ملی مذهبی _ آژانس بینالمللی انرژی اتمی در دو گزارش محرمانه و فصلی آژانس بینالمللی انرژی اتمی که روز پنجشنبه به کشورهای عضو ارسال شد، اعلام کرده که جمهوری اسلامی ایران با سرپیچی از خواستههای بینالمللی، ذخایر اورانیوم غنیشده خود در سطح «نزدیک به درجه تسلیحاتی» را افزایش داده است.
گزارشهای آژانس بین المللی انرژی اتمی نشان می دهد که روند غنیسازی اورانیوم ایران ادامه دارد ولی اختلافات کلیدی با آژانس بینالمللی انرژی اتمی همچنان به قوت خود پابرجا است.
خبرگزاری رویترز روز پنجشنبه ۲۹ اوت (۸ شهریور ۱۴۰۳) در مطلبی آورده است که گزارشهای آژانس ناظر هستهای سازمان ملل متحد که در همین روز توسط رویترز مشاهده شده است، نشان میدهد که تولید اورانیوم غنیشده ایران با درجه خلوص بالا همچنان ادامه دارد.
رویترز همچنین گزارش داد که علیرغم قطعنامهای که در آخرین جلسه شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی تصویب شد، ایران همکاری خود با این آژانس را بهبود نبخشیده است.
علیرغم قطعنامه ای که در آخرین نشست سه ماهه شورای حکام ۳۵ کشور آژانس بینالمللی انرژی اتمی در ماه ژوئن به تصویب رسید، دیپلماسی هستهای تا حد زیادی تحت تاثیر برگزاری انتخابات ماه گذشته ریاست جمهوری در ایران و انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در ماه نوامبر متوقف شده است.
در یکی از دو گزارش محرمانه سه ماهه آژانس که روز پنجشنبه به کشورهای عضو ارسال شد، آمده است که «[رافائل گروسی] مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی امیدوار است که اولین تعامل وی با رئیسجمهور پزشکیان با سفر زودهنگام به ایران و برقراری یک گفتوگوی سیال و سازنده که به سرعت به نتایج ملموس منجر شود، دنبال شود.»
رویترز در ادامه مینویسد که این گزارشها نشان میدهد که در سه ماهه گذشته هیچ پیشرفتی در چندین موضوع دیرینه که روابط بین آژانس و تهران را تیره کرده – از جمله ممانعت ایران از حضور بازرسان متخصص آژانس بین المللی انرژی اتمی در حوزه غنیسازی و ناتوانی ایران در توضیح آثار اورانیوم در سایتهای اعلام نشده – حاصل نشده است.
در عین حال، جمهوری اسلامی بر تعداد آبشارها یا خوشههای سانتریفیوژی خود – ماشینهایی که اورانیوم را تصفیه میکنند – در سایتهای اصلی غنیسازی نطنز و فردو اضافه کرده است.
یکی از این ۲ گزارش حاکی از آن است که ایران هشت آبشار دیگر از سانتریفیوژهای پیشرفته «آی آر-۶» را در یک تأسیسات زیرزمینی فردو در دل کوه نصب کرده است که مجموع آنها را به عدد ۱۰ می رساند. با این حال، این سانتریفیوژهای جدید هنوز فعال نشده اند و در حال حاضر گاز هگزا فلوراید اورانیوم (یو اِف ۶) را غنی نمیکنند.
ایران در تئوری چقدر تا بمب هستهای فاصله دارد؟
گزارش دیگری که رویترز آن را مشاهده کرده است میگوید که ذخایر اورانیوم ایران به شکل یواِف-۶ غنیشده تا درجه خلوص ۶۰ درصد (که به درجه خلوص ۹۰ درصدی معروف به درجه تسلیحات نزدیک است)، حدود تقریبی ۲۲.۶ کیلوگرم افزایش یافته و در مجموع به ۱۶۴.۷ کیلوگرم رسیده است.
بر اساس معیار آژانس بینالمللی انرژی اتمی، در تئوری، این مقدار تنها ۲ کیلوگرم کمتر از مقدار مورد نیاز برای تولید چهار بمب هستهای در صورت غنیسازی بیشتر است.
با همین معیار، ایران اکنون دارای میزانی از اورانیوم غنی شده با خلوص تا ۲۰ درصد است که در صورت غنیسازی بیشتر، میتواند شش بمب هستهای بالقوه تولید کند.
این گزارشها نشان میدهند که ایران به تعهدات بینالمللی خود پایبند نبوده و نگرانیها درباره برنامه هستهای این کشور همچنان ادامه دارد.
در یکی از دو گزارش محرمانه و فصلی آژانس بینالمللی انرژی اتمی، آمده است: «مدیرکل آژانس (رافائل گروسی) ابراز امیدواری کرده که تماس اولیه او با رئیسجمهور پزشکیان به زودی به یک بازدید از ایران و همچنین به برقراری یک گفتگوی سازنده که به سرعت به نتایج ملموس برسد، منجر شود.» این اظهارات نشاندهنده امیدواری آژانس برای تقویت همکاریها و دستیابی به پیشرفتهای قابل توجه در تعامل با دولت مسعود پزشکیان است.
خبرگزاری رویترز در این خصوص نوشته با وجود اینکه در نشست اخیر شورای حکام این آژانس قطعنامهای برای این منظور صادر شده بود، تولید اورانیوم با غنای بالا توسط ایران همچنان ادامه دارد.
به گفته کارشناسان رساندن اورانیوم غنیشده با خلوص ۶۰ درصد تا اورانیوم به درجه تسلیحاتی ۹۰ درصد خلوص تنها نیازمند برداشتن «یک گام کوتاه و فنی» است.
با وجود قطعنامهای که در جلسه فصلی ماه ژوئن شورای حکام ۳۵ کشوری آژانس بینالمللی انرژی اتمی تصویب شد، دیپلماسی هستهای به دلیل انتخاب مسعود پزشکیان به عنوان رئیسجمهور ایران در ماه گذشته و انتخابات ریاستجمهوری آمریکا که قرار است در ماه نوامبر برگزار شود، تا حد زیادی متوقف شده است. این وقایع باعث شدهاند که گفتگوها و تعاملات دیپلماتیک در این زمینه به تعویق بیفتند.
مسعود پزشکیان، با شعار رفع تحریمها و احیای برجام در انتخاباتی غیرمنتظره بر سر کار آمد. عباس عراقچی، وزیر امور خارجه پزشکیان که خود سالها در روند مذاکرات برجام حضور داشت، پس از تصدی وزارت خارجه، گفت که به دنبال کاهش تنشها با آمریکا و احیای روابط گذشته با اروپاست. با این حال عراقچی شرط این روند را توقف رویکرد خصمانه غرب علیه جمهوری اسلامی ایران عنوان کرده بود.
بسیاری از کارشناسان بر این باورند که بدون خواست رهبر جمهوری اسلامی، تغییری در روابط ایران و غرب رخ نخواهد داد و ریل گذاری اصلی سیاست خارجی به دست علی خامنهای است. در این میان با افزایش تنشها میان ایران و اسرائیل، کمال خرازی، مشاور عالی خامنهای، گفته بود که ایران ممکن است در راهبرد هستهای خود بازبینی کند.