ملی مذهبی _ استاندار گیلان در مصاحبهای هشدار داد که عمق تالاب انزلی که زمانی بیش از ده متر بوده اکنون «در بسیاری از نقاط به کمتر از نیم متر و ۲۰ سانتیمتر رسیده و در بسیاری از نقاط نیز کاملا خشک شده» است.
«هادی حقشناس» استاندار گیلان در تشریح اظهارنظر خود مبنی بر غیرقابل سکونت شدن رشت و انزلی تا سه سال آینده گفت: عدد سه نمادین است، بحث اصلی این است که فاضلابهای انسانی، فاضلاب بخش کشاورزی و پساب شهر صنعتی از شهرها و روستاهای رشت، انزلی، صومعهسرا، ماسال، فومن، شفت و… به همراه فاضلاب تعداد قابل توجهی از روستاهای دیگر از طریق رودخانههایی مثل زرجوب و گوهر رود به سمت تالاب انزلی میروند. وی ادامه داد: این مربوط به یکی دو سال گذشته نیست؛ شاید دهها سال است که این اتفاق در حال رخ دادن است. متأسفانه در گیلان، طرحهای آب و فاضلاب و تصفیه خانههای صنعتی و خانگی اجرا نشده و یا درستتر این است که بگوییم نیمهکاره مانده است.
حقشناس توضیح داد: البته اینگونه نیست که طرحهای تصفیه آب و فاضلاب وجود نداشته باشد، طرحها وجود دارند، برای مثال طرح تصفیه فاضلاب رشت و انزلی پیمانکار دارد، اما میان منابعی که تخصیص داده میشود با اعتبار مورد نیاز فاصله از زمین تا آسمان است. به طور مثال در سال جاری مجموع اعتبارات فاضلاب رشت و انزلی، هم برای احداث و تکمیل شبکه و هم احداث و تکمیل تصفیهخانهها حدود ۵۰۰ میلیارد تومان بوده، اما به جرأت میتوان گفت اعتبار مورد نیاز شاید به بالای۲۰ هزار میلیارد تومان میرسد.
هادی حقشناس در مصاحبه با خبرگزاری ایلنا که روز یکشنبه، ۱۶ دیماه، منتشر شد دلیل این اتفاق را «افزایش رسوب» در تالاب انزلی عنوان کرد.
او گفت: «به تالاب انزلی آب وارد میشود، اما به دلیل وجود رسوب در تالاب آب به سمت دریا میرود. ماندگاری آب در تالاب انزلی ناچیز است.»
رسوب در تالاب انزلی مدام در حال افزایش است
وی افزود: تازه اگر هم با این شیوه جلو برویم مشکل حل نخواهد شد، زیرا رسوب در تالاب مدام در حال افزایش است. تالاب انزلی زمانی عمقی بیش از ۱۰ متر داشت و امروز در بسیاری از نقاط، عمق آن به کمتر از نیم متر و بیست سانتیمتر رسیده و در بسیاری از نقاط کاملا خشک شده است. این مسائل است که نگرانی به بار میآورد و این سه سال که گفتم بر اساس تجربهای است که در سنوات گذشته اتفاق افتاده است.
ماندگاری آب در تالاب انزلی ناچیز است
وی علت خشک شدن تالاب انزلی را اینگونه تشریح کرد: دریاچه ارومیه و تالاب انزلی با هم متفاوت هستند؛ دریاچه ارومیه به دلیل نرسیدن آب خشک شد. به تالاب انزلی آب وارد میشود، اما به دلیل وجود رسوب در تالاب آب به سمت دریا میرود. ماندگاری آب در تالاب انزلی ناچیز است.
استاندار گیلان راهحل مشکل را اینگونه بیان کرد: راه اصلی این است که پساب صنعتی تصفیه شود، تصفیهخانه شهرک صنعتی رشت تکمیل گردد و طرح تصفیهخانهها در رشت، انزلی، صومعهسرا، ماسال، فومن، رضوانشهر و شفت اجرا شود.
زباله، مسئله گیلان است
حقشناس در ادامه به مشکل زبالههای شهری نیز پرداخت و گفت: ما دو نوع زباله داریم؛ نخست زباله انسانی -که همان پساب انسان، صنعت و بخش کشاورزی است- و دیگری زباله خانگی است که مبحثی جداگانه است. آلودگی ناشی از زبالههای خانگی نیز فراوان است. در هر حالت چه زباله خانگی و چه پساب هر دو مسئله گیلان هستند.وی درباره افزایش مهاجرتها به شهرهای شمالی و تبعات آن گفت: اگر دولت هزینه زیرساختها را بدهد، ما با مهاجرت مشکل نداریم. او توضیح داد: ترافیک در رشت آزاردهنده و کلافهکننده است و، چون آبهای سطحی بالا است، نمیتوانیم مترو احداث کنیم، اما میتوانیم تراموا داشته باشیم. اگر دولت هزینه تراموا را تأمین کند، طرح جامع شهرها را به ما بدهد تا بتوانیم بلندمرتبهسازی کنیم، پول دستگاه زبالهسوز را به ما بدهد و سهمیه آرد مسافرانی را که آخر هفتهها به تهران میآیند در اختیار ما بگذارد، با مهاجرت مشکلی نداریم.
پیشتر از این نیز هم محمد کهنسال، کنشگر محیط زیست، در گفتوگو با اعتمادآنلاین در سال گذشته «سرریز فاضلابهای شهری» و «رسوبات ناشی از فرسایش خاک در پی جنگلتراشیهای گسترده در سالهای گذشته» را از دلایل مهم نابودی تدریجی تالاب انزلی عنوان کرده و گفته بود: «در صورت ادامه این وضعیت تا پنج سال دیگر تالاب انزلی به حوضچهای جداافتاده و کمعمق تبدیل خواهد شد.»
استاندار گیلان روز یکشنبه درباره اظهار نظر تازه خود نیز که بسیار جنجالی شد و پیشبینی میکرد که دو شهر رشت و بندرانزلی تا سه سال دیگر «خالی از سکنه» شود توضیح داد. هادی حقشناس در توضیح خود عدد سه را «نمادین» توصیف کرده است.
هفته گذشته ویدئویی از یک سخنرانی این مقام دولتی منتشر شد مبنی بر این که اگر بودجه لازم تأمین نشود، دو شهر رشت و بندرانزلی تا سه سال دیگر ساکنان خود را از دست خواهند داد.
حقشناس در این سخنرانی که در شبکههای اجتماعی واکنش بسیار به دنبال داشت میگوید که «حتما در دو سه سال آینده» در اخبار خواهیم دید که مردم رشت و انزلی دارند شهر را ترک میکنند.
او در مصاحبه تازه خود پذیرفته که گفتهاش علمی نیست و چنین توضیح داده است: «در گیلان، طرحهای آب و فاضلاب و تصفیهخانههای صنعتی و خانگی اجرا نشده و یا درستتر این است که بگوییم نیمهکاره مانده است.»
به گفته او، این مسئله در کنار افزایش رسوبات در تالاب انزلی «نگرانی به بار میآورد و این سه سال که گفتم بر اساس تجربهای است که در سنوات گذشته اتفاق افتاده است».
تالاب انزلی با مساحتی در حدود ۲۰ هزار هکتار در استان گیلان واقع شده و از مهمترین و بزرگترین زیستگاههای طبیعی جانوران ایران بهشمار میرود.
علاوه بر آتشسوزی در سالهای گذشته، عواملی چون رسوبات و فاضلابهای صنعتی، خانگی، بیمارستانی، ضایعات کشتارگاهی، سموم کشاورزی، پسماندها و نخالهها، گسترش گیاهان مهاجم و کاهش حجم آب، سلامت و حیات تالاب انزلی را با خطر جدی مواجه کرده است.