ملی مذهبی _ هر دلار آمریکا پیش از حمله حماس به اسرائیل، در مقابل ۴۹۸۰۰۰ ریال در بازار آزاد تهران مبادله می‌شد، این نرخ روز دوشنبه (۹ بهمن/۲۹ ژانویه) و یک روز پس از حمله حماس به ۵۸۳۵۰۰ ریال رسید که بالاترین نرخ در ۱۱ ماه گذشته محسوب می‌شود.
در همین حال، هر یورو نیز عصر دوشنبه در بازار تهران از مرز ۶۳ هزار تومان عبور کرد و تا ۶۳ هزار و ۱۵۰ تومان خرید و فروش شد. پیشتر و در جریان معاملات روز ۷ اسفند گذشته (۲۷ فوریه ۲۰۲۳) هم یورو اوج بی‌سابقه بالای ۶۳ هزار تومان را تجربه کرده بود.
تحلیلگران مسايل اقتصاد ایران معتقدند که تضعیف ۱۷ درصدی ریال در کمتر از ۴ ماه گذشته بیش از همه تحت تاثیر نگرانی‌های موجود در مورد رخداد رویارویی مستقیم نظامی میان ایران و آمریکا بوده است. چنان که مردم ایران که طی دو سال گذشته زیر بار نرخ تورم ۴۰ درصدی بوده‌اند، در تلاش هستند تا با خرید دلار، پس‌اندازهای ریالی خود را در برابر ریسک جنگ بیمه کنند.
همزمانی افزایش ۱۵ دلاری هر اونس طلا (۲۰۳۳ دلار) طی معاملات بازارهای جهانی با افزایش نرخ ارز در بازار تهران موجب شد تا قیمت هر قطعه تمام سکه طلا هم تا ۳۳ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان بالا برود.
اکنون نیز همزمان با افزایش احتمال دامنه‌دارتر شدن جنگ در خاورمیانه، ریالِ ایران در جریان معاملات روز سه‌شنبه نیز شاهد نوسان نرخ در برابر ارزهای عمده از جمله دلار آمریکا، یورو و درهم امارات بود. هر درهم امارات در جریان داد و ستدهای ظهر امروز تا ۱۶ هزار و ۳۶۰ تومان صعود کرد که هزار و ۱۰ تومان بالاتر از نرخ پایانی مبادلات عصر دوشنبه بازار آزاد تهران بود. با توجه به این که نرخ مبادله هر دلار آمریکا مقابل درهم امارات ۳.۶۷ است، سقف نرخ فروش دلار آمریکا در بازار تهران به ۶۰ هزار تومان (۳.۶۷*۱۶۳۶۰) رسید. بر همین اساس، هر دلار آمریکا که روز دوشنبه به ۵۸ هزار و ۳۰۰ تومان رسیده بود، طی خرید و فروش‌های ظهر سه‌شنبه با جهش ۲ درصدی تا ۵۹ هزار و ۶۰۰ تومان بالا رفت که به منزله افت ۱۹.۶۷ درصدی ریال طی ۴ ماه گذشته و از زمان حمله حماس به خاک اسرائیل است.
همزمان، هر یورو نیز در بازار آزاد تهران تا ۶۴ هزار و ۵۰۰ تومان افزایش یافت و رکوردی تاریخی بر جا گذاشت. پیشتر و در جریان مبادلات ۷ اسفند ۱۴۰۱، هر یورو اوج تاریخی ۶۳ هزار و ۶۶۰ تومانی را ثبت کرده بود و دلار نیز تا ۶۰ هزار و ۱۵۰ تومان پیشروی کرده بود.
البته طی معاملات عصر سه‌شنبه و در پی مداخله بازارساز بانک مرکزی ایران که در آستانه ثبت نرخ ۶۰ هزار تومانی دلار رخ داد، نرخ درهم قدری کاش یافت و ارز اماراتی نوسان در مرز ۱۶ هزار تومان را آغاز کرد. این عقب‌نشینی موجب شد تا نرخ دلار ابتدا تا ۵۸ هزار تومان پایین آمد ولی سپس تا ۵۸ هزار و ۵۰۰ تومان بالا رفت و به نوسان در همین محدوده ادامه داد. یورو هم عصر سه‌شنبه در محدوده ۶۳ تا ۶۳ هزار و ۴۰۰ تومان نوسان کرد.
همزمانی افزایش ۳.۵۸ دلاری نرخ جهانی هر اونس طلا (۲۰۳۷ دلار) با نوسان نرخ ارز در بازار تهران موجب شد تا بهای هر قطعه تمام سکه طلا ظهر سه‌شنبه تا ۳۴ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان افزایش یابد و سپس تا ۳۳ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان پایین آید.
سکه طلایِ طرح امامی مبادلات روز دوشنبه بازار تهران را با رقم ۳۳ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان به پایان رسانده بود.
البته بانک مرکزی ایران بارها اعلام کرده که نرخ ارز کشف شده در بازار آزاد را قبول ندارد. این بانک نرخ تعیین شده در مرکز مبادله ارز و طلای ایران را قانونی می‌داند که از ۶ اکتبر گذشته تا امروز ۴.۱ درصد افزایش یافته و ۴۲۹۲۱۰ ریال رسیده است.
مطابق قانونی مجلس ایران دو سال پیش اصلاح کرده است، خرید و فروش ارز در بازار آزاد و نگهداری ارز بدون رسید معتبر توسط مردم قاچاق محسوب می‌شود و مجازات دارد. بانک مرکزی ایران هم فروش آزادانه ارز را به مردم توسط صرافی‌ها ممنوع کرده و با هدف کُند کردن معاملات و کاهش سرعت گردش پول، انتقال ریال از حساب‌های بانکی را نیز محدود کرده است.
اما به نظر می‌رسد که سایه ریسک جنگ فراتر از بازار ارز، بر فراز بورس اوراق بهادار تهران هم قابل مشاهده است. شاخص کل بورس تهران روز دوشنبه (۲۹ دسامبر) ۰.۳۶ درصد کاهش یافت. این شاخص در ۴۰ روز گذشته نیز ۴.۱۴ درصد افت کرده است.
البته مقام‌های ایرانی در مواجهه با جهش اخیر نرخ ارز و کاهش شاخص بورس اعلام کرده‌اند که تلاطم در بازارهای مالی تحت تاثیر فضاسازی‌های خبری در شبکه‌های اجتماعی است که به زودی به پایان خواهد رسید.
