ملی مذهبی _ روند تحریم‌های اقتصادی علیه ایران افت‌وخیز‌هایی پیوسته را تجربه کرده که بیشتر ناشی از تغییر رویکرد برای ترغیب ایران به در پیش گرفتن گزینه‌هایی غیر تنش‌آمیز است. در آمریکا به طور معمول کاسته شدن از شدت تحریم‌ها نوعی امتیازدهی به حکومت ایران تلقی می‌شود که هدف آن فضاسازی و ایجاد بستری برای تعاملات دیپلماتیک است. در طول زمامداری حزب دموکرات، صادرات ایران شاهد دوره‌هایی از عدم سختگیری در فروش نفت بوده است. در این دوره‌ها گفته می‌شد که تعاملات دیپلماتیک بین دو طرف جریان دارد، و نبود سختگیری نوعی امتیاز برای جریان داشتن روندی دیپلماتیک تلقی می‌شد.
به گزارش رادیو فردا، با این همه، روزنامهٔ وال‌استریت جورنال توصیه می‌کند که دولت ترامپ باید سختگیری‌ها بر تهران را افزایش دهد تا توافقی «مفید» از دل مذاکرات به دست آید.
از ۳۱ اردیبهشت تا ۱۶ خرداد هیچ تحریم جدیدی از سوی واشینگتن علیه تهران اعمال نشد و این در نزد برخی به معنی راه آمدن با جمهوری اسلامی تعبیر شد که مشغول مذاکرات هسته‌ای با آمریکا شده بود.
اما روز ۱۶ خرداد دولت آمریکا با اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران تغییری را در این رویکرد رقم زد.
۱۰ فرد حقیقی و ۲۷ شخصیت حقوقی از ایران، چین، هنگ کنگ و امارات متحده عربی که به گفتهٔ وزارت خزانه‌داری در یک شبکهٔ «بانکداری سایه» کار می‌کردند، تحریم شدند. بر اساس وزارت خزانه‌داری آمریکا، این شبکه مشغول پولشویی میلیاردها دلار پول حکومت ایران بود.
وال‌استریت جورنال می‌گوید: فشار مجدد تحریم‌ها علیه ایران، تغییر رویکردی را در تهران باعث می‌شود. به نوشته این روزنامه، ایران با تشدید تحریم‌ها مجبور می‌شود تا به خریداران چینی نفت خود تخفیف بیشتری بدهد.
تحریم آمریکا علیه نهادها و افرادی که «شبکهٔ بانکی سایه» ایران را اداره می‌کنند
بر اساس داده‌های اولیهٔ شرکت «وَرتکسا» که کار ردیابی محموله‌های نفتی را دنبال می‌کند، حجم صادرات نفت ایران در ماه مه، حد فاصل ۱۰ اردیبهشت تا ۱۰ خرداد، کاهش یافت.در این بازهٔ زمانی ایران بیش از یک میلیون و ۱۰۰ هزار بشکه در روز نفت خام و میعانات گازی به چین صادر کرد که نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدود ۲۰ درصد کاهش داشت.
در مقالهٔ وال‌استریت جورنال که به قلم هیئت دبیران این روزنامه نوشته شده، می‌خوانیم: آیت‌الله علی خامنه‌ای شرط اصلی ایالات متحده مبنی بر این‌که ایران از توانایی غنی‌سازی اورانیوم در داخل کشور دست بکشد و در نتیجه راه رسیدن به بمب اتمی را مسدود کند، رد می‌کند.
به نوشته این روزنامه، مقام‌ها و مذاکره‌کنندگان ایرانی باید این نکته را دریابند که زمان به نفع آنان نخواهد بود.این روزنامه می‌نویسد که کشورهای اروپایی و ایالات متحده در حال آماده‌سازی یک قطعنامهٔ سختگیرانه برای نشست بعدی شورای حکام آژانس هستند.
دلیل این امر هم از نگاه دبیران وال‌استریت جورنال این است که دو گزارش هفتهٔ گذشته آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، حاکی از آن بود که اورانیوم با غنای بالاتر از سوی ایران بیشتر تولید شده و جمهوری اسلامی برای فریب بازرسان، پنهان کردن فعالیت‌های هسته‌ای و سرپوش گذاشتن بر این فعالیت‌ها تلاشی چند ساله را دنبال کرده است.
یادداشت بلومبرگ
بلومبرگ هم دربارهٔ تحریم‌های تازه آمریکا می‌نویسد: وزارت خارجهٔ آمریکا در مورد تحریم‌های ایران اعلام کرد: «ایالات متحده تا زمانی که ایران به فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده‌اش ادامه دهد، همچنان از دسترسی ایران به شبکه‌های مالی و سیستم بانکی جهانی جلوگیری خواهد کرد».دولت ترامپ در حالی که مذاکرات برای دستیابی به توافق هسته‌ای همچنان ادامه دارد، چندین دور تحریم علیه ایران اعمال کرده است.تنش‌ها در آستانهٔ دور بعدی مذاکرات که هنوز زمان آن مشخص نشده است، در حال افزایش است. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، اعلام کرد که ایالات متحده به ایران اجازه نخواهد داد به غنی‌سازی اورانیوم بپردازد و تهران نیز پیشنهاد توافق هسته‌ای آمریکا را به دلیل ابهام‌آمیز بودن، مورد انتقاد قرار داد.مقاله وال‌استریت جورنال پیشنهاد می‌کند که بهتر است رهبری ایران را با تحریم‌های بین‌المللی بازدارنده که بخشی از توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ بود، در تنگنا قرار گیرد.
این مقاله تصریح می‌کند قدرت‌های غربی تا اکتبر فرصت دارند تا مکانیسم ماشه را فعال کنند، اما تا آن زمان ممکن است دیر شده باشد. هیئت دبیران وال‌استریت جورنال می‌نویسند ایران باید اکنون تنگنا را احساس کند، مبادا که حکومت آن فکر کند که می‌تواند اقتصاد و برنامهٔ هسته‌ای خود را صرفاً با حضور در مذاکرات، محافظت کند.
مقامات ایران از مفاد پیشنهاد ناراضی هستند؟
در همین حال رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به پیشنهاد آمریکا به ایران در مورد چگونگی پیشبرد مذاکرات هسته ای و مؤلفه‌های اصلی یک توافق، گفت: «در طرح آمریکا حتی اشاره‌ای به رفع تحریم نشده است».
محمدباقر قالیباف روز یکشنبه ۱۸ خرداد در نطق خود در مجلس مدعی شد که «این به روشنی نشان می‌دهد رفتار ایالات متحده متناقض و فاقد صداقت است».او در عین حال از آمادگی ایران برای اثبات صلح‌آمیز بودن فعالیت‌های هسته‌ایش، «در قبال رفع تحریم‌ها و انتفاع اقتصادی» سخن گفت.
عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، روز ۱۰ خرداد از سفر کوتاه همتای عمانی خود به تهران برای ارائه طرح پیشنهادی ایالات متحده خبر داده بود.
هشتم خرداد نیز یک مقام ارشد دولت آمریکا به وال‌استریت جورنال گفته بود که ایالات متحده در حال آماده شدن برای ارائه یک «نقشۀ راه کلی» به تهران است که شامل پایان غنی‌سازی اورانیوم خواهد بود.این مقام آمریکایی در عین حال افزوده بود: «اگر ایرانی‌ها این شرایط را نپذیرند، روز خوبی برای آنها نخواهد بود».
طرح پیشنهادی آمریکا تاکنون به طور رسمی منتشر نشده است. اما وبسایت خبری آکسیوس در گزارشی که ۱۲ خرداد منتشر کرد، در مورد مسئله تحریم‌ها نوشت: لغو تحریم‌ها تنها پس از آن عملی خواهد شد که ایران «تعهد واقعی» خود را به جلب رضایت ایالات متحده و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نشان دهد.
این جلب رضایت از طریق «ایجاد یک نظام مستحکم برای نظارت و راستی‌آزمایی» صورت خواهد گرفت که از جمله تأیید فوری پروتکل الحاقی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از سوی تهران را تضمین کند.
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، همان روز گفته بود که طرف آمریکایی تاکنون تضمین‌های کافی در مورد زمان و چگونگی لغو تحریم‌ها ارائه نکرده است.
محمدباقر قالیباف روز یکشنبه همچنین مدعی شد که «آمریکا در عمل نه تنها به دنبال این است که ما را از حق بین‌المللی خود برای غنی سازی محروم کند بلکه حتی وعده رفع تحریم را نیز نمی‌دهد».
تحریم‌ها، که پیش از این در سخنان مقام‌های مختلف حکومتی با دنباله‌روی از علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، موضوعی کم اهمیت تلقی شده و پیامدهای آن برای اقتصاد کشور قابل چشم‌پوشی دانسته می‌شد، اکنون بیشتر به عنوان عنصری تعیین‌کننده در شکل‌دهی به وضعیت بحرانی اقتصاد و معیشت کشور دیده می‌شود.
عبدالناصر همتی، وزیر برکنار شده اقتصاد، روز ۱۶ خرداد در گفت‌وگو با پایگاه خبری «جماران» گفت: «رهبری به این جمع‌بندی رسیده که باید مسئله تحریم‌ها و تعامل بین‌المللی به‌صورت جدی حل‌وفصل شود».وزیر سابق اقتصاد در ادامه گفت: پیچیدگی کارها افزایش یافته و در عین حال درآمدهای دولت کاهش یافته است.او به‌عنوان نمونه اظهار داشت: در سال ۱۳۹۰ درآمد نفتی کشور حدود ۱۱۰ میلیارد دلار بود و نرخ ارز بین ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ تومان نوسان داشت. اما اکنون درآمد نفتی به حدود ۳۵ میلیارد دلار کاهش یافته و صادرات نفت از بیش از دو میلیون بشکه در روز به حدود ۱.۲ تا ۱.۳ میلیون بشکه رسیده است.آقای همتی در عین حال به این نکته هم اشاره کرد که در کنار کاهش قیمت جهانی نفت، تخفیف‌هایی هم برای فروش نفت در شرایط تحریم در نظر گرفته می‌شود که این وضعیت را دشوارتر می‌سازد.
این همان نکته‌ای است که وال‌استریت جورنال در مقاله روز ۱۶ خرداد خود بر آن تصریح کرده است: «ایران با تشدید تحریم‌ها مجبور می‌شود تا به خریداران چینی نفت خود تخفیف بیشتری بدهد».
در این بین هستند کارشناسانی که می‌گویند رفع تحریم‌ها، اگر که اتفاق بیفتد، حلال مشکلات پیچیده اقتصاد ایران نخواهد بود.از جمله این کارشناسان تیمور محمدی، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، است که در پنل تخصصی «ارتقاء حکمرانی پولی و بانکی و سرمایه‌گذاری برای تولید» گفت: موانع و فشارهایی وجود دارد که حتی در صورت رفع تحریم‌ها، ممکن است نتوانیم به شرایط مطلوب گذشته بازگردیم.او با اشاره به تغییرات نهادی و ساختاری در جمهوری اسلامی، اظهار داشت: «رسیدن به یک بهبود عینی در شرایط اقتصادی نیاز به تجدید نظر اساسی در ساختار سازماندهی و فرآیندهای اداری دارد».
