ملی مذهبی _ در مذاکرات دو روزه در دوحه، پایتخت قطر که روز جمعه پایان یافت، ایالات متحده پیشنهاد مصالحه جدیدی را به اسرائیل و حماس ارائه کرد. در بیانیه مشترک میانجی‌گران یعنی آمریکا، مصر و قطر متعاقباً آمده است که این پیشنهاد “شکاف‌های باقی‌مانده را پر می‌کند”.
بنا بر گزارش‌ها، مذاکرات با هدف دستیابی به توافق پیشرفت کرده و قرار است در قاهره، پایتخت مصر ادامه یابد.
یک مقام آمریکایی روز جمعه با اشاره به مذاکرات برای توافق آتش‌بس در غزه گفت که مذاکره‌کنندگان خاورمیانه در حال کار روی تدارکات لازم برای آزادی احتمالی گروگان‌ها و توزیع کمک‌ها میان مردم غزه هستند. این سخنان از سوی تحلیلگران، نشانه‌ای از قریب‌الوقوع بودن توافق آتش‌بس تفسیر شده است.
این مقام که خواست نامش فاش نشود، با رعایت قوانین تعیین شده توسط کاخ سفید با خبرنگاران صحبت کرد و آسوشیتدپرس به نقل از او نوشت طرح توافقی که اکنون روی میز است، اساساً هر شکافی میان اسرائیل و حماس را پر می‌کند و به همین دلیل میانجی‌ها در حال آماده سازی کارها قبل از تصویب نهایی توافق هستند.
مشخص نیست که چه کارهایی در حال انجام است و این مقام آمریکایی نیز صرفا گفت که از هم اکنون یک «هسته اجرایی» در قاهره ایجاد شده تا روی چگونگی اجرای توافقات از جمله در موضوع آزادی گروگان‌ها، ارائه کمک‌های بشردوستانه به مردم غزه و اطمینان از رعایت مفاد پیمان متمرکز شود.
این سخنان ساعاتی پس از ابراز امیدواری برخی میانجی‌ها مبنی بر افزایش احتمال دستیابی به توافق بیان شد. آنها گفتند که مذاکرات دو روزه در قطر به پایان رسیده و قرار است آنها دوباره هفته آینده در قاهره گرد هم آیند تا توافقی برای توقف جنگ امضا کنند.
اسرائیل نیز بیانیه‌ای مبهم صادر کرد و گفت از تلاش‌های میانجی‌گران قدردانی می‌کند. بیانیه‌ای نیز از سوی حماس منتشر شد که البته لحن آن درباره آخرین طرح پایان دادن به جنگ ویرانگر ۱۰ ماهه و آزادی گروگان‌های اسرائیلی که در غزه نگهداری می‌شوند، مشتاقانه به نظر نمی‌رسد.
در ایالات متحده، جو بایدن که خوشبین به نظر می‌رسد اعلام کرد که «ما بیش از هر زمان دیگری به توافق نزدیک شده ایم». او در حالی که برای گذراندن تعطیلات آخر هفته رهسپار کمپ دیوید بود، گفت: «تنها چند مسئله باقی مانده و فکر می‌کنم به نتیجه برسیم.»
موضوع این دور از مذاکرات، طراحی است که پیش از این بایدن در ۳۱ مه پیشنهاد کرده بود. گزارش‌ها حاکی از آن است که هر دو طرف با کلیات این طرح موافقت کردند اما حماس اصلاحاتی را پیشنهاد کرده و اسرائیل نیز خواستار شفاف‌سازی در برخی موضوعات و مفاد طرح شده است. اقدامی که باعث شد هر یک از طرفین، طرف دیگر را به تلاش برای لغو یک معامله متهم کنند.
این مقام آمریکایی تاکید کرد که طرح پیشنهادی آقای بایدن برای پایان دادن به جنگ غزه، خطری برای امنیت اسرائیل ندارد و برعکس آن را تقویت می‌کند.
علی باقری‌کنی، سرپرست وزارت خارجه ایران شامگاه جمعه ۲۶ مرداد (۱۶ اوت) اعلام کرد محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، نخست‌وزیر قطر ایران را در جریان گفتگوهای آتش‌بس غزه در دوحه گذاشته است. سرپرست وزارت امور خارجه ایران در واکنش به مذاکرات میانجی‌گران در دوحه همچنین گفته است “آمریکا با تامین سلاح جنگی صهیونیست‌ها خود شریک جرم است نه میانجی بی‌طرف”. این مقام ایرانی همچنین تاکید کرده است “از همه ظرفیت‌ها برای اجبار متجاوزان” برای “توقف کشتار و جنایت در غزه” باید استفاده کرد. باقری‌کنی در شبکه اکس (توییتر سابق) در پیامی نوشت که نمی‌توان به اسرائیل اعتماد کرد و باید هر کاری انجام گیرد تا عملیات نظامی اسرائیل در نوار غزه متوقف شود.
اظهارات باقری‌کنی نخستین واکنش یک مقام عالیرتبه ایران درباره روند مذاکرات آتش‌بس غزه و آزای گروگان‌های اسرائیلی در دوحه است. این اظهارات زمانی مطرح شده است که بایدن در شامگاه جمعه ۲۶ مرداد در بیانیه‌ای هشدار داد هیچکس در منطقه نباید دست به اقدامی در جهت تضعیف روند مذاکرات آتش‌بس در غزه و آزادی گروگان‌ها بزند.
بایدن بدون اشاره به نام ایران گفته است “کشورهای خاورمیانه نباید تلاش‌ها برای آتش‌بس در نوار غزه را تضعیف کنند”. رئیس جمهور آمریکا همچنین با عبدالفتاح سیسی، رئیس جمهور مصر و شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر درباره پیشرفت‌های مذاکرات در روزهای گذشته گفتگو و رایزنی کرده است. قرار است مذاکرات آتش‌بس غزه در هفته آینده در قاهره ادامه یابد.
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا برای انعقاد این توافق روز شنبه ۱۷ اوت به اسرائیل سفر می‌کند. به گفته بایدن، بلینکن “دوباره بر حمایت بی‌دریغ آمریکا از امنیت اسرائیل تاکید خواهد کرد” و “به تلاش‌های فشرده خود برای نهایی کردن این توافق ادامه خواهد داد.”
حماس احتمال موفقیت مذاکرات را “توهم” دانست
به گفته جو بایدن، سفر آنتونی بلینکن به منطقه به منظور “تاکید بر این است که حالا که چشم‌انداز توافق وجود دارد، هیچکس نباید کاری برای تضعیف روند آن انجام دهد.”
حماس که در مذاکرات دوحه شرکت نکرده، اظهارات رئیس‌جمهور آمریکا را توهم دانست. سامی ابوزهری، از مقام‌های ارشد حماس با اشاره به مذاکرات دو روز گذشته در دوحه قطر مدعی شد: «مذاکرات و توافق واقعی در جریان نیست و ما فقط شاهد تلاش برای تحمیل خواسته‌های اسرائیل و آمریکا هستیم.»
در همین حال عبدالفتاح سیسی، رئیس‌جمهور مصر خواستار استفاده از مذاکرات جاری برای “دستیابی به توافقی شد که به خونریزی پایان دهد”.
بر اساس بیانیه دفتر وی، او در جریان دیدار استفان سژورنه، وزیر خارجه فرانسه در روز شنبه، نسبت به “دور باطل خطرناک بی‌ثباتی” برای خاورمیانه هشدار داد.
مخالفت‌های حماس با طرح بایدن
اخبار منتشر شده از اتاق مذاکرات حاکی از آن است که حماس برخی خواسته‌های اسرائیل را بویژه در موضوع حضور نظامی پایدار نیروهای این کشور در امتداد مرز با مصر و خطی که غزه را به دو نیم می‌کند، رد کرده است یعنی مکان‌هایی که می‌توان فلسطینی‌هایی را که به خانه‌های خود برمی‌گردند با هدف ریشه‌کن کردن شبه‌نظامیان بازرسی کرد.
به همین دلیل نیز حماس در بیانیه جدیدی که صادر کرده، موضوع نزدیک شدن به توافق را زیر سوال برده و اعلام کرده است که پیشنهاد اخیر با طرح‌های قبلی که آنها در اصل با آن موافق بودند، متفاوت است.
دفتر نخست‌وزیر اسرائیل نیز با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که از تلاش‌های آمریکا و میانجی‌ها برای منصرف کردن حماس از مخالفتهایش برای آزادی گروگان‌ها قدردانی می‌کند.
یک مقام اسرائیلی که خواست نامش فاش نشود نیز گفت که انتظار می‌رود بلینکن روز دوشنبه در جریان سفر به اسرائیل، با نتانیاهو برای گفتگو درباره توافق جدید دیدار کند. فشارها برای پایان دادن به جنگ اسرائیل و حماس در حالی در جریان است که به گفته مقامات بهداشتی غزه، شمار کشته شدگان فلسطینی این جنگ از ۴۰ هزار نفر فراتر رفته است. وزارت بهداشت غزه که تحت اداره حماس است هنگام اعلام آمار تلفات این جنگ، تفکیکی میان قربانیان نظامی و غیرنظامی قائل نمی‌شود.
تقویت دیپلماسی بین‌المللی
نگرانی‌ها از اینکه ایران و حزب‌الله لبنان به تلافی قتل رهبران ارشد این گروه و حماس به اسرائیل حمله کنند، همچنان بالاست و میانجی‌های بین‌المللی بر این باورند که بهترین راه کاهش تنش‌ها، توافق بین اسرائیل و حماس برای توقف جنگ و آزادی گروگان‌های اسرائیلی است.
پیش از این وزرای خارجه فرانسه و بریتانیا با سفر مشترک به اسرائیل در روز جمعه، دیپلماسی بین‌المللی برای جلوگیری از گسترش جنگ را تقویت کرده بودند و اسرائیل کاتز، وزیر خارجه اسرائیل در بیانیه‌ای اعلام کرد که به همتایان انگلیسی و فرانسوی خود گفته است اگر ایران به اسرائیل حمله کند، تل‌آویو از متحدانش انتظار دارد نه‌تنها به دفاع این کشور از خود کمک کنند، بلکه در حمله به ایران نیز شرکت کنند.
کاتز همچنین در ایکس نوشت: «ایران سر محور شرارت است و جهان آزاد باید همین الان جلوی آن را بگیرد تا دیر نشود.»
سخنگوی ریاست جمهوری مصر نیز روز جمعه گفت که عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهور مصر با بایدن گفتگو کرده و آنها موافقت کردند که تلاش‌های مشترک را در روزهای آینده برای دستیابی به توافق تشدید کنند.
جنگ اخیر اسرائیل و حماس زمانی آغاز شد که شبه‌نظامیان تحت رهبری حماس در ۷ اکتبر به جنوب اسرائیل یورش بردند و حدود ۱۲۰۰ نفر را که اکثراً غیرنظامی بودند، کشتند و ۲۵۰ نفر ربوده و به غزه منتقل کردند.
بیش از ۱۰۰ نفر در جریان اولین توافق آتش‌بس در ماه نوامبر آزاد شدند و گمان می‌رود حدود ۱۱۰ گروگان دیگر هنوز در داخل غزه باشند؛ اگرچه مقامات اسرائیلی معتقدند حدود یک سوم آنها کشته شدند.
دانیل هاگاری، سخنگوی ارتش اسرائیل روز پنجشنبه بدون ارائه مدرکی گفت که اسرائیل در این مدت بیش از ۱۷ هزار شبه‌نظامی حماس را کشته است.
