منابع نزدیک به تصمیم گیران در روسیه تأیید کردند که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، میخواهد نقشی دوگانه در منطقه خاورمیانه ایفا کند:
اولین مورد در سخنرانی خود در اجلاس بریکس که در کازان، پایتخت تاتارها به پایان رسید، بیان شد و در آن بر «ضرورت اصلاح بی عدالتی تاریخی در فلسطین برای بازگرداندن صلح و اجتناب از جنگ جهانی سوم» تأکید کرد.
دوم: تلاشهای سیاسی و دیپلماتیک برای ترتیب دادن دیدار سریع بین بشار اسد، رئیس جمهور سوریه و رجب طیب اردوغان، همتای ترکیه ای وی در مسکو برای کاهش تنش ها بین دو کشور همسایه و بازگرداندن روابط به شکل قبلی، احیا خواهد شد.
نشست مورد انتظار بین روسای جمهور سوریه و ترکیه اکنون بالاترین اولویت برای رئیس جمهور پوتین است، زیرا تحولات فوری در جریان است که مستقیماً امنیت ملی ترکیه را تهدید می کند و رئیس جمهور اردوغان را وادار می کند که موضع خود را در قبال سوریه “نرم” کند و به آن پاسخ مثبت دهد. مهمترین خواسته سوریه، خروج نیروهای ترکیه از سرزمینهاییست که در شمال غرب سوریه اشغال کرده است.
رئیس جمهور اردوغان ممکن است با تماسهای محرمانه دولت بنیامین نتانیاهو با رهبران کرد در داخل ترکیه و شمال عراق، با هدف احیای پروژه “کردستان بزرگ” در سرزمینهای شمال عراق، سوریه و ایران و حمایت از نیروهای مسلح، “دیر” از خواب بیدار شده باشد. نیروهای جدایی طلب برای تحقیر رئیس جمهور اردوغان بخاطر مواضع انتقادی او در قبال اسرائیل و اعتراض به قتل عام آن در نوار غزه و لبنان، و نیز اتهامات او به بنیامین نتانیاهو به عنوان هیتلر جدید، علاوه بر تلاش برای فراهم آوردن زمینه نفوذ “موساد” در ترکیه، با جذب یا تأمین مالی “تروریستها” گروههایی را برای حمله به امنیت ترکیه، بی ثبات کردن این کشور و تلاش برای انجام عملیات ترور علیه رهبران حماس حاضر در خاک این کشور سازمان دهند.
به گفته منابع بلندپایه ترکیه، نتانیاهو در حال حاضر شخصاً پروژه تجزیه ترکیه، ایجاد “دولت متحد کردستان” بزرگ و خرابکاری در روابط رو به رشد بین مقامات ترکیه و رهبری حزب کارگران کردستان را در پیش گرفته است. عمر اوجالان، نماینده حزب دموکراتیک خلقهای کرد در پارلمان ترکیه و نماینده اوجالان به منظور دستیابی به یک راه حل سیاسی که به جنگ خونین بین دو حزب پایان دهد، اعلام کرد عموی او، عبدالله اوجالان، آماده است تا در چارچوب یک صلح جامع سلاحها را به زمین بگذارد.
رئیس جمهور اردوغان، به گفته نزدیکان خود، مطمئن شده است که اسرائیل در پشت عملیات تروریستی است که تأسیسات شرکت صنایع هوافضا دولتی ترکیه را در حومه پایتخت آنکارا، هدف قرار داد و منجر به کشته شدن 5 نفر و مجروح شدن 22 نفر دیگر شده است. به همین دلیل اردوغان ابتکار عمل را به دست گرفت و در پشت پرده، با اشاره به اقدامات اسرائیل برای تضعیف امنیت در ترکیه و ایجاد یک کشور کردستان بزرگ در بخشی از خاک این کشور ، خواستار تشکیل جلسه محرمانه پارلمان ترکیه برای بحث در مورد پرونده امنیتی و تحولات بسیار خطرناک شد.
رئیس جمهور پوتین متوجه شد که این تحولات در ترکیه می تواند مواضع رئیس جمهور اردوغان را در قبال سوریه «نرم کند» و در نتیجه شانس دیدار با رئیس جمهور سوریه را افزایش میدهد، زیرا سوریه، علاوه بر ایران و عراق، از متأثرترین کشورهایی خواهد بود که از ایجاد «کردستان بزرگ» متضرر خواهد شد.
رئیس جمهور بشار اسد، که من شخصاً در می 2023 در خانه اش در دمشق با اوملاقات کردم، برای دیداری «جدی» با همتای خود اردوغان به شرط ان که به احیای روابط دو کشور و خروج ارتش ترکیه از خاک سوریه منجر شود، آماده بود و این عقب نشینی را شرط اساسی برای دیدار با اردوغان قرار داد. اما اردوغان ان را تاکنون به تعویق انداخته و از انجام ان طفره میرود و از پاسخگویی به این خواسته که رئیس جمهور روسیه نیز از آن حمایت میکند، خودداری کرده است.
پرسشی که اکنون به شدت مطرح میشود، میزان پاسخ اردوغان به خواسته های مشروع رئیس جمهور سوریه در پی ابتکار رئیس جمهور پوتین برای برگزاری نشست سران با رئیس جمهور سوریه و گشودن صفحه جدیدی در روابط بر اساس “پیمان آدانا” بین دو کشور که در سال 1999 برای تقویت و حفظ امنیت مرزهای مشترک منعقد شد ، می باشد .
اما پرسش دیگر مربوط به این مداخله مستقیم اسرائیل برای تکه تکه شدن ترکیه و ایجاد دولت “کردستان بزرگ” در یک چهارم اراضی شرقی و جنوبی آن از نظر دیپلماتیک، اقتصادی و امنیتی شده است.
ما نمیخواهیم رویدادها را پیش بینی کرده و به این دو پرسش به ظاهر مهم پاسخ دهیم. تنها چیزی که اکنون میتوانیم بر اساس منابع نزدیک به روسیه بگوییم این است که چند روز آینده شاهد تغییرات استراتژیک در دو موضوع ذکر شده در بالا خواهیم بود. البته خداوند آگاهتر است.