ملی مذهبی _ سایت بلومبرگ در گزارشی به نقل از دو دیپلمات ارشد اعلام کرد که بازرسان بینالمللی سازمان انرژی اتمی هفته گذشته اورانیوم غنی شده با خلوص ۸۴ درصد را در ایران شناسایی کردهاند. این میزان خلوص کمی کمتر از خلوص مورد نیاز برای ساخت سلاح هستهای است.
طبق این گزارش، فعالیتهای اتمی غیر کنترل شده ایران ممکن است باعث ایجاد یک بحران جدید شود.
بلومبرگ میگوید که آژانس بینالمللی انرژی اتمی در تلاش است تا دریابد که ایران چگونه اورانیوم غنیشده را با خلوص ۸۴ درصد ذخیره کرده است. این بالاترین سطحی است که بازرسان در ایران پیدا کردهاند و تنها شش درصد کمتر از میزان خلوص مورد نیاز برای یک سلاح هستهای است. ایران پیش از این به آژانس گفته بود که سانتریفیوژهایش برای غنیسازی اورانیوم تا سطح ۶۰ درصد مناسبسازی شده است.
بازرسان باید تعیین کنند که آیا ایران بهطور عمد اورانیوم با این خلوص را تولید کرده است یا اینکه غلظت آن حاصل تجمع ناخواسته در شبکه لولههایی است که صدها سانتریفیوژ پرسرعت مورد استفاده برای جداسازی ایزوتوپها را به هم متصل میکند.
یکی از دیپلماتها میگوید که حتی اگر مشخص شود این میزان خلوص اورانیوم به اشتباه در اثر مشکلات فنی در عملکرد آبشارهای سانتریفیوژ انباشته شده باشد، با این حال این موضوع خطر تصمیم ایران برای تولید اورانیوز بسیار غنی شده را نشان میدهد. دیپلمات دیگر به بلومبرگ گفته است که ایران فرمهای لازم درباره قصد خود برای افزایش سطح غنیسازی اورانیوم در تاسیسات فردو یا نطنز را ارائه نکرده است.
این دومین بار در ماه جاری است که ناظران فعالیتهای مشکوک مرتبط با غنی سازی را در ایران شناسایی میکنند. آژانس پیشتر از ایران بهدلیل ایجاد تغییرات اعلام نشده در اتصال دو مجموعه از سانتریفیوژهای غنیسازی ۶۰ درصدی در تاسیسات هستهای فردو انتقاد کرده بود.
پیش از این نیز آژانس بینالمللی انرژی اتمی میگوید ایران غنیسازی اورانیوم خود را با استفاده از سانتریفیوژهای پیشرفته در نیروگاه فردو افزایش داده است. رویکردی تازه از سوی تهران که میتواند روند افزایش سطح غنیسازی ایران را با سهولت بیشتری انجام دهد. خبرگزاری رویترز در مطلبی اختصاصی میگوید متن گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی را مشاهده کرده و در گزارش محرمانه این نهاد بینالمللی اعلام شده که ایران سانتریفیوژهای جدید متشکل از ۱۶۶ دستگاه از نوع آی آر ۶ را با گاز هگزافلوراید اورانیوم تغذیه آبشاری کرده است. در این گزارش آمده که مسئولان ایرانی روز ۷ ژوئن به آژانس اعلام کردهاند که روند را از همان روز آغاز کردهاند. این گام تازه ایران به این معناست که تهران میتواند سریعتر و آسانتر به غنیسازی با سطوح خلوص بالاتر دست یابد چرا که سانتریفیوژهای جدید از توانایی فنی بیشتری برای تغییر درجه خلوص و سطح غنیسازی اورانیوم برخوردارند. ایران در حال حاضر غنیسازی تا سطح ۶۰ درصد انجام میدهد که بسیار بالاتر از ۲۰ درصدی است که تا پیش از حصول به برجام در سال ۲۰۱۵ انجام میداد. همچنین در سال ۲۰۱۵ و مطابق توافق هستهای، ایران متعهد شده بود که سطح غنیسازی اورانیوم خود را در حد ۳.۶۷ درصد محدود نگه دارد.
طبق گزارش بلومبرگ، آژانس بینالمللی انرژی اتمی در حال آماده کردن گزارش سهماهه مربوط به برنامه هستهای ایران تا قبل از نشست اوایل ماه مارس شورای حکام در وین است.این اتفاق در حالی رخ میدهد که ایران از سوی غرب منزوی شده است و مذاکرات هستهای به حالت تعلیق درآمده است.این کشور به دلیل سرکوب اعتراضات اخیر از سوی ایالات متحده و اتحادیه اروپا تحریم شده است.
واکنش ایران: تاکنون غنیسازی بالای ۶۰ درصد نکردهایم
با این حال بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی در واکنش به این گزارش گفت: «مطالب منتشر شده در بلومبرگ با هدف سیاه نمایی و تحریف حقایق صورت گرفته است.»
وی افزود: «وجود ذره یا ذرات بالاتر از ۶۰ درصد در فرآیند غنیسازی به معنی تولید با غنای بالای ۶۰ درصد نیست.»وی تاکید کرد که «تاکنون مبادرت به غنی سازی بالای ۶۰ درصد نکردهایم.» این مقام ایرانی در پایان گفت: «آنچه آژانس با ایران مطرح کرده در خصوص وجود ذره یا ذراتی (particale) از اورانیوم با غنای بالای ۶۰ درصد در محل شیر برداشت محصول از طریق نمونه برداری متداول است.»
سازمان انرژی اتمی ایران کمتر از یک هفته پس از صدور قطعنامه تازه شورای حکام آژانس بینالمللی اتمی در انتقاد از برنامه هستهای جمهوری اسلامی، از آغاز تولید محصول اورانیوم UF6 با غنای ۶۰ درصد در مجتمع فردو و ادامه تولید آن در تاسیسات نطنز خبر داد.
بر پایه اطلاعیه این سازمان که روز دوشنبه منتشر شد، تولید اورانیوم با خلوص ۶۰ درصد برای نخستین بار در تاسیسات فردو آغاز شده و همزمان روند تعویض ماشینهای سانتریفیوژ نسل اول با ماشینهای پیشرفته 6-IR نیز دراین تاسیسات شروع شده که بنا بر تصریح این سازمان «باعث افزایش چشمگیر ظرفیت تولید میشود».
سازمان انرژی اتمی ایران همچنین اعلام کرده بود که «روند تجهیز [مرحلهای] سالن B (واحد یک) با ظرفیت ۸ زنجیره جدید»، در تاسیسات فردو آغاز شده است. سازمان انرژی اتمی ایران در اطلاعیه روز دوشنبه خود تاکید کرد که غنی سازی ۶۰ درصدی در مجتمع نطنز نیز همچنان ادامه دارد و «گازدهی به دو زنجیره جدید از ماشینهای پیشرفته نوع (IR-2M و IR4)» و «پاسیواسیون دو زنجیره دیگر از همین نوع (IR-2M و IR4) که در روزهای آینده به مرحله گازدهی خواهد رسید»، شروع شده و «روند راهاندازی [مرحلهای] واحد B1000 با ظرفیت ۸ واحد جدید» نیز در این مجتمع آغاز شده است.
ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه ایران روز یکشنبه گفته بود: «در پاسخ به اقدام اخیر سه کشور اروپایی و آمریکا در تصویب قطعنامه علیه ایران، در نخستین گام، چند اقدام در دستور کار سازمان انرژی اتمی ایران قرار گرفت و اجرای آنها از روز یکشنبه هفته جاری با حضور بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی در مجتمعهای غنیسازی نطنز و فردو انجام میشود.»
شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز پنجشنبه هفته گذشته در نشست فصلی خود قطعنامه پیشنهادی آمریکا، بریتانیا، فرانسه و آلمان در مورد برنامههستهای ایران را تصویب کرد که در آن ضمن انتقاد از «عدم همکاری ایران» با آژانس، از جمهوری اسلامی خواسته شد تا اجازه جمعآوری نمونهها و دسترسی بدون تاخیر به سایتها و تجهیزات را به بازرسان دیدهبان هستهای سازمان ملل بدهد و در عین حال، پاسخهای فنی و معتبرِ «الزامی و فوری» را در مورد منشاء ذرات اورانیوم غنی شده یافت شده در سه مکان اعلام نشده یعنی ورامین و تورقوزآباد در حومه تهران و مریوان در استان کردستان به آژانس ارائه کند.
این سومین قطعنامه متوالی صادر شده از سوی شورای حکام آژانس انرژی اتمی برای روشن شدن نتیجه نمونهبرداریهای محیطی سه سال پیش آژانس در ایران بود. رافائل گروسی، مدیرکل آژانس نیز پیش از برگزاری نشست اخیر شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی اعلام کرد که گزارش تازه جمهوری اسلامی در پاسخ به سوالهای آژانس حاوی «هیچ چیز جدیدی» نبود و بر همین اساس، او نگرانیهای نهاد متبوعش را در مورد برنامه هستهای جمهوری اسلامی در گزارش خود به شورای حکام نیز بازتاب داد.
بر پایه گزارش آژانس، ایران از سپتامبر تا اکتبر گذشته حدود ۶.۷ کیلوگرم اورانیوم غنی شده در سطح ۶۰ درصد تولید کرده که ذخایر این کشور را به ۶۲.۳ کیلوگرم رسانده و به باور کارشناسان مسیر غنیسازی ۹۰ درصدی را برای دستیابی به بمب هستهای از نظر فنی بسیار کوتاه میکند. در مقابل، جمهوری اسلامی، آژانس بینالمللی انرژی اتمی را متهم به برخورد سیاسی با برنامه هستهای خود میکند؛ برنامهای که تهران همواره مدعی «صلحآمیز» بودن آن است.
گفتوگوی تلفنی جوزپ بورل و حسین امیرعبداللهیان
همزمان جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز یکشنبه در توئیتی گفت که با حسین امیر عبداللهیان وزیر امور خارجه ایران گفتوگو کرده است. وی در این توییت نوشت که بار دیگر بر موضع اتحادیه اروپا درباره رفتار ایران تاکید کرده است. وی در توضیح این موضوع نوشته است که که باید نقض حقوق بشر و حمایت از جنگ تجاوزکارانه روسیه و بازداشت غیر موجه شهروندان اتحادیه اروپا متوقف شود.وی همچنین تاکید کرد که ایران باید فورا با آژانس بینالمللی انرژی اتمی همکاری کند.
با این حال حسین امیرعبداللهیان نیز با انتشار توئیتی گفت که با مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در مورد توافق برای رفع تحریمها، همکاری ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی و تحولات اوکراین مذاکره کرده است.
در ماههای اخیر و همزمان با توقف مذاکرات سیاسی برای احیای برجام، نگرانیها در خصوص آینده برنامه هستهای ایران افزایش یافته است. همین مسئله موجب شد تا شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی ماه گذشته در قطعنامهای از تهران بخواهد که به پرسشهای مدیر کل آژانس پاسخ دهد و سطح همکاریهای خود را با این نهاد بینالمللی افزایش دهد. پس از آن هم یک دور گفتگوی سیاسی غیر مستقیم بین ایران و آمریکا با میانجیگری اروپا در قطر صورت گرفت که طرف آمریکایی و اروپایی نتایج آنرا «ناامیدکننده» خواندند.
کشورهای اروپایی و آمریکا نگرانند که سطح غنیسازی اورانیوم ایران به ۹۰ درصد برسد، که میتواند برای مصارف تسلیحاتی مورد استفاده قرار گیرد.
در گزارش جدید آژانس همچنین آمده که این نهاد بینالمللی روز ۹ ژوئيه راستیآزمایی و تایید کرده که ایران تزریق گاز هگزافلوراید اوارنیوم غنی شده تا ۵ درصد به آبشار ۱۶۶ سانتریفیوژی آی آر ۶ در تاسیسات فردو را آغاز کرده است.
پیشتر و سه هفته قبل، آژانس، در گزارشی دیگر اعلام کرده بود که ایران آماده تزریق اورانیوم به سانتریفیوژهای پیشرفته در فردو است. در گزارش قبلی آژانس بینالمللی انرژی اتمی همچنین به عدم پاسخگویی ایران اشاره و آمده بود: «ما هیچ توضیحی از ایران در مورد اینکه آمادهسازی این کشور راه را برای غنیسازی اورانیوم بین ۵ تا ۲۰ درصد هموار میکند یا خیر، دریافت نکردهایم».
دولت آمریکا در سال ۲۰۱۸ با تصمیم دونالد ترامپ، رئیس جمهوری وقت این کشور از توافق هستهای برجام خارج شد و تحریمهایی را که با آن توافق لغو شده بود، دوباره علیه ایران اعمال کرد. یک سال پس از آن، ایران به صورت تدریجی تعهدات خود در برجام را کاهش داد و شروع به افزایش سطح غنیسازی اورانیوم کرد.