محمد ثلاث را اعدام نکنید. در باره این درخواست سه نکته وجود دارد.
ـبا فرض اینکه اعترافات ثلاث در دادگاه مطابق با روال قانونی یعنی بدون اعمال شکنجه و فشار اخذ شده باشند؛ باز هم در اعدام او باید به زمینه های شکل گیری وقوع جرم توجه کرد. داستان محمد ثلاث داستان جامعه ای زخمی است. آنچه از دفاعیات ثالث پی بردم این بود که اوآمده بود لباس درویشی تن کند تا بر بحران های اجتماعی زندگی اش مرهم نهد، تا کمی سختی واقعیت های تلخ زندگی و بحران های متعدد اجتماعی را آرام کند. اما درویشی هم محملی نشد برای آسایش ثلاث از حجم بحران های تلخ اجتماعی. دراویش از سالهای دور، زمانی که نامه های کروبی نقض حقوق شهروندیشان را به “مسئله ای عمومی” تبدیل کرد، تحت فشار،اذیت و آزار دسته جمعی بوده اند. آن نامه های شیخ محصور، چهره “درویش مظلوم” را در رسانه ها مطرح کرد. حسینیه هایی که خراب می شدند، دراویشی که گروه گروه برای بازجویی احضار می شدند، تنها گوشه ای از ظلم به شهروندانی بود که می خواستند به عنوان یک جمعیّت قابل احترام شناسایی شوند؛ جمعیتی که به قرائتی از شیعه، متفاوت از قرائت رسمی معتقد بود.
ـ درویش ها اگر چه همبستگی و اتحاد کم نظیری به خاطر سلسله مراتب جمعیتی داشتند اما در قضایای خیابان گلستان هفتم نشان دادند تا چه میزان شهروندان معترض در ایران نیازمند آموزش هستند. عصبانی کردن معترضین در جامعه ای که حقوق بنیادین شهروندی هنوز به رسمیّت شناخته نشده، شیوه ای است که تندروها به آسانی برای تحت الشعاع قراردادن حقوق مدنی معترضین به کار می برند. با فرض اینکه محمد ثلاث همان راننده ای بوده که اتوبوس مرگ را رانده این پرسش مطرح می شود آیا جایی برای محاکمه کسانی هست که با اذیّت و آزار دسته جمعی دراویش، فردی از آنها را غیر مستقیم به سوی اتوبوس مرگ هدایت کرد؟ چند دهه آزار و اذیت دسته جمعی را نمی توان کناری نهاد و مدام تاکید کرد اتوبوس شهروندان بی گناه و مظلوم را کشتن داده است. مسئول این قتل ها کسانی هم هستند که دراویش را به صورت سیتسماتیک مورد اذیت و آزار قرار می دهند و آنها را عصبانی می کنند.
ـنکته سوم اینکه وکیل محمد ثلاث ادعاهایی مبنی بر بی گناهی او مطرح کرده . محمد ثلاث هم منکر آنچه شده که در دادگاه بر زبان رانده است. در همان دادگاه هم از ضرباتی گفت که بر جمجمه اش وارد می شد. چرا دادگاه آن ضربات را در صدور حکم نادیده گرفته ؟ حالا که او و وکیلش منکر دخالت در این فاجعه هستند چرا اعدام؟ بررسی مجدد کنید. برای نمونه مستند “آماندا ماری نوکس” و پرونده پرسروصدای بین المللی اش را ببیند. ابتدا به همراه دوست پسرش به قتل هم خانه ای اش محکوم شدند اما دادگاه تجدیدنظر با انتقاد از بی نظمی پلیس در جمع آوری داده ها و توهین و فشار به آنها هنگام بازجویی، رای به تبرئه آنها داد و دیوان عالی هم در نهایت تایید کرد.حالا چه ایرادی دارد که یک بار دیگر پرونده ثلاث بررسی شود؟ چرا این همه تعجیل در ستاندن جان آدمی؟ چرا تداوم چرخه مرگ و انتقام؟
