ملی مذهبی _ دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا روز سه‌شنبه ۱۳ مه در آغاز سفر چهار روزه منطقه‌ای خود وارد ریاض شد و مورد استقبال محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی قرار گرفت. آنها در روز نخست این سفر دوره‌ای، از جمله یک قرارداد تسلیحاتی ۱۲۷ میلیارد یورویی امضا کردند.
به طور معمول، فرماندار استان ریاض یا یک مقام دیگر عربستان سعودی از رهبران خارجی در بدو ورود آنها استقبال میکند اما این بار محمد بن سلمان که حاکم حقیقی عربستان سعودی به شمار می‌رود از دونالد ترامپ در فرودگاه ریاض استقبال کرد.
رئیس جمهور آمریکا در سفر منطقه‌ای خود، علاوه بر عربستان سعودی، به قطر و امارات عربی متحده نیز خواهد رفت.
قرار است در جریان سفر منطقه‌ای آقای ترامپ، قراردادهایی در زمینه‌های دفاعی، انرژی، هوش مصنوعی، تراشه‌های الکترونیکی و هوانوردی میان واشنگتن و این کشورهای عربی امضا شود.
همچنین پیش‌بینی می‌شود که آقای ترامپ در گردهمایی اعضای شورای همکاری خلیج فارس شامل عربستان سعودی، قطر، امارات عربی متحده، کویت، بحرین و عمان حضور یابد.
آقای ترامپ در حالی سفر منطقه‌ای خود را آغاز کرده است که از اعلام یک موضوع «بسیار مهم» سخن گفته است.
اگرچه رئیس جمهور آمریکا مشخص نکرده که منظورش از این جمله چیست اما برخی افراد احتمال داده‌اند که منظور او قراردادهای بزرگ تجاری و امنیتی با این سه کشور ثروتمند عربی باشد.
همچنین این گمانه مطرح شده که منظور آقای ترامپ از این جمله، تغییر نام خلیج فارس به «خلیج عربی» است تا رضایت کشورهای عربی منطقه را جلب کند.
با توجه به اینکه آقای ترامپ در سفر منطقه‌ای خود در اسرائیل توقف نخواهد داشت، این احتمال که جنگ غزه در دستور کار رئیس جمهور آمریکا قرار گیرد، کم است.
پیشتر برخی گزارش‌ها از تماس‌های مقام‌های اسرائیلی با مقام‌های آمریکایی برای گنجاندن دیدار آقای ترامپ از اسرائیل به برنامه سفر رئیس جمهور آمریکا به منطقه حکایت داشتند، تلاش‌هایی که بی‌فایده بوده است.
البته آقای ترامپ پیش از ترک کاخ سفید و سفر به عربستان سعودی به خبرنگاران گفت که اگر مذاکرات سران روسیه و اوکراین در ترکیه پیشرفت داشته باشد، او می‌تواند برنامه‌های سفر خود را تغییر دهد و روز پنج‌شنبه به استانبول برود.
سفر آقای ترامپ به منطقه، اولین تور منطقه‌ای او در دور دوم ریاست جمهوری‌اش است.
قراردادهای صدها میلیارد یورویی
رئیس جمهور آمریکا و ولیعهد عربستان روز سه‌شنبه توافقنامهای راهبردی در زمینه مشارکت اقتصادی امضا کردند.
بر اساس اعلام کاخ سفید، توافق‌نامه دفاعی که بین آمریکا و عربستان امضا شده است، ارزشی حدود ۱۲۷ میلیارد یورو دارد که به موجب آن ریاض تجهیزات و خدمات پیشرفته‌ای از شرکت‌های آمریکایی دریافت خواهد کرد.
اطلاعات منتشرشده از سوی کاخ سفید نشان می‌دهند که این توافق دفاعی بخشی از تعهد سرمایه‌گذاری ۶۰۰ میلیارد دلاری عربستان در آمریکا است.
پیش از این رئیس جمهور آمریکا امیدوار بود که بتواند جذب تریلیون‌ها دلار سرمایه‌گذاری کشورهای عربی تولیدکننده نفت در آمریکا را تضمین کند. ریاض متعهد به ۶۰۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در آمریکا شده بود، اما ترامپ گفته بود که او خواهان یک تریلیون دلار سرمایه‌گذاری است.
آغاز گفت‌وگوهای رسمی ترامپ و بن سلمان در کاخ سلطنتی
از ساعتی پیش، رئیس جمهور آمریکا و ولیعهد عربستان گفت‌وگوهای رسمی خود را در کاخ سلطنتی یمامه ریاض آغاز کردند.
بر اساس گزارش کاخ سفید، دونالد ترامپ در داخل دربار عربستان، بن سلمان را «دوست» خود خواند و گفت که رابطه خوبی با یکدیگر دارند. ترامپ گفت: «واقعا فکر می‌کنم که خیلی از هم خوشمان آمده است.»
او خطاب به بن سلمان گفت: «از زمانی که به کاخ سفید آمدید با هم آشنا شدیم، خیلی خوب به یاد دارم.» ترامپ در ادامه گفت: «من خیلی تحت تاثیر این مرد جوان قرار گرفتم که بسیار خردمند و فراتر از سنش بود. فکر می‌کنم در آن زمان ۳۱ ساله اما بسیار خردمند بود و ما با هم صمیمی شدیم.»
بن سلمان: حجم توافق‌های ریاض با واشنگتن به یک تریلیون دلار خواهد رسید
محمد بن‌سلمان در سخنرانی رسمی خود در نشست سرمایه‌گذاری آمریکا و عربستان در ریاض با بیان اینکه تاکنون بیش از ۳۰۰ میلیارد دلار توافق اقتصادی میان عربستان سعودی و آمریکا امضا شده است، گفت کشورش برای نهایی‌کردن توافق‌های بیشتر تلاش خواهد کرد تا مجموع آنها به یک تریلیون دلار برسد.
او اقتصاد عربستان سعودی را در حال حاضر بزرگ‌ترین شریک اقتصادی آمریکا در منطقه عنوان کرد.
تمجید ترامپ از عربستان
دونالد ترامپ نیز در سخنرانی خود در نشست سرمایه‌گذاری آمریکا و عربستان در ریاض درباره برنامه هسته‌ای ایران گفت: «من می‌خواهم با ایران توافق کنم.»
او در ادامه گفت: «اگر رهبری ایران این شاخه زیتون را رد کند و حمله به همسایگانش را ادامه دهد، ما چاره‌ای جز اعمال فشار حداکثری گسترده، رساندن صادرات نفت ایران به صفر و انجام هر اقدام لازم دیگر برای جلوگیری از دستیابی این رژیم به سلاح هسته‌ای نخواهیم داشت.»
آقای ترامپ که در سخنرانی خود از واژه «خلیج» برای خلیج فارس استفاده کرد، گفت که ایران «هرگز» به سلاح هسته‌ای دست نخواهد یافت.
رئیس جمهور آمریکا در ابتدای سخنان خود گفت که دیدارش از عربستان یادآور ۸۰ سال شراکت و همکاری بین دو کشور است. او گفت: «ما امروز گام‌های بعدی را برای استحکام روابط دو کشور برخواهیم داشت.»
آقای ترامپ در ادامه با بیان اینکه دوستی آمریکا با عربستان «مداوم» است و مثل برخی «تناوبی» نیست، گفت که روابط دو کشور هرگز به این استحکام نبوده است.
فروش میلیاردها دلار تجهیزات نظامی به امارات عربی متحده
در همین زمینه، مقامات آمریکا روز دوشنبه اعلام کردند که وزارت خارجه این کشور اجازه فروش ۱.۴ میلیارد دلار بالگرد و تجهیزات نظامی به امارات عربی متحده را صادر کرده است.
دفتر امور سیاسی-نظامی وزارت خارجه آمریکا در بیانیه‌ای اعلام کرد که بر اساس این مجوز، قرار است ۶ بالگرد شینوک «CH-47F» و سایر تجهیزات نظامی به ارزش یک میلیارد و ۳۲۰ میلیون دلار تحویل امارات عربی متحده شود.
همچنین وزارت خارجه آمریکا فروش ۱۳۰ میلیون دلار قطعات جنگنده اف-۱۶ به امارات عربی متحده را تأیید کرده است.
به این ترتیب تمرکز اصلی آقای ترامپ در سفر به منطقه بر تأمین سرمایه‌گذاری‌های جدید برای اقتصاد آمریکا خواهد بود.
هشت سال پیش نیز آقای ترامپ در اولین دور ریاست جمهوری خود، عربستان سعودی را برای اولین سفر خارجی‌اش انتخاب کرد.
او این بار پس از آنکه هواپیمای ویژه حامل رئیس‌جمهوری آمریکا که از سوی جنگنده‌های اف-۱۵ عربستان سعودی اسکورت می‌شد، در فرودگاه ریاض به زمین نشست، مورد استقبال محمد بن سلمان قرار گرفت تا تاکیدی باشد بر اهمیت این سفر.
بنا به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، پیش از ورود آقای ترامپ به عربستان سعودی، پرچم‌های دو کشور در خیابان‌های ریاض برافراشته شدند و تدابیر شدید امنیتی با استفاده از خودروهای پلیس ساخت آمریکا به اجرا در آمدند.
رئیس جمهور آمریکا و ولیعهد عربستان پیش از عزیمت به دربار سلطنتی عربستان سعودی، گفت‌وگویی مقدماتی در فرودگاه داشتند.
ایلان ماسک در میان هیات همراه رئیس جمهور آمریکا
بر اساس فهرست رسمی اعضای هیات همراه رئیس جمهور آمریکا در سفر به عربستان سعودی، ایلان ماسک، مشاور دونالد ترامپ و مدیرعامل تسلا و اسپیس‌اکس، از جمله همراهان آقای ترامپ است.
خبرگزاری رویترز در گزارشی خبر داد که در مراسم استقبال از رییس‌جمهوری آمریکا در عربستان سعودی، دونالد ترامپ، محمد بن سلمان و ایلان ماسک گفت‌وگوی کوتاهی با یکدیگر داشته‌اند.
برخی رسانه‌های عربی در گزارش‌های جداگانه خبر دادند که ده‌ها نفر از بازرگانان آمریکایی و عربستان سعودی در «ناهاری کاری» که به‌مناسبت سفر ترامپ به ریاض در دربار سعودی برگزار شد، شرکت کردند.
کاخ سفید روز سه‌شنبه ۱۳ مه خبر داد که عربستان سعودی متعهد شده است مبلغ ۶۰۰ میلیارد دلار در ایالات متحده آمریکا سرمایه‌گذاری کند. این اعلام پس از امضای “سند مشارکت راهبردی اقتصادی” میان محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی و دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، صورت گرفت.
در همین حال اعلام شد که دو کشور توافق‌نامه‌هایی برای همکاری در حوزه‌های انرژی، دفاع، فضا، منابع معدنی امضا کرده‌اند. در عین حال همچنین خبر داده شد که عربستان یادداشت تفاهمی با وزارت دادگستری ایالات متحده پیرامون همکاری در زمینه بیماری‌های واگیردار و فناوری به ثبت رسانده است.
توافق‌نامه‌های “تاریخی و تحول‌آفرین”
کاخ سفید این توافق‌نامه‌ها با عربستان را “تاریخی و تحول‌آفرین” خواند و اعلام کرد که این توافقات “نمایان‌گر آغاز عصری طلایی در مشارکت میان ایالات متحده و عربستان سعودی” هستند.
در بیانیه کاخ سفید همچنین آمده است: «ایالات متحده و عربستان سعودی در حوزه دفاعی بزرگ‌ترین توافق فروش تجهیزات دفاعی در تاریخ را امضا کردند که ارزش آن نزدیک به ۱۴۲ میلیارد دلار است.» این توافق شامل تأمین تجهیزات پیشرفته جنگی و خدمات از سوی بیش از دوازده شرکت دفاعی آمریکایی به عربستان سعودی است.
سفر هشت رئیس‌جمهور ایالات متحده به عربستان
هشت رئیس‌جمهور ایالات متحده نیکسون، جیمی کارتر، جورج اچ.دبلیو بوش، بیل کلینتون، جورج دبلیو بوش، باراک اوباما، ترامپ (در دو دوره) و بایدن عربستان سعودی را “شریک راهبردی قابل اعتماد و محوری” برای رایزنی درباره مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی دانسته‌اند. همه آنها از عربستان سعودی نیز دیدن کرده‌اند.
به عقیده کارشناسان، این دیدارها صرفاً تشریفات دیپلماتیک نبوده است، بلکه فرصت‌هایی برای تقویت همکاری با ریاض و تأکید بر نقش برجسته پادشاهی در عرصه جهانی محسوب می‌شود.
روابط تجاری گسترده آمریکا و عربستان
سرمایه‌گذاری مستقیم آمریکا در عربستان سعودی در سال ۲۰۲۴ به حدود ۱۵٫۳ میلیارد دلار رسیده است. ۲۸ کارخانه متعلق به سرمایه‌گذاران آمریکایی با مشارکت طرف‌های سعودی در مناطق صنعتی و فناوری تحت نظارت “سازمان شهرک‌های صنعتی و فناوری عربستان سعودی” قرار دارند.
افزون بر این، سرمایه‌گذاری‌های آمریکایی در شهرهای تحت مدیریت کمیسیون سلطنتی جُبیل و ينبع نیز انجام شده‌اند، از جمله ۷۸ میلیارد دلار در شرکت مواد شیمیایی صدرا در جبیل، ۲۲٫۵ میلیارد دلار در شرکت سعودی پلیمرز و ۱۹٫۶ میلیارد دلار در شرکت پتروشیمی جبیل.
بر اساس گزارش‌ها، حجم مبادلات تجاری بین عربستان سعودی و ایالات متحده در سال ۲۰۲۴ به ۳۲ میلیارد دلار رسیده است. عربستان کالاهایی به ارزش ۱۳ میلیارد دلار به آمریکا صادر کرده و ۱۹ میلیارد دلار کالا از این کشور وارد کرده است.
عربستان سعودی و ایالات متحده پیشتر نیز یک توافقنامهای راهبردی در زمینه اکتشافات فضایی و استفاده صلح‌آمیز از فضا امضا کرده بودند.
هدف این توافق تقویت همکاری دوجانبه در حوزه‌هایی چون علوم فضایی، اکتشافات، هوافضا، آموزش و علوم زمین است. این توافق‌نامه به “سازمان فضایی عربستان” اجازه می‌دهد با آژانس فضایی ناسا همکاری کند.
