ملی مذهبی _ جعفر پناهی به جز کارگردان بودن در سالهای جنبش «زن، زندگی، آزادی» همواره در کنار خانواده زندانیان، جانباختگان و مجروحان این جنبش بود. او در جشنواره کن نیز بارها به آنها پرداخت. پناهی با فیلم «یک تصادف ساده» توانست پس از «طعم گیلاس» کیارستمی، نخل طلای کن را دوباره به ایران بیاورد. پناهی، کارگردان سرشناس و منتقد ایرانی، بامداد دوشنبه ۵ خرداد پس از دریافت نخل طلا برای فیلم تازهاش «یک تصادف ساده» در جشنواره فیلم کن، به تهران بازگشت و با استقبال هواداران خود در فرودگاه مواجه شد.
فیلم او، که به شکل زیرزمینی و خارج از چارچوبهای رسمی ساخته شده، نخستین نخل طلای سینمای ایران از زمان «طعم گیلاس» عباس کیارستمی در سال ۱۳۷۶ است.
پناهی پس از سالها ممنوعالخروجی و زندان، امسال برای نخستین بار توانست شخصاً در جشنواره کن شرکت کند.
بازگشت او به تهران در حالی صورت گرفت که برخی نگران برخورد نهادهای امنیتی با او بودند. اما به گزارش منابع خبری و تصاویر منتشرشده در شبکههای اجتماعی، ورود او به فرودگاه خمینی بدون حادثه انجام شد و شماری از هوادارانش با گل و شعار «زن، زندگی، آزادی» به استقبالش رفتند.
جعفر پناهی، برنده نخل طلایی کن، در لحظه ورود به ایران در نخستین ساعات بامداد دوشنبه ۵ خرداد با شعار «زن زندگی آزادی» از سوی جمعی مورد استقبال قرار گرفت.
در ویدیویی که حساب اینستاگرامی مهدی نادری، کارگردان و فیلمنامهنویس منتشر کرده برخی چهرههای سینمایی از جمله سیفالله صمدیان، عکاس و فیلمساز، مجید برزگر، فیلمساز و تورج اصلانی، فیلمبردار دیده میشوند.
این گروه از سینماگران بامداد دوشنبه از جعفر پناهی، فیلمساز برنده نخل طلای کن در فرودگاه «امام» اسقبال کردند.
در کنار خوشامدگویی مردمی، بیش از ۱۵۰ هنرمند، نویسنده و فعال مدنی از داخل و خارج ایران با انتشار بیانیهای، موفقیت پناهی را ستودند و آن را نمادی از «استقامت و خلاقیت در برابر سانسور» دانستند. مانا نیستانی، کارتونیست مقیم فرانسه، در گفتوگو با رادیو فردا گفت: «این جایزه نوعی صحه گذاشتن بر جریان سینمای مستقل و خارج از نظارت و غیر تابع قواعد جمهوری اسلامی در عین حال حمایت از حرکت آزادیخواهانۀ مردم ایران بود.»
پناهی در سخنرانی هنگام دریافت جایزه از ایرانیان خواست اختلافات را کنار بگذارند و برای آزادی ایران تلاش کنند.
با وجود استقبال گسترده در میان جامعه هنری و ایرانیان خارج از کشور، رسانهها و مقامهای رسمی جمهوری اسلامی واکنشی سرد و انتقادی نسبت به این موفقیت نشان دادند.
خبرگزاری میزان، از قوه قضائیه، اعطای نخل طلا به فیلم پناهی را نتیجه «بازیهای سیاسی جشنواره کن با کمک بازیگران ضدایرانی» خواند و وزارت خارجه ایران نیز در پی اظهارات ژاننوئل بارو، وزیر خارجه فرانسه که این موفقیت را «نماد مقاومت در برابر ظلم و استبداد رژیم ایران» توصیف کرده بود، کاردار فرانسه در تهران را احضار کرد.
فیلم «یک تصادف ساده» داستانی سیاسی دارد و به روایت پنج ایرانی میپردازد که با مردی روبهرو میشوند که گمان میبرند در زندان آنها را شکنجه داده است؛ داستانی الهامگرفته از تجربههای خود پناهی در بازداشت. او این فیلم را به سینماگران ممنوعالفعالیت، بهویژه زنان فیلمساز حامی جنبش «زن، زندگی، آزادی» تقدیم کرده است.
پناهی که پیشتر برنده شیر طلایی و خرس طلایی در جشنوارههای ونیز و برلین شده بود، اکنون با دریافت نخل طلا به جمع معدود کارگردانانی پیوسته که موفق به دریافت «تاج سهگانه» سینمای اروپا شدهاند.
فیلیپ مارتن، تهیهکننده فرانسوی، روز دوشنبه به خبرگزاری فرانسه گفت: «او بامداد امروز به تهران رسید و به خانه بازگشت.» او همچنین افزود: «پناهی تازه مطلع شده که روادید سفر به جشنوارهای در سیدنی را نیز دریافت کرده است و احتمالاً حدود ده روز دیگر عازم آنجاست.»
بازجویی عوامل فیلم پیش از سفر به فرانسه
جعفر پناهی در نشست خبری فیلم «یک تصادف ساده» در حاشیه جشنواره فیلم کن از تهدیدها و بازجویی عوامل فیلم پیش از سفر به فرانسه خبر داده بود.
خبرنگاران از او درباره بازگشت به ایران و تهدیدهای پیش رو پرسیدند و او نیز پاسخ داد «بلافاصله بعد از جشنواره کن به تهران برمیگردم و باید به فیلم بعدیام فکر کنم.»
پس از جشنواره به سرعت به تهران بازخواهم گشت
پناهی از جمله کارگردانان ایرانی است که پس از جنبش زن، زندگی، آزادی در ایران از همراهی با خانواده کشتهشدگان و بازداشت شدگان فروگذار نکرد.
او در لحظه دریافت نخل طلای کن پیامی برای تمامی مردم ایران داشت؛ اینکه «خواهش کنم؛ تمام اختلافات را کنار بگذارید. الان مهم کشورمان است، یکپارچگی کشورمان است و به امید اینکه هرچه زودتر برسیم به آزادی. برسیم به جایی که دیگر کسی به ما نگوید چه بپوش، چه نپوش، چه بکن، چه نکن و سینما که عشق ماست، کسی به ما نگوید چه بساز، چه نساز. به امید آن روز.»
آقای پناهی مدتی را در زندان به سر برد و پس از پایان بیش از یک دهه ممنوعالخروجی توانست خودش را به جشنواره فیلم کن برساند.
در همین حال وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران روز یکشنبه ۲۵ مه (۴ خردادماه) کاردار سفارت فرانسه را به این وزارتخانه احضار کرد.به گزارش خبرگزاری ایرنا، محمد تنهائی، رئیس اداره دوم غرب اروپای وزارت امور خارجه “مراتب اعتراض شدید” جمهوری اسلامی در مورد “ادعاهای مطرح شده از سوی وزیر خارجه فرانسه” را به وی ابلاغ کرد.
در این جلسه، رئیس اداره دوم غرب اروپای وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، این اظهارات را “مداخله آشکار در امور داخلی ایران” توصیف کرده است.
به دنبال اهدای نخل طلای جشنواره فیلم کن فرانسه به جعفر پناهی، وزیر خارجه فرانسه، ژان نوئل بارو، پیامی در شبکه اجتماعی ایکس منتشر کرد. در توئیت وزیر خارجه فرانسه آمده است: «برنده شدن نخل طلا برای جعفر پناهی نشانهای از مقاومت در برابر سرکوب رژیم ایران است که یک امید تازه برای تمامی مبارزان آزادی در سراسر دنیاست.»
به گزارش ایرنا، معاون وزارت خارجه ایران همچنین با “تقبیح سوء استفاده دولت فرانسه از فرصت میزبانی یک رویداد سینمایی برای پیشبرد اغراض سیاسی خود علیه جمهوری اسلامی ایران”، تاکید کرده که دولت فرانسه بهعنوان یکی از حامیان اصلی اسرائیل در “استمرار نقضهای فاحش حقوق بشر و حقوق بشردوستانه، خصوصا حق تعیین سرنوشت ملت فلسطین، بههیچعنوان از صلاحیت اخلاقی برای طرح ادعاهای حقوق بشری و اتهامزنی علیه دیگران برخوردار نیست”.
کاردار فرانسه در پاسخ اظهار داشته که مراتب را به دولت متبوعش منتقل خواهد کرد.