اخباری که اخیرا در رسانه‌ها منتشر شده مبنی‌بر خودکشی برخی از شهروندان در خیابان‌های شهر، این سؤال را مطرح می‌کند که انگیزه اصلی آنها از پایان‌دادن به زندگی خویش در فضای عمومی چیست؟ چنین تحلیلی قطعا نیاز به حضور روان‌شناسان اجتماعی یا جامعه‌شناسان دارد تا با نگرش به رفتارهای آنها، از انگیزه‌های درونی‌شان سخن بگویند اما به‌عنوان یک شهروند که در شهری زندگی می‌کنم که در چندروز اخیر، فردی خودش را در یک خیابان حلق‌آویز کرده و فردی دیگر از بالای پلی در اتوبان، خود را به پایین پرت کرده است، پیش از هرچیز ابراز تأسف و تألم دارم و پس از آن، می‌اندیشم که ریشه چنین اقدامی را که به نظر می‌رسد به‌نوعی، اعتراض عمومی باشد، باید در بخش‌های مختلف جست.
دراین‌میان، قطعا یکی از ریشه‌های چنین اقداماتی، فقر اقتصادی و مشکلات معیشتی است که جامعه را فراگرفته و در بخش‌های مختلفی چون خدمات، صنعت و… به‌خوبی قابل‌مشاهده است. این بحران عمومی و فشارهای ناشی از آن، نه‌فقط بر نهادهای اقتصادی بلکه بر انسان‌های فعال در چنین نهادهایی نیز وارد می‌شود و گاهی ممکن است، دیرکرد در دریافت حقوق ماهانه، عقب‌افتادن اقساط بانکی، ناتوانی در رفع نیازهای مادی فرزندان و… عاملی شود برای اینکه فرد، تعادل روانی خود را از دست بدهد و سرچشمه‌های امیدش خشک شود. در گذشته، رسم چنین بود که افراد به صورت مخفی و بعضا درون خانه‌های خود، دست به خودکشی می‌زدند اما امروز، گویی می‌خواهند اعتراضشان را به شکل عمومی نیز بیان کنند.
بعد از انتخابات سال 92 شاهد رشد امید در جامعه بودیم که اوج آن، در تصویب برجام رخ نمود. تصور عمومی این بود که گره‌های اقتصادی و معیشتی مردم در یک زمان معقول و منطقی به مرور گشوده خواهد شد و جامعه، شاهد نتیجه اعتمادش به صندوق رأی خواهد بود. اما درست پس از تصویب برجام بود که کارشکنی‌ها آغاز شد و مذاکرات دوساله هسته‌ای که یکی از افتخارات دیپلماسی در ایران است با واکنش‌های منفی و بعضا کارشکنانه مواجه شد. در آن‌سوی آب‌ها هم گروهی دست به اقداماتی زدند که تحریم‌ها کنار نرود و مشکلات با وجود تصویب برجام حل نشود اما اگرچه ما نمی‌توانیم در حوزه موانع خارجی اجرای برجام، قدمی برداریم، کاش در زمینه اجرای آن در داخل کشور، ثابت‌قدم‌تر باشیم. به نظرم اتفاقات اخیر باید تلنگر و هشداری باشد برای مسئولان جامعه، چراکه اگر برجام به‌خوبی اجرا نشود و نتایج مثبتی در اقتصاد و امنیت اجتماعی جامعه نداشته باشد، زمینه‌ساز خشک‌شدن چشمه‌های امید در بطن جامعه است.
هشدار اخیر وزیر محترم کار درخصوص افزایش بحران‌های اجتماعی مبنی‌بر پنج‌برابرشدن فقر شهری و دوبرابرشدن فقر روستایی و گسترش اعتیاد به طبقات میانی جامعه، مسئولیت همگان به‌ویژه مسئولان و مدیران کشور را در قبال این هشدارها سنگین‌تر می‌کند.
بر پایه فریضه امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر این رخدادها بهانه‌ای است برای یادآوری مسئولیت سنگینی که دولت، نمایندگان مجلس دهم و دیگر مسئولان کشور در آستانه مجلس تازه بر دوش دارند. باید زمینه‌های حفظ امید و حل مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم را، با تعامل و تقویت روحیه همکاری جمعی، فراهم کنند.
منبع: روزنامه شرق 21 اردیبهشت 95
