فاطمه گوارایی عضو شورای فعالان ملی – مذهبی و از فعالان شناخته شده حوزه زنان در مصاحبه ای با نشریه پایتخت کهن به وضعیت فعلی جنبش زنان و مطالبات متکثر درونی این جنبش و ره‌حل دستیابی به این مطالبات پرداخته است. متن کامل این مصاحبه به این شرح است
هرساله به مناسبت 8 مارس روز جهانی زن بحث مطالبات زنان عمده میشود و بهانه ای میگردد تا فعالان زن بار دیگر برنامه ها و تلاشهای خود را مرور نمایند و صورت بندی امروزین خود را از آن ارائه دهند .
مطالبات زنان یکدست نیست زیرا مسائل زنان متفاوت است ، هویت زنان متکثر است و گرایشات فعالان زن یکدست نیست . پس با این وضعیت چه باید کرد ؟
دو نظر عمده در میان صاحب نظران حوزه زنان وجود دارد :
عده ای معتقدند باید از تفکیک این خواسته ها و مشخص شده تفاوتها دفاع کرد و عده ای معتقدند فضا و شرایط ایران برای ابراز این تکثر و طرح همه مطالبات فراهم نیست.
شخصا خودم مدافع نظر دوم هستم و به دلایل مختلف که جای بحث آن در این مجال نیست و در صورت امکان میتوان راجع به آن مفصل بحث کرد معتقدم فعالیتهای زنان در ایران به آن مرحله از رشد و بلوغ خود نرسیده که بتواند از آفات این تکثر در امان بماند و در نتیجه این اندک تلاشهای مصون مانده از طوفان انحصارگرایان نیز در نتیجه اتخاذ این رویکرد دچار آسیب های جدی خواهد شد .
با این مقدمه میتوان لیستی از انواع مطالبات را ارائه داد:
– کاهش فضای امنیتی نسبت به مسائل زنان و فعالان زنان
– تغییر قوانین و محدودیتهای تبعیض آمیز نسبت به زنان در تمامی سطوح و حوزه های کشور
– افزایش سهم زنان ایران در مدیریت میانی و کلان کشور
– قطع احضارها و دستگیری های فعالان اجتماعی و سیاسی زنان و آزادی باقیمانده زنان فعال زندانی در سراسر کشور
– لغو محدودیتهای موجود بر سر راه زنان در کسب توانمندیهای آموزشی
– لغو سهمیه های جنسیتی در دانشگاهها
– لغو تفکیک جنسیتی در اشتغال زنان
– کاهش محدودیتها بر روی فعالیتهای زنان در حوزه های فرهنگی ـ هنری و اجتماعی
– تغییر شرایط نابسامان کنونی جهت تغییر همه جانبه جامعه و بالطبع تغییر وضع زنان که آسیب پذیر ترین بخش حامعه اند و عملا با افزایش نابسامانیها بر آسیب های اجتماعی این قشر از جامعه چون اعتیاد ، طلاق ، فقر و بیماریهای فزاینده ، افزوده میشود .
اما معتقدم در میان این حجم از مطالبات کاهش و حذف نگاه امنیتی نظام به زنان و مسائل زنان و تلاش جهت تغییر مسالمت آمیز قوانین و محدودیتهای تبعیض آمیز نسبت به زنان از سایر مطالبات مهم تر است . زیرا کاهش و حذف نگاه امنیتی خود بستر لازم برای حضور فعالتر زنان در حوزه های مختلف سیاسی ، اجتماعی ، فرهنگی و اقتصادی و آموزشی و تکاپو و پویش هر چه بیشتر آنان را فراهم میآورد . زنان از ابتدای انقلاب تاکنون به مثابه تابوی نظام به شمار رفته و تا این تابو بودن در ذهنیت بخشهای مختلف نظام و حکومت تغییر نکند این نگاه امنیتی از حوزه زنان رخت نخواهد بست و خود به مثابه مهمترین مانع فعالیت زنان بوده و خواهد بود.
به نظر شما چگونه می توان به این مطالبات رسید؟چه راهکارهایی وجود دارد؟شما چه راهکاری پیشنهاد می کنید؟
در گام نخست اصالت را باید به درون حوزه فعالیتهای فعالان زن داد یعنی تا این حوزه به تلاش و کوشش خود معتقدانه خود جهت تغییر وضعیت و مناسبات زنان پیگیرانه ادامه میدهد هیج نیرویی نمیتواند ان را از بین ببرد شاید ضعیف کند شاید ضربات کاری بر پیکر آن وارد نماید ولی نمیتواند ان را از ریشه خشک نماید زیرا بستر اصلی ان خود زنانند که وجود دارند هستند . پس ادامه مسیر در این راه شرط اصلی پیگیری مطالبات است . اما فعالیت در حوزه زنان نیاز به مجموعه ای از بازیگران در بخشهای متعدد و حوزه های مختلف دارد . انحصارفعالیتهای زنان به حوزه ای خاص و با افرادی خاص، مطمئنا از توسعه ان حتی در حوزه فعالان زن نیز خواهد کاست . کافی است چتر انحصار و فشار اندکی شل شود موج افتراق ها کاملا مشخص شده و پراکندگی وسیعی را شاهد خواهیم بود . پس باید به همه حوزه ها بها داد و تغییر وضعیت را منحصر به حوزه ای که خودمان در ان فعالیت داریم ندانیم و سایر بازیگران را ببینیم و اجازه دیده شدن بدهیم .
همچنین ایجاد تغییرات به مجموعه ای از تغییرات از بالا یعنی از جانب حکومت و دولت و نیز بسیج افکار عمومی از پایین با آگاهی دهی و اعمال فشار بستگی دارد و نقش هر یک نمیتواند نافی تاثیرات نقش دیگری شود .
اعمال سیاست از جانب دولت با اعمال رویکرد جنسیت در برنامه های توسعه ای ، تدوین اجرای برنامه های متعدد برای افزایش مشارکت زنان، اعمال روش تبعیض مثبت ،مبارزه با خشونت علیه زنان ، تغییر قوانین تبعیض آمیز ،لغو سهمیه بندی های جنسیتی ، و تلاش برای شکستن تابوی زن در حکومت و کاهش فضای امنیتی به دور زنان قطعا قدرت اعمال تاثیرگذاری بسیاری را دارد . حکومت باید زنان را به عنوان یک فرصت و نه تهدید برای بهبودی آینده کشور ببیند . قطعا اعمال این نوع سیاستها بستر بهتری را که دارای ضمانت حقوق و اجرایی نیز هست برای زنان و بهبود وضعیت انان فراهم می اورد .
اما در سوی دیگر در حوزه فعالان زن معتقدم باید بر روی مطالبات اصلی زنان که از وزن بیشتر در میان جمع فعالان زن هست انگشت نهاد و از مطالبات حساسیت برانگیز در این شرایط که زنان پاشنه آشیل هر حکومتی اند که از صندوق رایی که مردم آن را از آن خود کرده اند ، پرهیز کرد . بخش افراطی زنان را وجه المصالحه بازیهای سیاسی خود قرار میدهد و قاعدتا از مسائل حساسیت برانگیز برای پیشبرد اهداف خود بهره میگیرد . دادن بهانه به زنگی مست در این شرایط نابرابر بادزدن آتشی است که اول از همه دودش به چشم جنبش زنان میرود . پس بر لزوم همگرایی زنان با تکیه بر خواستهای مشترک و پرهیز از طرح خواستهایی که با توجه به شرایط سیاسی ایران به مثابه حربه ای توسط راست افراطی مورد استفاده قرار میگیرند تاکید مینمایم . همچنین بر
احیاء و بازسازی نهادهای مدنی در حوزه های مختلف فعالیت زنان ، توان افزایی فکری و مهارتهای زنان ، ارتباط با کانونهای مختلف قدرت جهت بهره گرفتن از تواناییهای انان در انتقال مطالبات و تاثیرگذاری برای اعمال تغییرات در برنامه ریزیها و مدیریتهای کلان کشور و پرهیز از انحصارگرایی در این حوزه تاکید مینمایم .
منبع: پایتخت کهن
