مناظره بین نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، از نقطهنظر آشنان شدن با مواضع و برنامههای آنها اگر بیش از یک بار انجام شود، به نظرم برای مخاطب اتلاف وقت است!
این نتیجهای است که من از مناظرۀ دیشب جو بایدن و دونالد ترامپ به آن رسیدم! هر دو طرف عمدتاً همان حرفها و سخنان قبلی خود را تکرار کردند! نمیدانم چرا جامعۀ آمریکا از تکرار این نوع بحثها ملول و بیزار نمیشود؟
بدترین بخش این مناظرهها آنجاست که دو طرف به طور مرتب یکدیگر را به ارتکاب اعمالی بعضاً مجرمانه متهم میکنند که اگر صورت نگرفته باشد بهتانی زشت و قابل پیگرد قضایی است و اگر صورت گرفته باشد طبعاً طرف باید در دادگاه پاسخگوی عمل مجرمانۀ خود باشد!
با این حال، هیچکدام از این دو اتفاق هم نمیافتد و این برای مخاطبی که در این گوشه از جهان نشسته و مناظرۀ دو نامزد انتخاباتی را دنبال میکند، بینهایت حیرتانگیز و غیر قابل فهم است!
به هر حال، وقتی که پای اتهام مشخصی در میان باشد، از لحاظ منطقی، وضع از دو حال خارج نیست. یا آن اتهام وارد است یا وارد نیست! قانون، داور نهایی را هم در این باره، سیستم قضایی تعیین کرده است. خب چرا این سیستم در بارۀ اتهام ساخت و پاخت پسر بایدن با رژیم سابق اوکراین و یا گریز ترامپ از پرداخت مالیات نظر روشنی نمیدهد تا رأی دهندۀ آمریکایی امکان داوری منصفانه بین دو نامزد را پیدا کند!
شاید رسیدگی به این قبیل امور در جامعهای با پیچیدگیهای حقوقی و قضایی آمریکا روندی طولانی داشته باشد و تعیین سرنوشت آن به مبارزات انتخاباتی در یک دوره قد ندهد، اما حداقل دو طرف نزاع که میتوانند مدارک و مستندات خود را به گونهای به افکار عمومی ارائه کنند به طوری که کاندیدایِ متهم، امکان انکار آن را نداشته باشد!
در مجموع به نظرم وجه “دماگوژی” دمکراسیها که فیلسوفان یونان بخصوص افلاطون و ارسطو در بارۀ خطرات آن هشدار دادهاند، در دنیای کنونی در حال پر رنگ شدن است! اگر این وجهِ مخرب با همین رویه تقویت شود، چه بسا که دمکراسیها را دچارانحطاط کند و از معنا و مفهوم اصیل آن تهی سازد.
دمکراسی متأسفانه عیوب و نقایص بسیاری دارد، اما برای راحت کردن خیال دشمنان دمکراسی که مترصد سوءاستفاده از هر نقدی در این باره به منظور رد و نفی منطق و اساس آن هستند، همواره باید یادآوری کرد که دمکراسی به رغم عیب و نقصش، بهترین و عادلانهترین و انسانیترین مدل حکومتداری است که نوع بشر در تاریخ حیات خود کشف کرده است!