حمایت می‌کند، اما خواهان بازنگری در رهبری تشکیلات فلسطینی است.
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا ماه گذشته گفت که عباس «متعهد» به اصلاح تشکیلات خودگردان است برای آن که «بتواند به طور مؤثر مسئولیت غزه را بر عهده بگیرد تا غزه و کرانه باختری بتوانند تحت رهبری فلسطینیان متحد شوند.»
غزه از سال ۲۰۰۷ که نیروهای وفادار به محمود عباس از این منطقه بیرون رانده شدند، مدیریت جداگانه‌ای دارد که هم‌اکنون در دست حماس است.
