برخی از روزنامه های چاپ امروز اصلاح طلب و محافظه کار علاوه بر اینکه کشته شدن همدانی مهره کلیدی سپاه پاسداران در سوریه را در صفحه نخست خود بازتاب داده اند رای گیری روز یکشنبه در مورد برجام را نیز به عنوان تیترهای اصلی خود انتخاب کرده اند.
جلسه مهم روز دوشنبه مخالفان توافق برای رد برجام
در بین روزنامه های اصلاح طلب روزنامه اعتماد و آرمان در مورد رای گیری روز یکشنبه گزارش های مفصلی تهیه کرده اند. روزنامه اعتماد با اشاره به تماس دفتر رهبر جمهوری اسلامی با علی لاریجانی و نامه مکارم شیرازی و صحبت های اخیر یزدی رئیس مجلس خبرگان مبنی بر تعیین تکلیف وضعیت برجام به انتقاد از نمایندگان مخالف توافق هسته ای پرداخته و نوشته است”: پيام‌ها صريح هستند. منتقدان اما گويا قصد ديگري دارند.”
به گزارش این روزنامه اصلاح طلب گمانه‌زني‌هايي درباره رد طرح برجام توسط شوراي نگهبان به دليل عبور اين طرح از خط قرمزهاي نظام توسط طيف منتقدان برجام مطرح مي‌شود. نمايندگاني چون سيدحسين نقوي‌حسيني و محمد دهقان تاكيد دارند كه طرح يك فوريتي حتي اگر در صحن علني راي نمايندگان را هم بگيرد، در شوراي نگهبان رد خواهد شد.
اعتماد سپس به جلسات مخفی و مهم پشت درهای بسته اشاره می کند و تاکید می کند مخالفان هنوز امید دارند برجام در مجلس رد شود و کار به شورای نگهبان نرسد. در این مورد این روزنامه به جلسه مهم روز دوشنبه مخالفان توافق اشاره کرده و تاکید کرده است:” هرچند خروجي آن جلسه تاييد طرح يك‌فوريتي، بدون تغييري جدي است اما نمايندگاني چون احمد شوهاني روايتي از حاشيه‌هاي آن جلسه را مطرح كرده‌اند كه نشان از ايستادن تمام‌قد منتقدان بر همان مواضع قبلي دارد. جايي كه به گفته اين عضو كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي تعداد زيادي از نمايندگان منتقد غيرعضو، با حضور در جلسه كميسيون امنيت ملي و طرح تعداد زيادي پيشنهاد حذف و اضافه خواهان تغيير كامل طرح بودند. آنها حتي پيش از آنكه كميسيون ويژه برجام گزارش نهايي خود را به صحن علني ارايه كند در طرحي دو فوريتي با ٥٠ امضا خواهان تغيير متن برجام و به عبارتي ازسر‌گيري مذاكرات هسته‌اي شده بودند. موضوعي كه معناي واقعي آن رد توافق هسته‌اي است. همان چيزي كه گويا هنوز هم آن را دنبال مي‌كنند. چه آنكه در جلسه روز دوشنبه كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي هم تاكيد داشتند تا موضوع تغيير متن برجام را در طرح مجلس بگنجانند. حالا تنها فرصت باقيمانده جلسه روز يكشنبه است. جلسه‌اي در فاصله هشت روز تا پايان مهلت توافق شده براي اجراي برجام از سوي ايران و ١+٥. بعيد است كه منتقدان براي گذر از اين هشت روز و معلق گذاشتن تصميم مجلس برنامه‌اي نداشته باشند. در همین راستا كمال‌الدين پيرموذن خبر داده كه آنها «آبستراكسيون» را در دستور كار خود قرار داده‌اند تا با انداختن جلسه علني از حد نصاب جلوي تصويب طرح يك‌فوريتي را بگيرند. هرچند هنوز هيچ نشان روشن ديگري از اين تلاش ديده نشده است اما در اين نمي‌توان شك كرد كه منتقدان با پيشنهاداتي فراوان براي حذف و اضافه و تغيير در متن طرح به صحن خواهند آمد. پيشنهاداتي كه اگر راي بياورند به كام آنها خواهد بود و اگر راي نياورند حداقل تعددشان مي‌تواند كار مجلس را بيش از اين به درازا بكشاند. آنها سه ماه پيش، يعني يك هفته قبل از توافق نهايي ايران و ١+٥ نيز با چنين برنامه‌اي به صحن علني آمده بودند. جايي كه قرار بود طرح «الزام دولت به حفظ دستاوردهاي هسته‌اي» به راي گذاشته شود.”
یکشنبه آخرین فرصت مخالفان توافق است
روزنامه اعتماد با اشاره به تلاش علی لاریجانی و طیف همراه وی برای بر هم زدن بازی مخالفان توافق این پرسش را مطرح کرده :” آيا كار به تصويب ضربتي طرح هسته‌اي خواهد رسيد؟ اين چيزي است كه لاريجاني و موافقان توافق يك بار تجربه كرده‌اند اما روز يكشنبه براي منتقدان آخرين فرصت خواهد بود. فرصتي كه شايد علي لاريجاني سخت بتواند تجربه تصويب طرح «الزام دولت به حفظ دستاوردهاي هسته‌اي» را در آن تكرار كند، چون منتقدان نشان داده‌اند مي‌خواهند در آن روز هرچه را در توان دارند رو كنند. در مقابل هم لاريجاني و موافقان در شرايطي به مجلس مي‌آيند كه با لغو تعطيلات نمايندگان آنها را مجبور كرده‌اند تا در آخرين روزها هرجور شده «تصميم» بگيرند. مجلس بارها در بزنگاه‌هاي هسته‌اي چون روزهاي بعد از توافق نهايي يا موعد اعلام نظر كنگره امريكا يا حتي بعد از تفاهم لوزان وارد تعطيلات شده بود. آن تعطيلات هرچند فشارهاي زيادي را متوجه علي لاريجاني كرد اما هيچگاه لغو نشد. تعطيلات اين هفته اما تنها دقايقي بعد از آنكه طرح هسته‌اي حالت يك فوريتي پيدا كرد، لغو شد. اين هم پيام روشني است براي اينكه لاريجاني و موافقان ديگر مي‌خواهند روز يكشنبه كار را تمام كنند. “
اعتماد در پایان گزارش خود پیش بینی کرده پايان‌بندي مراحل قانوني شدن برجام در ايران اما به نظر يك پايان‌بندي پرحاشيه و جنجال‌‌برانگيز خواهد بود. زیرا يك طرف، منتقداني هستند كه چشم بر تمام «پيام»ها بسته‌اند و يك طرف موافقاني كه چيزي جز قرار گرفتن در اين نقطه پايان را نمي‌خواهند. هرچند كه قانون نظارت مجلس بر حسن اجراي برجام و گزارش‌هايي كه وزارت خارجه بايد هر سه ماه به كميسيون امنيت ملي بدهد، مي‌تواند حتي در صورت تصويب اين طرح، خط جدال هسته‌اي را در مجلس امتداد دهد.
امید کیهان به رد برجام از سوی شورای نگهبان
در برابر روزنامه اعتماد روزنامه کیهان که یکی از تندترین جناح های محافظه کار کشور را نمایندگی می کند خواستار تحرک مخالفان برای جلوگیری از تصویب برجام در مجلس شده است. کیهان با انتقاد از تصویب طرح یک فوریتی مجلس نوشته است:” در حالی که گزارش کمیسیون ویژه برجام به خوبی نشان‌دهنده فاجعه‌آمیز بودن توافق وین در صورت اجرا است طرح تعدادی از نمایندگان که یک فوریت آن پیش از این به تصویب رسیده است، فردا به رای نهایی نمایندگان گذاشته خواهد شد. در این طرح 9 ماده‌ای با عنوان «اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام» که دو فوریت آن هفته گذشته رای نیاورد، هیچ تدبیری برای رفع ایرادات برجام اندیشیده نشده و بیشتر شبیه نصیحت‌نامه است!”
کیهان پیش بینی کرده این طرح از سوی شورای نگهبان رد خواهد شد در این مورد می نویسد:”این طرح عملا در خلاف جهت گزارش کمیسیون ویژه تهیه شده و از مجلس شورای اسلامی خلع ید می‌کند. این طرح براساس اظهار نظر کارشناسان خلاف قانون اساسی بوده و در صورت تصویب نیز از سوی شورای نگهبان براساس مفاد صریح قانون اساسی رد خواهد شد. نکته مهم دیگری که تعدادی از نمایندگان به آن پرداخته‌اند این است که اگر قرار بود طرح مجلس برای برجام در کمیسیون امنیت ملی بررسی شود چه نیازی به کمیسیون ویژه برجام و این همه تلاش برای بررسی توافق وین در این کمیسیون بوده است. ”
این روزنامه تندرو که برجام را خلاف امنیت ملی می داند معتقد است مجلس در بررسی این طرح خلع ید شده و ادامه می دهد:”طبیعی بود که اگر مجلس شورای اسلامی طرحی در رابطه با برجام دارد این طرح در کمیسیون ویژه‌ای که برای این مسئله ایجاد شده است بررسی شود نه اینکه عده‌ای برای دور زدن مجلس آن را در کمیسیون‌هایی که خود عهده‌دار اداره آن هستند بررسی کرده و در نهایت برای باز گذاشتن دست دولت، مجلس را خلع ید کنند.”
موافقان کلی گو هستند
کیهان با متهم کردن موافقان برجام به کلی گویی آورده است:” نکته مهمی که در مواضع و اظهارات مدافعان برجام در مجلس دیده می‌شود آن است که این نمایندگان تنها با کلی‌گویی و سخنانی مانند شرایط خاص کشور، تصویب در فلان نهاد و ادعای موافقت سران نظام از برجام و لزوم اجرای آن دفاع می‌کنند و بدون توجه به مقایسه خطوط قرمز مسلم کشور و آنچه در متن توافق آمده درپی تصویب طرح فوق هستند. به جریان افتادن این طرح در مجلس شورای اسلامی در حالی است که علی رغم صراحت قانون اساسی و تاکید رهبر معظم انقلاب، دولت تاکنون از ارائه لایحه برجام به مجلس خودداری ورزیده و طبق اذعان مقامات دولتی حتی اجرای آن را نیز کلید زده است! “
این روزنامه با استناد به سخنان نمایندگان مخالف برجام که مدعی روند غیر قانونی بررسی برجام شده اند به نقد استدلال های موافقان برجام پرداخته و ادامه داده است:” با وجود مخالفت کارشناسان و نمایندگان مجلس با اقدامات غیرقانونی از جمله عبور دولت از قانون اساسی و عدم ارائه لایحه برجام به مجلس، مجید انصاری معاون پارلمانی رئیس جمهور در مصاحبه با ایسنا مصوبه مجلس در روز یکشنبه را قطعی دانست! سبحانی‌نیا نماینده هوادار دولت در این مصاحبه با اشاره به اینکه « اقدام به موقع و تصمیم‌گیری درست و براساس سند برجام از سوی جمهوری اسلامی نشان‌دهنده پایبندی ما به توافق‌ها و قوانین بین‌المللی است» گفت: باید هر چه سریع‌تر در مورد اجرای برجام تصمیم‌گیری شود و بهانه از طرف مقابل گرفته شود؛ چراکه این مسئله فضای همکاری‌های بین‌المللی را برای ایران تقویت می‌کند.
سبحانی‌نیا پاسخ نداد که تصویب یک سند مخالف مصالح و امنیت ملی در مجلس شورای اسلامی چگونه می‌تواند پایبندی ایران به تعهدات بین‌المللی را نشان دهد و آیا پایبندی به تعهداتی که خلاف مصالح جمهوری اسلامی است شایسته است؟!”
روزنامه کیهان با نقد مصاحبه صریح علا الدین بروجردی رئیس کمیسیون امنیت ملی و دفاع وی از برجام و متهم کردن مخالفان این موافقتنامه به بی سوادی در امور بین الملل تاکید کرده:”بروجردی به این سوال پاسخ نداد که آیا تسلیم شدن در برابر زورگویی و زیاده‌خواهی‌های دشمن می‌تواند نشان‌دهنده آشنایی یک فرد با مسائل بین‌المللی باشد و منظور وی از مصاف با قدرت‌های جهانی دقیقاً چیست؟!”
نکته مهم در گزارش کیهان امید این روزنامه به رد این موافقتنامه از سوی شورای نگهبان است.
یکشنبه تاریخی و دلواپسان یکشنبه ای!
اما روزنامه آرمان نیز در گزارشی مفصل به بررسی برجام پرداخته و روز یکشنبه را تاریخی توصیف کرده و با مقایسه این یکشنبه با یکشنبه تاریخی استیضاح شیخ الاسلام وزیر کار دولت احمدی نژاد آورده است:” فردا مجلس شورای اسلامی شاهد به رای‌گذاری طرح یک‌فوريتي «اقدام متناسب و متقابل ايران در اجراي برجام» است؛ طرحي كه به دولت اجازه مي‌دهد در چارچوب مصوبات شوراي عالي امنيت ملي به شكل داوطلبانه برجام را اجرایی كند. اما ظاهرا يكشنبه‌ها روزهايی معمولی براي بهارستان نيست؛ يكشنبه‌ها بايد با عينك ديگري به مجلس نگاه كرد؛ عينك بيم و اميد. 15 بهمن 91 را نمي‌توان به فراموشي سپرد، همان يكشنبه‌اي كه قرار بود شيخ الاسلام وزير كار دولت احمدي‌نژاد استيضاح شود اما در بخشي از اين مراسم فيلمي به درخواست رئیس دولت وقت پخش شد كه ارتباطي باموضوع استيضاح نداشت و برخي آن را اقدامی ناپخته از سوي وی ارزيابي كردند اما اين يكشنبه با آن يكشنبه هم شباهت و هم تفاوت‌هایی دارد. “
آرمان جبهه پایداری را مخالف اصلی توافق هسته ای در مجلس دانسته است و از عبارت دلواپسان يكشنبه اي برای توضیح رویکرد نمایندگان وابسته به این جریان استفاده کرده است.
نویسنده این گزارش در توصیف دلواپسان یکشنبه ای نوشته است:”آنها كه احتمالا براي فردا (يكشنبه) برنامه دارند از جنس همان تفکری هستند كه مقابل مجلس برای عدم‌تایید برجام تحصن کردند، از جنس همان‌ها كه پشت‌سر ظريف در مسجد دانشگاه امام صادق(ع) شعار دادند. مي‌گويند باز از همان جنس تفکر هستند كه مي‌خواهند يكشنبه ديگري رقم بزنند كه به يكشنبه دوم معروف شود.”
نماینده اردبیل از آبستراکسیون مخالفان خبر داد
كمال‌الدين پيرموذن نماينده اردبيل در گفت‌وگو با آرمان از احتمال آبستراکسیون نمایندگان مخالف خبر داده و گفته است:” برخي اخبار منابع موثق از اين حكايت دارد كه برخي نمايندگان، قصد نصاب‌شكني مجلس را در جريان بررسي طرح اجراي برجام در روز يكشنبه دارند.» وي اعتقاد دارد كه ممكن است اين اقدام نمايندگان تبعات زيادي به جا بگذارد.
روزنامه آرمان سپس به اخبار منتشر شده در سایت های محافظه کاران در مورد آبستراکسیون احتمالی پرداخته و ادامه داده است:”اما نكته جالب اينجاست كه رسانه‌هاي نزديك به تفکر پايداري هم در اين زمينه فعال هستند. سايت باشگاه خبرنگاران ضمن دور از احتمال ندانستن اجرای برنامه نمایندگان منسوب به جبهه پايداري براي آبستراكسيون، انجام اين عمل در دولت قبل براي حمايت از احمدي‌نژاد را يادآور شده و نوشته است: «نخستين باري نيست كه نمايندگان عضو جبهه پايداري از آبستراكسيون سخن مي‌گويند. آنها پيش از اين هم در ماجراي نخستين طرح سوال از محمود احمدي‌نژاد (اسفندماه 90) تهديد به آبستراكسيون كرده بودند، تهديدي كه آن موقع رنگي از واقعيت به خود نديد. 9 ماه بعد اما در جلسه علني روز يكشنبه 14 آبان ماه و در جريان اعلام وصول دومين طرح سوال از احمدي‌نژاد آنها تهديد خود را عملي كردند.»
بنا بر این گزارش باشگاه خبرنگاران جوان از چند عضو جبهه پايداري در اين باره سوال كرده كه هيچ يك از آنها جواب كامل نداده‌اند. روزنامه آرمان براي اين امر چند گمانه را پيش‌بيني كرده است. نخست اينكه رسانه پرسشگر با هدف از پيش طراحي شده و هماهنگ با نمايندگان موردنظرش از آنها خواسته تا پاسخ دقيقي ندهند تا منتظران تایید برجام در روز يكشنبه، از تصميم جبهه پايداري‌ها بدون اطلاع بمانند يااينكه هنوز اعضاي جبهه پايداري به نتيجه نهايي براي آبستراكسيون در روز يكشنبه نرسيده‌اند يا شايد تصميم جبهه پايداري چنين باشد كه درباره آبستراكسيون روز يكشنبه سكوت كند.
نویسنده گزارش روزنامه آرمان سپس به تبعات آبستراکسیون احتمالی نمایندگان مخالف برجام هشدار داده و تاکید کرده است:” اكنون بايد 24ساعت ديگر صبر كرد تا تصميم نمایندگان مخالف تصویب برجام مشخص شود. اگر آنها تصمیم به آبستراكسيون بگيرند به طور طبيعي تایید برجام در مجلس به جلسات بعدی موکول می‌شود که این امر منجر به طولانی‌تر شدن روند بررسی و تایید یا حتی رد آن می‌شود و این یعنی تلاشی که تیم مذاکره‌کننده دولت یازدهم برای رفع و لغو تحریم‌های ظالمانه که کارشناسان آنها را از دلایل عمده مشکلات اقتصادی کشور عنوان کرده بودند همچنان ناکام باقی مانده و مصالح ملی به‌طور آشکار پشت سد منافع جناحی گیر خواهد کرد.”
