مرزهای بین دانش و ایمان
دکتر کیانوش جهانپور سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در پاسخ به سوالی درباره ویدیوی منتشر شده در زمینه خوردن ادرار شتر برای درمان کرونا بیان کرد:
“این‌که هر فردی برود ادرار شتر را مصرف کند که وزارت بهداشت ناظر بر حریم خصوصی افراد نیست. در این زمینه نه کارویژه‌ای داریم و نه اطلاعاتی. شتری هم که در آن کلیپ وجود دارد، عربی نیست و نژادی از کشور‌های سردسیر است. احتمالا خواص آن با هم متفاوت است! وی ادامه داد: روزی در هند گفته می‌شود که از ادرار گاو استفاده شود و ممکن است روزی کسی در جایی از دنیا رفتار دیگری داشته باشد. این افراد ممکن است مشکلات شخصیتی و اجتماعی داشته باشند. رییس مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت اظهار کرد: علم طب، تجربی است و تک تک گزاره‌های آن قابل اصلاح و ویرایش است. گزاره‌های طبی در طول تاریخ تجربه شده و اگر سودمند نباشد کنار می‌رود. ولی وقتی گزاره‌ها توسط برخی افراد به منابع مقدس منسوب می‌شود، دیگر قابل تست نیست و بر مبنای مغالطه اتفاق می‌افتد. باز هم از این رشته کار‌ها ادامه پیدا می‌کند و شاید این موارد برای انبساط خاطر افراد باشد و بیش از آن قابل ارزش نیست.“
تفاوت و از یک جنس نبودن دانش و ایمان را می‌توان به‌راحتی در این بیانیه و واکنش یک مقام رسمی و سخنگوی یک حوزه علمی و تخصصی یعنی «وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی» در جمهوری اسلامی ایران مشاهده کرد. پزشکی در جامعه ما هم در حوزه مبانی و بنیان‌های نظری آن و هم به عنوان یک دانش کاربردی کاملاَ در راستا و ارتفاع یافته‌های روز و در یک داد و ستد خلاق با مراجع علمی و تخصصی این حوزه در سطح بین‌المللی قرار دارد. این اتفاق میمونی است که خوشبختانه در جامعه ما اتفاق افتاده است.
این امر اما از نابختیاری به دلایل گوناگون در حوزه علوم انسانی انجام نگرفته است. فرسایش نیروها و اصطکاک‌های قابل اجتناب موجود ناشی از همین تفاوت انگاره‌ها و از یک جنس و بافت نبودن بین متولیان سنتی و مدرن این حوزه می‌باشند.
در جوامع شهروندی مدرن حوزه‌های گوناگون علمی و معرفتی در تعامل و گفتگوی مستمر و نقادانه و همراه با احترام با یکدیگر می‌باشند تفاوت انگاره‌ها امری طبیعی و غیرقابل اجتناب است هدف جلوگیری از تقابل قهر‌آمیز این حوزه‌ها با یکدیگر و سرایت آن به کل بدنه جامعه می‌باشد.
در مرکز این گفتگو و داد و ستد و رد و بدل شدن استدلال‌ها شهروند محق و صاحب اختیار قراردارد. حق انتخاب نهایی از آن اوست. اوست که در نهایت راه و طریق نیک را خود انتخاب می‌کند.او محتاج ولایت نیست. حداکثر نیاز به مشاوره و راهنمایی بی‌طرفانه دارد.
تبیین و تشریح مؤلفه‌های دانش و ایمان و نشان‌دادن تفاوت‌های انگاره‌های علمی و ایمانی بزرگ‌ترین چالش معرفتی جوامع امروز است. بر ارباب هر دو حوزه است که با ایجاد و خلق یک گفتمان شهروندان را در این انتخاب صادقانه و بی‌طرفانه همراهی کنند.نیاز انسان عصر و زمانۀ ما روشنگری است نه سیادت!
