ملی مذهبی _ نمایندگان ایران و ایالات متحده روز جمعه دوم خرداد دور پنجم مذاکرات بر سر پروندهٔ هستهای جمهوری اسلامی را در میانهٔ اختلافات بر سر «خط قرمز» خود، در پایتخت ایتالیا برگزار می‌کنند.ریاست هیئت ایرانی را عباس عراقچی، وزیر خارجه، برعهده دارد و به گزارش خبرگزاری صداوسیما، مجید تخت روانچی، معاون سیاسی وزیر خارجه، کاظم غریب آبادی، معاون حقوقی و بین‌الملل وزیر خارجه، و اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت خارجه، او را همراهی می‌کنند.
خبرگزاری ایرنا می‌گوید که وزیر خارجه ایران وارد شهر رم شده است.
خبرگزاری ایرنا روز جمعه، ۲ خرداد (۲۳ ماه مه) با انتشار جزئياتی از دور پنجم مذاکرات هستهای میان تهران و واشنگتن اعلام کرد که “گفتگوهای غیرمستقیم” در محل رزیدانس سفیر سلطان‌نشین عمان در رم و با وساطت و میانجی‌گری بدر ابوسعیدی، وزیر خارجه عمان برگزار خواهد شد.
گفته می‌شود که آنتونیو تاجانی، وزیر خارجه ایتالیا در حال حاضر به دلیل سفر کاری در رم حضور ندارد.
به گزارش ایرنا، احتمالا عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی در این دور از گفتگوها، مراتب اعتراض و انتقاد شدید از “سیاست فعلی هیات آمریکایی” را به طرف عمانی منتقل خواهد کرد.طبق گزارش ایرنا، در حال حاضر گره اصلی مذاکرات، “ضرورت تداوم غنی‌سازی در داخل ایران” است.پیشتر دو منبع مطلع ایرانی در گفتگو با “شبکه سی‌ان‌ان” از احتمال عدم دستیابی تهران و واشنگتن به توافق در مذاکرات هستهای خبر داده بودند.این منابع گفته بودند که ایالات متحده بر “توقف کامل برنامه غنی‌سازی اورانیوم” در ایران اصرار دارد، در حالی که مقامات جمهوری اسلامی معتقدند “بدون غنی‌سازی توافقی در کار نخواهد بود”.
در دور پنجم مذاکرات هستهای جمهوری اسلامی ایران و آمریکا که قرار است روز جمعه، ۲۳ مه (۲ خرداد) در پایتخت ایتالیا برگزار شود، عباس عراقچی و استیو ویتکاف، فرستاده ویژه دونالد ترامپ در امور خاورمیانه سرپرستی هیات‌های مذاکره‌کننده ایرانی و آمریکایی را برعهده دارند.
ریاست هيئت آمریکایی نیز با استیو ویتکاف، نمایندهٔ ویژهٔ رئیس‌جمهور ایالات متحده در امور خاورمیانه، است. مایکل آنتون، مقام ارشد وزارت خارجه، نیز او را در این مذاکرات همراهی می‌کند.
گفت‌وگوهای میان طرفین قرار است ساعت یک بعدازظهر به وقت اروپا آغاز شود.
هدف از این مذاکرات یافتن راه‌حلی به منظور اعمال محدودیت و نظارت شدید بر برنامه هستهای ایران در ازای لغو یا کاهش تحریم‌های فلج‌کنندهٔ ایالات متحده بر تهران است.
آمریکا می‌گوید ایران در هر برنامهٔ هستهای صلح‌آمیزی که دنبال می‌کند، نباید امکان غنی‌سازی اورانیوم را حتی در حد «یک درصد» در خاک خود داشته باشد و باید آن را از خارج وارد کند. جمهوری اسلامی ایران غنی‌سازی را «حق» و «خط قرمز» خود دانسته است.
وزیر خارجهٔ ایران روز جمعه قبل از عزیمت به رم در صفحه شخصی خود در شبکهٔ ایکس نوشت: «برای دور پنجم مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا عازم رم هستم. یافتن مسیر دستیابی به توافق، معادلهٔ پیچیده‌ای نیست: سلاح هستهای صفر = توافق داریم. غنی‌سازی صفر = توافقی در کار نیست. زمان تصمیم‌گیری فرارسیده است».
آقای عراقچی شامگاه پنجشنبه نیز به تلویزیون حکومتی ایران گفته بود که «الان زود است قضاوت کنیم. (جمعه) روشن می‌شود که آیا توانستیم پیشرفتی داشته باشیم یا خیر».
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، تهدید کرده که اگر ایران به توافقی دربارهٔ برنامهٔ هستهای خود نرسد، با تحریم‌های ثانویه روبرو خواهد شد و «بمباران» می‌شود.با این حال، کارولین لیویت سخنگوی کاخ سفید روز اول خرداد با اشاره به گفت‌وگوی تلفنی آقای ترامپ و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، در روز پنجشنبه گفت که دو رهبر «گفت‌وگوی سازنده‌ای» داشتند و افزود: «رئیس‌جمهور ترامپ معتقد است که مذاکرات با ایران در مسیر درستی پیش می‌رود».
آمریکا به طور فزاینده‌ای نگران ذخایر اورانیوم ایران است که به گفتهٔ آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، مواد لازم برای غنی‌سازی در سطح ۹۰ درصد و ساخت دستکم شش بمب اتمی را در اختیار دارد. ایران ادعای دستیابی به سلاح هستهای را رد کرده و می‌گوید آماده پذیرش راستی‌آزمایی بیشتر است.
دور پنجم مذاکرات دو کشور در میانهٔ انتشار گزارش‌هایی انجام می‌شود که حاکی از آماده‌سازی ارتش اسرائیل برای حمله به تأسیسات هستهای ایران است. مقام‌های تهران روز پنجشنبه نسبت به این تهدیدها هشدار دادند و وزیر خارجه ایران می‌گوید که در هر حملهٔ اسرائیل به این تأسیسات، آمریکا را «سهیم» می‌داند.
نا امیدی ایران از نتیجه
عباس عراقچی روز پنجشنبه و تنها یک روز مانده به دور پنجم مذاکرات تهران و واشنگتن گفت که اگر هدف آمریکا توقف کامل غنی‌سازی در ایران است، توافقی در کار نخواهد بود. از سوی دیگر، بنابر اعلام کاخ سفید ترامپ و نتانیاهو در گفتگوی تلفنی بر ضرورت جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای تاکید کردند.
عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران که هدایت هیات ایرانی در مذاکرات هستهای با آمریکا را بر عهده دارد، روز پنجشنبه ۲۲ مه با حضور در برنامه گفتگوی ویژه خبری تلویزیون دولتی ایران با اشاره به این که در مذاکرات میان تهران و واشنگتن «هنوز اختلافات بنیادی وجود دارد» گفت: «طرف آمریکایی، همان‌طور که خودشان در مصاحبه‌ها گفته‌اند، اصولا به غنی‌سازی در ایران اعتقادی ندارند و معتقدند که غنی‌سازی در ایران باید به طور کامل متوقف شود. اگر این هدفشان است، توافقی درکار نخواهد بود.» عراقچی افزود: «اما اگر هدفشان این است که مطمئن شوند ایران به سمت سلاح هستهای نمی‌رود، این هدف قابل تحقق است. چون اصولا دنبال سلاح هستهای نیستیم.»
وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران با اشاره به مساله غنی‌سازی اورانیوم در مذاکرات برجام در سال ۲۰۱۵ گفت: «بار قبل هم که در دوران اوباما مذاکره می‌کردیم، با وضعیت مشابه مواجه بودیم. تا ماه‌ها آنها در مقابل غنی‌سازی مقاومت می‌کردند، ما هم مقاومت می‌کردیم تا زمانی که پذیرفتند غنی‌سازی ادامه یابد.» عراقچی افزود: «این که در ابتدای مذاکره طرف مقابل ادعاهای زیاده‌خواهانه‌ای داشته باشد، از نظر من خیلی غیر معمول نیست. بالاخره از این‌جا شروع می‌کنند. ولی ما در مقابل زیاده‌خواهی‌ها تا الان ایستادگی کردیم و ایستادگی خواهیم کرد.»
عباس عراقچی همچنین گفت که جمهوری اسلامی ایران توانایی دستیابی به سلاح هستهای را دارد، اما قصدی برای این کار ندارد.
او با اشاره به فتوای علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی درباره عدم دستیابی به سلاح هستهای، گفت: «جمهوری اسلامی ایران اگر می‌خواست به سراغ سلاح هستهای برود، تا الان رفته بود. اگر ما نیت سلاح هستهای داشتیم تا حالا انجام داده بودیم، چون توانایی‌اش را داریم، ولی اراده‌اش را نداریم.» عراقچی همچنین گفت که سلاح هستهای در دکترین‌های امنیتی و هستهای جمهوری اسلامی ایران جایگاهی ندارد.
وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران همچنین در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «در آستانه سفر به رم برای پنجمین دور مذاکرات غیرمستقیم با ایالات متحده. پیدا کردن مسیر توافق کار پیچیده‌ای نیست. سلاح هستهای صفر=توافق داریم. غنی‌سازی صفر=توافق نداریم. زمان تصمیم‌گیری فرارسیده است.»
«خصمانه» خواندن تحریم تازهٔ آمریکا علیه ایران
در همین حال، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی روز جمعه در واکنش به تحریم‌های تازهٔ آمریکا علیه بخش ساخت‌وساز ایران، این اقدام را «غیرقانونی، غیرانسانی و خصمانه» خواند.
اسماعیل بقایی در پیامی در شبکهٔ اجتماعی ایکس، استمرار تحریم‌ها را نشانه‌ای از «باور عمیق غلط» مقام‌های آمریکایی دانست که به گفته او گمان می‌کنند این فشارها می‌تواند مسیر توسعه ایران را مختل کند.
سخنگوی وزارت خارجه ایران در آستانهٔ دور پنجم مذاکرات با آمریکا هشدار داد که چنین اقداماتی «پیش از هر چیز، ارادهٔ آمریکا برای حرکت در مسیر دیپلماسی را زیر سوال می‌برد».
وزارت خارجه آمریکا روز ۳۱ اردیبهشت بخش ساخت‌وساز ایران را که براساس بیانیهٔ آن تحت کنترل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قرار دارد و فهرست تازهای از ۱۰ ماده راهبردی را مشمول تحریم‌های ایالات متحده دانست.
گفتگوی ترامپ و نتانیاهو
کاخ سفید روز پنجشنبه اعلام کرد که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا در تماس تلفنی با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائيل درباره حصول توافق احتمالی با جمهوری اسلامی ایران گفتگو کرده است.
کاخ سفید افزود که رئیس‌جمهوری آمریکا بر این باور است که روند مذاکرات و حصول توافق با تهران در مسیر درستی قرار دارد.
بنابر اعلام کاخ سفید، دو رهبر در این تماس بر سر ضرورت جلوگیری از دستیابی جمهوری اسلامی ایران به سلاح هستهای توافق کردند.
این تماس در شرایطی انجام می‌شود که در روزهای اخیر گزارش‌هایی از تدارکات و تمرینات ارتش اسرائيل برای حمله به تاسیسات هستهای جمهوری اسلامی ایران در صورت شکست مذاکرات منتشر شده است.
سی‌ان‌ان روز سه‌شنبه با استناد به منابع متعدد در دولت آمریکا گزارش داد که اطلاعات تازهای که به‌دست این کشور رسیده حاکی از آن است که اسرائیل در حال انجام آمادگی‌های لازم برای حمله به تاسیسات هستهای ایران است.
به گزارش سی‌ان‌ان، هنوز مشخص نیست که رهبران اسرائیل تصمیم نهایی برای اجرای این حملات را گرفته‌اند یا نه، و در داخل دولت آمریکا نیز در این‌باره اختلاف‌نظر وجود دارد که آیا اسرائیل در نهایت تصمیم به اجرای این حملات خواهد گرفت یا نه.
اکسیوس روز چهارشنبه به نقل از دو منبع آگاه گزارش داد که ارتش اسرائیل در حال آماده‌سازی برای حمله به تاسیسات هستهای ایران است تا در صورت شکست مذاکرات تهران و واشنگتن به سرعت آن را عملی کند.
به گزارش اکسیوس، ارزیابی سازمان‌های اطلاعاتی اسرائیل درباره نتیجه مذاکرات طی چند روز گذشته تغییر کرده است و این سازمان‌ها که پیشتر فکر می‌کردند مذاکرات جاری به توافق ختم می‌شود، اکنون بر این باورند که شکست و فروپاشی مذاکرات محتمل‌تر است.
به گفته یکی از منابع، ارتش اسرائيل معتقد است که پنجره عملیاتی برای انجام حمله موفق ممکن است به زودی بسته شود و اسرائيل در صورت شکست مذاکرات باید با سرعت وارد عمل شود.
به گزارش اکسیوس به نقل از یک منبع آگاه، بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائيل منتظر فروپاشی مذاکرات هستهای است و منتظر لحظه‌ای است که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا از مذاکرات ناامید شده و به او چراغ سبز بدهد.
در پی انتشار این گزارش‌ها، عباس عراقچی روز پنجشنبه در نامه رسمی به آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد نسبت به تهدیدهای اسرائیل علیه تاسیسات هستهای ایران هشدار داد و گفت: «جمهوری اسلامی ایران بر پایه حقوق بین‌الملل تمامی اقدامات لازم را برای حفاظت از شهروندان، منافع و تأسیسات خود در برابر هرگونه اقدام خرابکارانه یا تروریستی انجام خواهد داد.»
عراقچی همچنین هشدار داد که در صورت وقوع حمله از سوی اسرائیل، دولت آمریکا نیز در آن مسئولیت حقوقی خواهد داشت و تصریح کرد که در صورت ادامه تهدیدات، ایران ممکن است تدابیر ویژه‌ای برای حفاظت از تأسیسات و مواد هستهای خود اتخاذ کند و جزئیات آن را به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اطلاع خواهد داد.
دور پنجم مذاکرات هستهای جمهوری اسلامی ایران و آمریکا قرار است روز جمعه ۲۳ مه در رم، پایتخت ایتالیا برگزار شود و عباس عراقچی و استیو ویتکاف، فرستاده ویژه دونالد ترامپ در امور خاورمیانه سرپرستی هیات‌های مذاکره‌کننده ایرانی و آمریکایی را برعهده دارند.
