ملی مذهبی _ بریتانیا، فرانسه و آلمان با ارسال نامه‌ای به شورای امنیت سازمان ملل متحد اعلام کردند که برای جلوگیری از دستیابی جمهوری اسلامی ایران به سلاح اتمی در صورت لزوم آمادگی دارند مکانیسم ماشه را فعال کنند.
به گزارش خبرگزاری رویترز، سفرای تروئیکای اروپایی در سازمان ملل با ارسال نامه‌ای به شورای امنیت نوشتند: «ایران باید فعالیت‌های اتمی خود را کاهش دهد تا فضای سیاسی مناسبی در راستای پیشرفت معنادار مذاکرات و یافتن راه‌حل‌های دیپلماتیک ایجاد شود.»
این سه کشور اروپایی همچنین در نامه خود آورده‌اند: «ما آمادگی داریم که در صورت لزوم از تمامی ابزارهای دیپلماتیک شامل مکانیسم ماشه برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح اتمی استفاده کنیم.»
اشاره این سه کشور به سازوکاری است که در متن قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت ذکر شده و در آن آمده که اگر جمهوری اسلامی از اجرای تعهدات برجامی خود سرباززند، تمامی تحریم‌های شورای امنیت که از سال ۲۰۰۶ وضع و اعمال شده بود مجددا و به صورت خودکار بازگردانده خواهد شد و اعضای شورای امنیت نیز برای جلوگیری از آن نمی‌توانند از حق وتو استفاده کنند.
موضع سه کشور بریتانیا، فرانسه و آلمان در خصوص پرونده اتمی جمهوری اسلامی در شرایطی اعلام می‌شود که به گفته کارشناسان، فعال کردن مکانیسم ماشه تنها تا ۱۸ اکتبر سال آتی میلادی ممکن است چرا که قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۵ صادر شده و اعتبار آن پس از ۱۰ سال از بین خواهد رفت.
در همین راستا رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هفته پیش به خبرگزاری رویترز گفته بود که حکومت ایران غنی‌سازی اورانیوم با خلوص ۶۰ درصد را “به طرز چشمگیری” افزایش داده است. کارشناسان می‌گویند، این میزان از غنی‌سازی بسیار به سطح مورد نیاز برای ساخت سلاح اتمی نزدیک شده است.
دولت‌های غربی پیش از این اعلام کرده بودند که این میزان از غنی‌سازی اورانیوم در هیچ برنامه اتمی غیرنظامی ضروری نیست و هیچ کشور دیگری بدون ساخت بمب اتمی این میزان از اورانیوم را غنی نکرده است.
نامه تروئیکای اروپایی به شورای امنیت و تاکید آنها بر آمادگی برای فعال کردن مکانیسم ماشه در پی آن صورت گرفت که جمهوری اسلامی و روسیه نیز در روزهای دوشنبه و سه‌شنبه هفته جاری نامه‌های جداگانه‌ای به شورای امنیت نوشتند.
در همین راستا امیرسعید ایروانی، سفیر جمهوری اسلامی در سازمان ملل متحد روز دوشنبه ۱۹ آذر با ارسال نامه‌ای به شورای امنیت از سه کشور اروپایی خواسته بود تا “سیاست ناکارآمد و شکست‌خورده فشار و رویارویی خود را کنار بگذارند.”
نماینده جمهوری اسلامی در نامه خود به شورای امنیت همچنین خطاب به این کشورها نوشته بود که “باید دیپلماسی را در آغوش بگیرند و بر بازسازی اعتماد ضروری برای حل بن‌بست کنونی تمرکز کنند.”
افزون بر این واسیلی نبنزیا، سفیر روسیه در سازمان ملل نیز روز سه‌شنبه با ارسال نامه‌ای به شورای امنیت سازمان ملل متحد مدعی شده بود که “سه کشور اروپایی حق استفاده از مکانیسم ماشه به منظور بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه جمهوری اسلامی را ندارند.”
پیش از این آلمان، بریتانیا و فرانسه در روز دوشنبه ۹ دسامبر (۱۹ آذر) با صدور یک بیانیه مشترک، اقدامات اخیر جمهوری اسلامی در گسترش ظرفیت هسته‌ای و افزایش قابل‌توجه میزان تولید اورانیوم غنی‌شده تا ۶۰ درصد در تاسیسات فردو را محکوم کرده و نگرانی عمیق خود را نسبت به این اقدامات ابراز کرده بودند.
خروج از “ان‌پی‌تی” واکنش احتمالی ایران به احیای “اسنپ بک”
تهدید کشورهای اروپایی به فعال‌سازی مکانیسم ماشه در پی انتشار خبر افزایش ظرفیت هسته‌ای جمهوری اسلامی در حالی صورت می‌گیرد که وزیر امور خارجه ایران پیش از این کشورهای غربی را تهدید کرده بود که اگر به سوی اعمال مکانیسم ماشه و بازگرداندن تمامی تحریم‌های سازمان ملل متحد بروند، در این صورت “بحث هسته‌ای در داخل ایران به سمت در اختیار داشتن تسلیحات هسته‌ای گرایش پیدا خواهد کرد.”
عباس عراقچی پیش‌تر نیز مدعی شده بود که حکومت ایران پیش از این نیز توانایی و دانش ساخت سلاح هسته‌ای را داشته، “اما این موضوع بخشی از راهبرد امنیتی این کشور را تشکیل نمی‌دهد.”
در همین راستا ابراهیم رضایی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس روز چهارشنبه ۱۴ آذر از نشست کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با مجید تخت‌روانچی، معاون سیاسی وزیر خارجه و کاظم غریب آبادی، معاون حقوقی و بین‌المللی وزیر امور خارجه خبر داده بود.
بر اساس اعلام رسانه‌های ایران، مجید تخت‌روانچی در نشست با نمایندگان مجلس گفته بود که در صورت بازگشت تحریم‌ها یکی از گزینه‌های جمهوری اسلامی خروج از “ان‌پی‌تی” خواهد بود.
بالا گرفتن تنش هسته‌ای میان جمهوری اسلامی و قدرت‌های غربی در شرایطی صورت می‌گیرد که شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز پنجشنبه اول آذر با اکثریت آرا قطعنامه‌ای را علیه برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی تصویب کرد. در این قطعنامه، جمهوری اسلامی به دلیل توسعه برنامه اتمی خود و عدم همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی محکوم شد.
شورای حکام آژانس به رافائل گروسی، مدیرکل این آژانس ماموریت داده است تا بهار آینده گزارشی “جامع” درباره سوالات بی‌پاسخ مربوط به برنامه هسته‌ای ایران ارائه دهد.
به گفته دیپلمات‌های غربی، اگر تهران همچنان پاسخی ارائه ندهد، پرونده اتمی ایران به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع داده خواهد شد و گزارش گروسی می‌تواند مبنایی برای دخالت شورای امنیت در این پرونده باشد.
هرچند شورای حکام نمی‌تواند خود در این زمینه دست به اقدامات عملی بزند، اما شورای امنیت این توانایی را دارد که تحریم‌های جدیدی علیه جمهوری اسلامی وضع کند.
