ملی مذهبی _ ترامپ روز چهارشنبه ضمن تایید گزارش‌ها مبنی بر این که در تماس تلفنی پنجشنبه گذشته با نتانیاهو به او درباره حمله به ایران هشدار داده است، گفت که فکر می‌کند در نهایت آن‌چه اتفاق می‌افتد همه را شگفت‌زده خواهد کرد. همزمان رویترز از احتمال موافقت ایران با توقف موقت غنی‌سازی اورانیوم خبر داد.
پس از اظهارات رئیس جمهور آمریکا در روز چهارشنبه (۲۸ مه / ۷ خرداد) مبنی بر اینکه واشنگتن به یافتن راه‌حلی برای توافق هسته‌ای با ایران “بسیار نزدیک” شده است، “منابع آگاه” ضمن تأیید خوش‌بینی ترامپ، به شبکه سی‌ان‌ان گفتند که دو طرف به توافقی کلی نزدیک شده‌اند که احتمالاً در دیدار بعدی آنها نهایی می‌شود.
طبق همین گزارش، دور ششم مذاکرات به احتمال زیاد در خاورمیانه برگزار خواهد شد.به گفته یکی از منابع سی‌ان‌ان، بحث کنونی شامل سرمایه‌گذاری احتمالی آمریکا در برنامه انرژی هسته‌ای ایران و ایجاد یک کنسرسیوم برای تولید اورانیوم غنی‌شده جهت تأمین نیروگاه‌های ایران است که انتظار می‌رود برخی کشورهای خاورمیانه در آن سهیم باشند و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر فعالیت آن نظارت کند. این در حالی است که مقام‌های جمهوری اسلامی بارها از پیشنهاد ایجاد یک کنسرسیوم ابراز بی‌اطلاعی کرده‌اند. محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران نیز روز چهارشنبه، ۷ خرداد، اعلام کرد که جمهوری اسلامی هنوز پیشنهادی رسمی در مورد کنسرسیوم دریافت نکرده است.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا روز چهارشنبه ۲۸ مه گفت: «با ایران بسیار خوب پیش می‌رویم. فکر می‌کنم به زودی شاهد چیز منطقی و معقولی باشیم. زیرا فقط دو نتیجه ممکن است. یکی نتیجه هوشمندانه و دیگری نتیجه خشونت‌آمیز و من فکر نمی‌کنم هیچ‌کس بخواهد شاهد دومی باشد.»او افزود: «به نظرم ما پیشرفت بسیاری کرده‌‌ایم و باید ببینیم چه می‌شود. آنها هنوز باید با مراحل نهایی سند موافقت کنند، اما فکر می‌کنم از اتفاقی که خواهد افتاد کاملا شگفت‌زده می‌شوید و این برای آنها عالی خواهد بود. آنها می‌توانند در آینده کشور عالی داشته باشند.»
رئیس‌جمهوری آمریکا در پاسخ به پرسش خبرنگاری مبنی بر این که آیا در تماس تلفنی هفته گذشته به بنیامین نتانیاهو در مورد اقداماتی که می‌تواند منجر به اخلال در مذاکرات با ایران شود، هشدار داده است، گفت: «صادقانه بگویم. بله، این کار را انجام دادم. البته هشدار نبود. فقط گفتم فکر می‌کنم این کار در حال حاضر مناسب نیست.»
آقای ترامپ افزود: «ما گفتگوهای بسیار خوبی با آنها داریم و من گفتم که فکر نمی‌کنم چنین اقداماتی درحال حاضر مناسب باشد و ممکن است بتوانیم همه‌چیز را با سندی بسیار قوی حل‌و‌فصل کنیم.»
دونالد ترامپ با تاکید بر این که به هیچ کس اعتماد ندارد گفت: «من به هیچ کس اعتماد ندارم و نمی‌خواهم این سند بر پایه اعتماد باشد. می‌خواهم سندی خیلی محکم باشد که بتوانیم بازرسان را بفرستیم، هرچه خواستیم برداریم، هرچه خواستیم نابود کنیم. بدون اینکه کسی کشته شود. به او گفتم الان زمان مناسبی برای اقدام نیست، چون ما خیلی به راه حل نزدیکیم.»
رئیس‌جمهوری آمریکا تاکید کرد که اگرچه موقعیت فعلی ممکن است هر لحظه و حتی با یک تلفن تغییر کند، اما در حال حاضر فکر می‌کند که طرف ایرانی می‌خواهد به توافق برسد و گفت: «اگر بتوانیم این کار را انجام دهیم، جان‌های بسیاری را نجات داده‌ایم.»
آقای ترامپ همچنین در پاسخ به پرسشی مبنی بر این که فکر می‌کند تا کی به این توافق می‌رسد، گفت: «فکر می‌کنم اگر قرار باشد اتفاقی بیفتد تا چند هفته آینده خواهد بود.»
این نخستین‌بار است که دونالد ترامپ به اختلاف خود با بنیامین نتانیاهو درباره ایران به صورت علنی صحه می‌گذارد.
اکسیوس، شامگاه سه‌شنبه به نقل از یک مقام کاخ سفید از هشدار دونالد ترامپ به بنیامین نتانیاهو خبر داده بود. همچنین، طی چند هفته اخیر، گزارش‌های بسیاری از اختلاف نظر رهبران آمریکا و اسرائیل درباره نحوه مقابله با بحران هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران منتشر شده است. اکسیوس همچنین پیش‌تر در گزارشی تماس روز پنجشنبه دونالد ترامپ و بنیامین نتانیاهو را «پرتنش» توصیف کرده بود.
رئيس‌جمهوری آمریکا روز یکشنبه اعلام کرده بود که ممکن است در «دو روز آینده» اتفاقات خوبی در جریان مذاکرات با ایران بیفتد.
نیویورک‌تایمز شامگاه سه‌شنبه به نقل از افراد آگاه به مذاکرات گزارش داد که مساله اصلی غنی‌سازی است و در این مرحله در بهترین حالت دو طرف به اعلام بیانیه اصول مشترک برای ادامه مذاکرات اکتفا خواهند کرد. پیش‌تر نیز، وال‌استریت‌ژورنال از تلاش دو تهران و واشنگتن برای دستیابی به توافقی بر سر چارچوب مذاکرات خبر داده بود.
برنامه موشکی ایران “موضوع مذاکرات نیست”
به گزارش شبکه آمریکایی سی‌ان‌ان، همچنین اعلام شده است که به‌رغم خواست برخی از مقام‌های آمریکایی مبنی بر گنجاندن برنامه موشک‌های بالستیک ایران در مذاکرات، این موضوع بخشی از گفت‌وگوهای کنونی میان دو طرف نیست.
به گفته منابع سی‌ان‌ان، با توجه به پیشرفت فعلی مذاکرات، انتظار نمی‌رود که موضوعات مورد بحث در مذاکرات گسترش یابند. استیو ویتکاف، نماینده ویژه ترامپ در مذاکرات، نیز اوایل ماه مه موضوعات غیرهسته‌ای را امور “ثانوی” خوانده بود.
به گفته مقام‌های کاخ سفید و منابع آگاه از مذاکرات جاری هدف، رسیدن به توافقی کلی در دیدار بعدی است که نه تنها متضمن نشانه‌هایی مشخص برای اجرایی شدن باشد، بلکه بتواند منجر به تداوم مذاکره در خصوص جزئیات فنی شود.
مقام‌های آمریکایی تاکنون اظهارات متناقضی را در خصوص برنامه هسته‌ای ایران بیان کرده‌اند. برخی مقام‌های آمریکایی، پیش از دور پنجم مذاکرات تهران و واشنگتن در رم، اعلام کرده بودند که به هیچ وجه حاضر به پذیرش غنی‌سازی در خاک ایران نیستند.
از جمله ویتکاف که پیش‌تر در خصوص غنی‌سازی اورانیوم از خود نرمش نشان داده بود، پیش از آخرین دور مذاکرات، از برچیده شدن کامل مراکز هسته‌ای ایران سخن گفت.
پزشکیان: زیر بار جمع کردن غنی‌سازی نخواهیم رفت
جمهوری اسلامی غنی‌سازی اورانیوم در خاک ایران را “خط قرمز” و “اصل بنیادین” خود دانسته و عنوان می‌کند که تحت هیچ شرایطی حاضر به عقب‌نشینی از این امر نیست.
مسعود پزشکیان، رئیس جمهوری ایران نیز روز گذشته در مصاحبه‌ای با تلویزیون عمان، بار دیگر بر “حق غنی‌سازی و استفاده صلح‌آمیز” از انرژی هسته‌ای تأکید کرد و گفت: «ما به هیچ وجه زیر بار اینکه بگویند شما باید غنی‌سازی را جمع کنید، نخواهیم رفت.»
پزشکیان همچنین ضمن قدردانی از “تلاش‌های گسترده” عمان در مذاکرات تهران و واشنگتن، گفت: «ما از طریق این میانجی‌گری توانستیم در جهت اهداف خود پیش برویم.»
هنوز زمان و محل برگزاری دور ششم مذاکرات میان ایران و آمریکا که سلطان‌نشین عمان میانجی آن است، روشن نیست. بدر البوسعیدی، وزیر خارجه عمان، در آخرین اظهارنظر خود اعلام کرد که مذاکرات تهران و واشنگتن ادامه خواهد یافت، اما هنوز زمان دور بعدی مشخص نشده است.
ایران و آمریکا از دهه‌ها پیش اتهام‌هایی متقابل را به یکدیگر نسبت می‌دهند. اما اختلاف بر سر برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی تنها نگرانی واشنگتن نیست، بلکه بسیاری از کشورهای اروپایی و کشورهای منطقه نیز به آن با تردید می‌نگرند. اسرائیل در این میان بیشترین نگرانی را دارد و با توجه به سیاست‌های تهران، موجودیت خود را در معرض خطر می‌بیند.
دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، بارها تهدید کرده است که ایران در صورت شکست مذاکرات با پیامدهای نظامی روبه‌رو خواهد شد.
احتمال توافق اولیه و تعلیق غنی‌سازی
به گزارش نیویورک‌تایمز، استیو ویتکاف، فرستاده ویژه دونالد ترامپ در امور خاورمیانه در ادوار ابتدایی مذاکرات هسته‌ای به عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران گفته بود که رئيس‌جمهوری آمریکا ضرب‌الاجل دو ماهه‌ای را برای حصول توافق نهایی تعیین کرده است و علاقه‌ای به توافق اولیه یا موقت ندارد.
بنابر این گزارش به نقل از منابع آگاه به مذاکرات، آقای ویتکاف اخیرا مخالفت اولیه با توافق اولیه را کنار گذاشته است. با این حال چنین توافقی احتمالا نه رضایت اسرائيل را جلب می‌کند و نه تندروهای ایران را.
رویترز روز چهارشنبه به نقل از دو منبع آگاه گزارش داد که ایران ممکن است در چارچوب «توافق سیاسی» در ازای آزادسازی دارایی‌های مسدود شده‌اش و به رسمیت شناختن حق غنی‌سازی برای مقاصد غیرنظامی از سوی آمریکا، غنی‌سازی اورانیوم را موقتا متوقف کند. این توافق سیاسی می‌تواند زمینه‌ساز توافق هسته‌ای گسترده‌تر باشد.
منابع نزدیک به تیم مذاکره‌کننده ایران به رویترز گفتند که اگر واشنگتن با شرایط تهران کنار بیاید، تفاهم سیاسی به زودی به دست می‌آید. به گفته یک منبع آگاه، چنین موضوعی هنوز در گفتگو‌ها با ایالات متحده مطرح نشده است.
به گفته این منابع، بر اساس این چارچوب پیشنهادی، تهران غنی‌سازی اورانیوم را برای مدت یک سال متوقف کرده و بخشی از ذخایر اورانیوم با غنای بالا را به خارج از کشور ارسال می‌کند و یا آن را رقیق کرده و به سوخت مناسب برای مصارف غیرنظامی تبدیل می‌کند. چنین اقدامی می‌تواند مذاکرات تهران و واشنگتن را از بن‌بست کنونی خارج کند.
از سوی دیگر، اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران روز چهارشنبه ضمن تکذیب گزارش رویترز گفت: «ادامه غنی‌سازی در ایران یک اصل غیرقابل مصالحه است.»
آقای بقایی گفت: «ادعای جدید خبرگزاری رویترز را از جنس همان خبرسازی‌هایی خواند که قبلا بارها مردود اعلام شده و نادرستی آنها نیز به اثبات رسیده است.»
به گزارش نیویورک‌تایمز، آقای ویتکاف و عمان که به عنوان میانجی در این مذاکرات عمل می‌کند، با هدف جلوگیری از شکست مذاکرات در حال بررسی گزینه‌های خلاقانه هستند. یکی از این گزینه‌ها پروژه منطقه‌ای برای تولید سوخت هسته‌ای با مشارکت ایران، عربستان و سایر کشورهای عربی و همچنین ایالات متحده است. اما محل انجام غنی‌سازی تاکنون مشخص نشده است.
پیش‌تر نیویورک‌تایمز به نقل از چهار مقام ایرانی از مطرح شدن پیشنهادی مبنی بر تشکیل کنسرسیوم سه‌جانبه هسته‌ای خبر داده بود که طی آن ایران غنی‌سازی اورانیوم را با غلظت پایین انجام می‌دهد و سپس اورانیوم غنی‌شده را برای مصارف غیر نظامی به کشورهای عربی دیگر می‌فرستد.
بنابر این گزارش، اسرائیلی‌ها نسبت به هرگونه توافق موقتی که به ایران اجازه دهد تاسیسات خود را برای ماه‌ها یا سال‌ها حفظ کند، بدبین هستند.
به گفته کارشناسان، برای راضی کردن اسرائیل و تندروهای کنگره آمریکا، هر توافق موقتی میان تهران و واشنگتن باید ایران را به انتقال ذخایر سوخت با غنای بالای خود به خارج از کشور و یا «پایین آوردن خلوص» آن به سطحی بسیار پایین ملزم کند. این امر به دولت آقای ترامپ اجازه خواهد داد بگوید حداقل موقتا تهدید دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای را از بین برده است.
نگرانی از حمله اسرائيل
سی‌ان‌ان سه‌شنبه هفته گذشته در گزارشی به نقل از مقامات آمریکایی اعلام کرد، ایالات متحده به اطلاعاتی مبنی بر اقدامات اسرائيل برای تدارک حمله به تاسیسات هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران است و ارتش این کشور تمریناتی را با هدف آماده‌سازی برای این حمله انجام داده است.
اکسیوس نیز به نقل از دو منبع آگاه گزارش داد که ارتش اسرائیل در حال آماده‌سازی برای حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران است تا در صورت شکست مذاکرات تهران و واشنگتن به سرعت آن را عملی کند.
به گفته یکی از منابع، ارتش اسرائيل معتقد است که پنجره عملیاتی برای انجام حمله موفق ممکن است به زودی بسته شود و اسرائيل در صورت شکست مذاکرات باید با سرعت وارد عمل شود.
بنابر این گزارش به نقل از یک مقام آمریکایی، دولت دونالد ترامپ نگران است که بنیامین نتانیاهو حتی بدون دریافت چراغ سبز آقای ترامپ به ایران حمله کند.
بر اساس برآورد اطلاعاتی آمریکا، اسرائيل می‌تواند تنها ظرف هفت ساعت پس از دستور آقای نتانیاهو برای حمله به ایران آماده شود. چنین زمانی برای تحت فشار قرار دادند آقای نتانیاهو با هدف انصراف از اقدام، بسیار کوتاه است.
همچنین بنابر همان ارزیابی، مشخص نیست که حمله یک‌جانبه اسرائيل و بدون کمک آمریکا تا چه حد می‌تواند موفقیت‌آمیز باشد. برخی از مقامات نزدیک به آقای نتانیاهو معتقدند که اگر ایران بخواهد به این حمله پاسخ دهد، آمریکا چاره‌ای جز دخالت و کمک به اسرائيل نخواهد داشت.
به گزارش نیویورک‌تایمز، مقامات اسرائيلی به همتایان آمریکایی خود گفته‌اند که نخست‌وزیر اسرائيل ممکن است حتی در صورت دستیابی به توافق دیپلماتیک نیز دستور حمله را صادر کند.
