ملی مذهبی _ شورای امنیت سازمان ملل متحد روز چهارشنبه دوازدهم مارس (۲۲ اسفند) یک نشست غیرعلنی برگزار کرد تا موضوع افزایش حجم ذخایر اورانیوم با غلظت نزدیک به درجه تسلیحاتی در ایران را بررسی کند. نشست شورای امنیت سازمان ملل متحده پشت درهای بسته به درخواست شش عضو شورای امنیت یعنی ایالات متحده، فرانسه، یونان، پاناما، کره جنوبی و بریتانیا در روز چهارشنبه ۱۲ مارس برای رسیدگی به برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران برگزارشد. این کشورهای عضو شورای امنیت درخواست برگزاری جلسه را پس از گزارش اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به سازمان ملل ارائه داده بودند. در این درخواست آمده بود که ایران ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود را به میزان قابل توجهی افزایش داده است تا بتواند به غنی‌سازی ۶۰ درصدی دست یابد. این میزان از غنی‌سازی نزدیک به ۹۰ درصد است که برای ساخت بمب اتمی لازم است.
به گزارش یورونیوز، نشست چهارشنبه شب شورای امنیت در مورد ایران به درخواست شش عضو از پانزده عضو این شورا شامل فرانسه، یونان، پاناما، کره جنوبی، بریتانیا و ایالات متحده آمریکا برگزار شد. این کشورها خواستار بررسی تعهد ایران در ارائه اطلاعات لازم به نهاد نظارتی هسته‌ای سازمان ملل یعنی «آژانس بین‌المللی انرژی اتمی» هستند تا در مورد ذرات هسته‌ای در سایت‌های اعلام‌نشده که پیش‌تر در چندین مکان در ایران شناسایی شده بود، شفاف‌سازی صورت گیرد.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشدار داده است که ایران به‌طور «چشمگیری» سرعت غنی‌سازی اورانیوم را تا سطح ۶۰ درصد افزایش داده است. این سطح غنی‌سازی بسیار نزدیک به سطح ۹۰ درصدی مورد نیاز برای تولید سلاح هسته‌ای است.
کشورهای غربی می‌گویند که برنامه هسته‌ای اگر غیرنظامی باشد، اصلا نیازی به غنی‌سازی اورانیوم در چنین سطح بالایی نیست. از طرفی، هیچ کشوری تاکنون چنین اقدامی انجام نداده، مگر اینکه خواسته است بمب اتمی بسازد. در مقابل، ایران تأکید دارد که برنامه هسته‌ای‌اش کاملا صلح‌آمیز است.
واکنش ایران و آمریکا
پس از نشست شورای امنیت، نمایندگی آمریکا در سازمان ملل در بیانیه‌ای اعلام کرد که ایران «دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، به‌صراحت اعلام کرده است که برنامه هسته‌ای ایران تهدیدی برای صلح و امنیت بین‌المللی محسوب می‌شود. شورای امنیت وظیفه دارد از این امنیت محافظت کند.»
نمایندگی ایالات متحده در سازمان ملل پس از جلسه شورای امنیت با انتشار بیانیه‌ای گفت که ایران “تنها کشوری در جهان است که بدون داشتن سلاح هسته‌ای، اورانیوم غنی‌شده تولید می‌کند که هیچ هدف صلح‌آمیز معتبری برای آن ندارد.” در بیانیه آمریکا تصریح شده است: «شورای امنیت باید آشکارا و متحد در مواجهه با این رفتار جسورانه اقدام کرده و آن را محکوم کند.» نماینده آمریکا همچنین اعلام کرد که واشنگتن به فشار حداکثری ترامپ برای جلوگیری از دستیابی تهران به سلاح هسته‌ای ادامه خواهد داد.
نماینده آمریکا
در این بیانیه کوتاه آمده است که «ایران به‌طور آشکار و مکرر از اجرای قطعنامه‌های شورای امنیت سر باز می‌زند، تعهدات خود در قبال آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را نقض می‌کند و نگرانی‌های روشن و مداوم شورای امنیت و جامعه جهانی را نادیده می‌گیرد. شورای امنیت باید در برابر این رفتار آشکارا نگران‌کننده، موضعی قاطع و متحد اتخاذ کند.»
نماینده آمریکا
در ادامه تاکید شده است که «ایالات متحده به‌طور کامل به اجرای راهبرد فشار حداکثری رئیس‌جمهوری ترامپ ادامه خواهد داد. این سیاست شامل جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای و محروم کردن این کشور از منابع مالی‌ای است که برای پیشبرد فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده در سراسر جهان از آن استفاده می‌کند.»
نمایندگی ایران در سازمان ملل، واشنگتن را متهم کرد که در تلاش است شورای امنیت را به «ابزاری برای تشدید جنگ اقتصادی علیه ایران» تبدیل کند. این هیات در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «این سوءاستفاده خطرناک باید رد شود تا اعتبار شورای امنیت خدشه‌دار نشود.»
رسانه‌های داخلی ایران، اظهارات امیرسعید ایروانی، نماینده ایران در سازمان ملل در این نشست غیرعلنی را بازتاب دادند. آقای ایروانی در این نشست گفت: «فعالیت‌های هسته‌ای ایران کاملا صلح‌آمیز است. ما برجام را نقض نکرده‌ایم. ما پیمان منع گشترش سلاح‌های هسته‌ای را زیر پا نگذاشته‌ایم. ما از تعهدات پادمانی خود تخطی نکرده‌ایم. کسانی که ادعای خلاف این را مطرح می‌کنند، واقعیت را تحریف می‌کنند تا روایت‌های سیاسی خود را پیش ببرند.»
نماینده ایران
وی گفت: «این نشست به‌منزله مداخله‌ای غیرموجه در روند تعامل سازنده و جاری میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی» است و تهران این «سیاسی‌سازی مسائل فنی» را رد می‌کند.
تهدید بریتانیا به بازگرداندن تحریم‌ها
جیمز کاریوکی، معاون نماینده دائم بریتانیا در سازمان ملل پیش از برگزاری نشست شورای امنیت به خبرنگاران گفت: «ما ما به‌روشنی اعلام کرده‌ایم که از هرگونه اقدام دیپلماتیکی برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای استفاده خواهیم کرد، و [در این مسیر] اگر لازم باشد از ساز و کار اسنپ‌بک (مکانیسم ماشه برای بازگرداندن فوری تحریم‌ها) نیز استفاده می‌کنیم.»
جیمز کاریوکی، معاون سفیر بریتانیا در سازمان ملل نیز احتمال فعال کردن خودکار “مکانیسم ماشه” را که امکان اعمال مجدد تحریم‌های بین‌المللی علیه تهران را فراهم می‌کند، مطرح کرد. کاریوکی پس از جلسه شورای امنیت به خبرنگاران گفت: «ما روشن کرده‌ایم که دست به هر اقدام دیپلماتیکی برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای خواهیم زد، و این شامل استفاده از مکانیسم بازگشت خودکار ماشه در صورت لزوم است.»
بریتانیا، فرانسه و آلمان در دسامبر ۲۰۲۴ نامه‌ای به شورای امنیت ارسال کرده بودند و از احتمال فعال سازی مکانیسم ماشه خبر داده بودند.
کشورهای غربی می‌گویند که نیازی به غنی‌سازی اورانیوم به این سطح بالا در هیچ برنامه غیرنظامی وجود ندارد و هیچ کشور دیگری بدون تولید بمب هسته‌ای چنین کاری نکرده است. ایران در مقابل می‌گوید که برنامه هسته‌ای‌اش صلح‌آمیز است و قصدی برای توسعه سلاح هسته‌ای ندارد.
بر اساس فرآیند پیچیده حل اختلاف دو ماهه برجام ، طرف‌های اروپایی توافق هسته‌ای عملاً تا اوایل ماه اوت فرصت دارند تا مکانیسم بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را فعال کنند.
نماینده بریتانیا
بریتانیا، فرانسه و آلمان به عنوان امضاکنندگان برجام، از تاریخ ۱۸ اکتبر (۲۶ مهر) دیگر توانایی فعال‌سازی مکانیسم موسوم به «اسنپ‌بک» را برای بازگرداندن تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران نخواهند داشت. در این تاریخ، قطعنامه سازمان ملل که در سال ۲۰۱۵ درباره توافق هسته‌ای صادر شد، منقضی می‌شود.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، به دیپلمات‌های این کشور در سازمان ملل دستور داده است تا با متحدان واشنگتن برای بازگرداندن تحریم‌ها و محدودیت‌های بین‌المللی علیه ایران همکاری کنند.
طبق سازوکار پیچیده حل‌وفصل اختلافات در چارچوب برجام که دو ماه به طول می‌انجامد، کشورهای اروپایی عضو این توافق عملا تا اوایل ماه اوت (اواسط مرداد آینده) فرصت دارند تا مکانیسم اسنپ‌بک را برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران فعال کنند.
واکنش ایران به نشست شورای امنیت
به گزارش دویچه وله نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل، آمریکا را متهم کرد که در تلاش است تا شورای امنیت سازمان ملل را “برای تشدید جنگ اقتصادی علیه ایران تسلیح کند” و در یادداشتی در شبکه اجتماعی اکس (توییتر سابق) نوشت: «این سوءاستفاده خطرناک باید رد شود تا اعتبار شورا حفظ شود.»
امیرسعید ایروانی، نماینده ایران در سازمان ملل اما تأکید کرد: «ایران هرگز برجام را نقض نکرده است. کسانی که از انجام تعهدات خود چشم‌پوشی کرده‌اند، در رأس آنها ایالات متحده، مسئولیت کامل وضعیت کنونی را بر عهده دارند». نماینده ایران در سازمان ملل همچنین افزود: «آنچه مایه شگفتی و انزجار است، این واقعیت است که کشوری که این اتهامات را رهبری می‌کند، خود اصلی‌ترین ناقض قطعنامه ۲۲۳۱ است. واشنگتن به‌صراحت و در اسناد رسمی خود اعلام کرده است که قصد دارد شورای امنیت را به ابزاری برای تشدید جنگ اقتصادی علیه ایران تبدیل کند. این سوءاستفاده خطرناک از این نهاد است. ما از تمامی اعضای مسئول شورا می‌خواهیم که این سوءاستفاده را مردود شمارد».
امیدواری چین به ادامه گفت‌وگوها
چین اعلام کرده که در روز جمعه ۱۴ مارس نشست سه‌جانبه‌ای را با روسیه و ایران در پکن در مورد “مسئله هسته‌ای ایران” برگزار خواهد کرد. وزارت خارجه چین اعلام کرد که هر دو کشور معاونان وزیر خارجه خود را به این نشست می‌فرستند.
سفیر چین در سازمان ملل، فو کونگ، پیش از جلسه شورای امنیت به خبرنگاران گفت: «ما هنوز امیدواریم که بتوانیم از زمان محدود باقی‌مانده قبل از تاریخ انقضا در اکتبر امسال استفاده کنیم تا توافق جدیدی داشته باشیم و برجام حفظ شود.»
