ملی مذهبی _ در پی تایید خبر انتقال پنج زندانی ایرانی-آمریکایی به حبس خانگی و احتمال آزادی آنها از سوی دولت ایران، صاحب‌نظران از توافق تایید نشده‌ای بین جمهوری اسلامی و کاخ سفید گمانه‌زنی می‌کنند که بر پایه آن قرار است در ازای خروج این زندانیان از ایران، جمهوری اسلامی به شش میلیارد دلار از پول‌های بلوکه شده‌اش در کره جنوبی دسترسی پیدا کند.
وزارت خارجه جمهوری اسلامی در بیانیه‌ای که جمعه ۲۰ مرداد منتشر شد، اعلام کرد “فرآیند آزادسازی چند میلیارد دلار از دارایی‌های جمهوری اسلامی ایران که برای چند سال در کره جنوبی توسط آمریکا توقیف شده بود، آغاز شد.” این بیانیه افزوده ایران تضمین لازم برای پایبندی آمریکا به تعهدات خود در این خصوص را دریافت کرده است.
وزارت خارجه در این بیانیه اختیار چگونگی بهره‌برداری از منابع و دارایی‌های رفع توقیف شده را با جمهوری اسلامی ایران دانست و افزود “این منابع برای نیازهای مختلف کشور متناسب با تشخیص مراجع ذی‌صلاح هزینه خواهد شد.”
وزرات خارجه ایران همچنین خاطر نشان کرد علاوه بر رفع توقیف پول‌های مسدود شده، آزادی تعدادی از شهروندان ایرانی که به زعم تهران “به طور غیرقانونی” توسط آمریکا بازداشت شده‌اند، به‌زودی محقق خواهد شد.
کره جنوبی: بی‌اطلاع اما امیدوار هستیم
در همین حال، وزارت امور خارجه کره جنوبی با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که هیچ اطلاعاتی در رابطه با گزارش‌ها مبنی بر اینکه حکومت ایران پنج شهروند آمریکایی را به عنوان بخشی از قراردادی آزاد کرده است که طبق آن شش میلیارد دلار از دارایی‌های ایران در کره جنوبی آزاد می‌شود، ندارد.
وزارت خارجه کره جنوبی در نخستین واکنش خود به خبر آزادی زندانیان آمریکایی در ایران به ازای انتقال شش میلیارد دلار از وجوه مسدود شده این کشور در کره جنوبی، ابراز امیدواری کرد که این موضوع به‌صورت دوستانه برطرف شود.
این وزارتخانه اعلام کرد که هیچ اطلاعاتی درباره گزارش رسانه‌ها مبنی بر اینکه ایران ممکن است پنج شهروند آمریکایی بازداشت شده را به‌عنوان بخشی از قراردادی که بر اساس آن شش میلیارد دلار از سرمایه‌های مسدود شده ایران در کره جنوبی آزاد کند ندارد.
وزارت خارجه کره جنوبی افزود: «دولت ما از نزدیک با کشورهای درگیر مانند ایالات متحده و ایران برای حل موضوع وجوه مسدود شده رایزنی کرده است و امیدواریم این موضوع به‌صورت دوستانه حل شود.»
کره جنوبی در عین حال افزود دولت این کشور در حال رایزنی نزدیک با آمریکا و ایران برای حل موضوع وجوه مسدود شده ایران بوده و امیدوار است که این موضوع به صورت دوستانه حل شود.
پنج تبعه آمریکایی بازداشت شده در ایران بنا به تایید خانواده‌های آنها و نیز مقامات کاخ سفید از زندان خارج شده و تحت حصر خانگی قرار گرفته‌اند.
در همین راستا گفته شده است که سه زندانی ایرانی-آمریکایی به نام‌های سیامک نمازی، عماد شرقی، مراد طاهباز و همچنین ۲ زندانی دیگر که نامشان فاش نشده زندان اوین تهران را ترک کرده‌اند.هیئت نمایندگی ایران در سازمان ملل شامگاه پنجشنبه خبر آزادی این افراد از زندان و قرار گرفتن آنها در حصر خانگی را تایید کرد.
به گفته وکیل یکی از زندانیان، چهار نفر از بازداشت شدگان پنجشنبه به هتلی منقل شدند و در آنجا تحت نظر نیروی انتظامی قرار خواند داشت.معاون سیاسی رئیس جمهوری ایران در واکنش به این توافق اعلام کرد که زندانیان آمریکایی پس از انتقال وجوه مسدود شده در کره‌جنوبی آزاد خواهند شد.
مناقشه تهران و واشنگتن بر سر موارد استفاده از پول‌ها
محمد جمشیدی، معاون سیاسی رئیس جمهور ایران، روز جمعه ضمن تایید آغاز روند آزادشدن اموال بلوکه شده ایران در توئیتر نوشت تا زمانی که مبلغ مورد نظر جمهوری اسلامی کامل منتقل نشود، زندانیان دو تابعیتی ایرانی-آمریکایی همچنان در ایران باقی می‌مانند.
این در حالی است که آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا در کنفرانسی مطبوعاتی اطمینان داد پول‌های بلوکه‌شده ایران در کره جنوبی به حساب‌های بانکی محدودی منتقل می‌شود که ایران فقط می‌تواند برای موارد “بشردوستانه” از آن استفاده کند.
جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید، شامگاه پنجشنبه ۱۰ اوت به خبرگزاری الجزیره قطر گفت که پول‌های رفع توقیف‌شده ایران از کره جنوبی در حساب بانکی در قطر نگهداری و تنها به ایران اجازه داده خواهد شد برای مصارف بشردوستانه از جمله غذا و دارو از آنها هزینه کند.
یک منبع آگاه روز پنجشنبه ۱۰ اوت به خبرگزاری رویترز گفت در چارچوب مذاکراتی که ماه‌هاست میان ایران و آمریکا بر سر مبادله زندانیان سیاسی در جریان است، ۵ شهروند ایرانی-آمریکایی زندانی شامل سیامک نمازی، عماد شرقی، مراد طاهباز و یک نفر چهارم ناشناس از زندان اوین به هتلی به عنوان بازداشت خانگی منتقل شده‌اند و سپس کاخ سفید این خبر را تایید کرد.
همچنین به گفته این منابع آگاه، پنجمین دوتابعیتی که هویتش آشکار نشده، پیش‌تر در بازداشت خانگی بوده است.
موج مخالفت در آمریکا با توافق احتمالی با جمهوری اسلامی
در میان ابراز خوشحالی از آزادی احتمالی زندانیان سیاسی آمریکایی از ایران، بسیاری از سیاستمداران از توافق احتمالی آمریکا برای تبادل زندانی با جمهوری اسلامی و رفع توقیف بخشی از دارایی‌های ایران ناخرسند هستند.
جیم ریش، سناتور جمهوری‌خواه ارشد آمریکایی در شمار سیاستمدارانی است که انتقال دارایی‌های مسدود شده ایران و تبادل زندانیان با این کشور را گردن‌نهادن به سیاست “باج‌خواهی جمهوری اسلامی” توصیف می‌کنند. آنها بر این نظر هستند که تبادل زندانی با ایران اشتهای جمهوری اسلامی را برای “گروگان‌گیری‌های” بعدی بازتر می‌کند و سفر و حتی زندگی شهروندان دوتابعیتی و آمریکایی در خیلی از کشورها را ناامن می‌سازد.
ریش در توئیتر نوشت: «در حالی که از بازگشت آمریکایی‌هایی که به ناحق در ایران زندانی شده‌اند استقبال می‌کنم، آزادسازی ۶ میلیارد دلار دارایی ایران را مشوقی برای گروکان‌گیری‌های مضاعف و منبعی برای خشونت‌ها و تعددی‌های بعدی رژیم می‌دانم. دولت بایدن باید کسانی که از شهروندان آمریکایی به عنوان مهره پیاده سیاسی بهره‌می‌گیرند را پاسخگو کند و سیاستی اتخاذ کند تا پایانی بر این رویه بگذارد.»
