این سخنرانی در شب تاسوعا در پاریس به میزبانی جمعیت رحمان پاریس توسط آقای رحمانی ایراد شده است:
عاشورا در منظومه شیعه امامیه یک جزء است.این جزء مدیریت شده است در کنار حکومت عدل علی و هم مکتب سازی امام ششم و بعد در کنار انتظار برای ظهور امام معصوم برای ایجاد عدالت قرار می گیرد.
در این مجموعه حسین شدن تکرار نمی شود حسینی می توان بود اما حسین معصوم دیگر در کار نیست باید امام معصومی بیایید تا عدالت بر چا کند. این مظومه اعتقادی در طی زمان پیراسته شده است.
در عمل با رخداد تاریخی زندگی امامان شیعه متعارض نیست اما همانند هم نیست.
سوال محوری این است که با الهام از عاشورا شیعه علوی در تاریخ بسیار قیام کرده است اما هیج امام شیعه با این قیام ها همراه نشده است چرا؟
حتی با قیام زید که امام صادق زید را بسیار دوست داشت.زید در دوره خود از امام باقر و صادق بسیار با نفوذ تر بود شیعه زیدیه و بعد اسماعیلیه در دوران رشد خود شیعه امامیه را جا گذاشتند.
با این همه آنچه شیعه امامیه خوانده می شود پرداختی از ملاحظه کاری و محافظه کاری و هم تدبیر مدنی بوده است که گوهر آن جدا کردن مقام دینی از مقام حکومت و خلافت و پادشاهی بوده است که ریشه ملک داری ایرانی دارد.
براین نگاه نقد فراوان وارد است اما این نگاه با بدیل های معاصر شیعه 12 امامی را می توان سنجید.جریان شیعه در انقلاب مشروطه و هم نهضت ملی با همین نظریه حکومت عدل در زمان امام معصوم است. حکومت مشروطه را توجیه دینی کرد و پادشاهی مطلقه را نادرست خواند. نظر آخوند خراسانی و نائینی چنبن بود.ایته الله زنجانی مصدقی بزرگی بود و هم چنین طالقانی و هم بازرگان چنین باوری داشتند.به عبارتی ایشان نظریه حکومت امام معصوم را نقد و به چالش نکشیدند اما به الهام از عاشورا از حکومت عدالت طلب می کردند اما حکومت را مقدس نمی دانستند و از دین شیعه خلافت نمی خواستند به عبارتی میان روحانی و خلیفه جمع نمی کردند این دو را جدا می کردند . این سنت ایرانی ملک داری بود که شاه و روحانی از هم تفکیک شده بودند . صفویه هم چنین کرد .
نظریه حکومت مقدس امام معصوم مورد چالش قرار گرفت این چالش با باز خوانی عاشورا شروع شد. خوانش پیروزی خون بر شمشیر و و لایت مطلقه فقیه و خوانش عاشورای عدالت طلبانه شریعتی و خوانش صالحی نجف آبادی که دارای نکات مهمی بود . نگاهی انقلابی و رادیکال از عاشورا بازخوانی کرد اما این نگاه ها کلی منظومه عاشورا و شیعه 12 امامی را به چالش کشیدند ولی در خلق نگاه جدید به مشکل برخوردند .
با تشکیل حکومت در ایران از نوع دینی،فقسه شیعه امامیه به نام امامت و نیابت از امام،خلافت تشکیل داده است. این خلافت مقدس هم خوانده می شود .
عاشورا در این نگاه جایگاه مهمی دارد اما این نگاه در عمل نه با سنت حکومت ایرانی همراه است نه با فلسفه امامت شیعه و نه با نظریه تاریخی شیعه 12 امامی که حکومت مقدس را به امام معصوم حواله می دهد.
خوانش این نگاه های معاصر از عاشورا همراه با مقایسه با دید شیعه 12 امامی موضوعی قابل نقد و بررسی است که این سخرانی به عنوان فتح بابی به این چالش ها نگریست.تا نظر شما چه باشد.
