به اعتقاد سسیل انیون شورشیان عراق از نیروی هراسناک داعش برای رسیدن به هدفی که می تواند به فتح کشوری سنی منتهی شود بهره می برند. اما این جنون افسارگسیخته کجا متوقف می شود؟
روزنامه لوموند در گزارشی ضمن اشاره به افزایش نیروهای داعش به بررسی متحدان اصلی این گروه شورشی پرداخته است. به گزارش لوموند از دهم ژوئن که داعش به یپروزی های خیره کننده خود افزوده واکنون به نزدیکی های بغداد رسیده 12 هزار عراقی به این گروه تندرو پیوسته و به گفته یکی از سخنگویانش هم اکنون تعداد نیروهای داعش به 20 هزار نفر رسیده است. سسیل انیون در گزارش خود ضمن اشاره به اظهارات نوری المالکی مبنی بر تروریستی خواندن این گروه تصریح کرده دولت اسلامی شام و عراق که در ویدیو ها بسیار بسیار خشن نمایش داده می شود تصویری وحشتناک از ائتلاف وسیع سنی هاست که ایدئولوژی های مختلفی را در خود جای داده است.
وی سپس گروه های تشکیل دهنده را به چهار قسمت تبدیل کرده و تاکید کرده گروه نخست افسران سابق بعثی ارتش صدام حسین هستند که هنگام حمله آمریکا به عراق در سال 2003 در مقابل گروه های مسلح شکل گرفته اند و نسبت به دوران صدام حسین نوستالژی دارند. این نوستالژیک های دوران صدام مقامات جدید عراقی را نامشروع می دانند و حتی بعد از خروج سربازان آمریکایی در سال 2011 همچنان فعال باقی مانده اند. بیشتر آنها به گروه مسلح نقشبندیه ی عزت ابراهیم الدوری مقام بلند پایه زمان صدام که اکنون فراری است پیوستند. ابراهیم الدوری یار غار صدام حسین بود که معاونت شورای فرماندهی انقلاب را بر عهده داشت. عزت الدوری عضوی از نقشبندیه، فرقه ای صوفی است که از سوی پیروان پیامبر اسلام و خلیفه اول مسلمین شکل گرفت.
نویسنده این گزارش با اشاره به تناقض میان رویکرد نقشبندیه با صوفی گری آورده است:” نامگذاری این گروه غلط انداز است. زیرا بر خلاف اینکه صوفی ها رویکردی مسالمت آمیز دارند اما این گروه نقشبندیه افسران اطلاعاتی و نظامی زمان صدام حسین را در خود جای داده است. بعد از سقوط صدام این گروه به موازات القاعده در عراق عملیات هایی داشته است. ” به گفته نویسنده، اتحاد میان این گروه و القاعده می تواند در تاریکی سلول های زندان جایی که بعثی ها و القاعده ای ها در کنار یکدیگر دوران حبسشان را سپری می کردند صورت گرفته شده باشد. این اتحاد تا ظهور داعش طول کشیده شد. نقشبندیه سالیان طولانی از سوریه به عنوان پایگاه دوم خود استفاده کرده است. این گروه قوی ترین و اولین متحد داعش در عراق هستند. جیش الراشدین نیز از همین بعثی ها تشکیل شده که در شمال بغداد نزدیک رمادی فعال هستند اما به میزان گروه نقشبندیه نفوذ ندارند.
نزدیکان اخوان المسلمین متحد داعش؟
دومین گروه متحد داعش بریگادهای انقلاب 1920 یا جبهه اسلامی مقاومت عراق گروهی نزدیک به اخوان المسلمین است که رهبر عراقی این گروه حارث الضاری در اردن زندگی می کند. اخوان المسلین عراق که سال ها با القاعده مخالفت می کردند در تشکیل شبه نظامیان سنی الصهوه که از سوی ایالات متحده برای مبارزه با جهادی ها تامین مالی و تسلیحاتی شده بود مشارکت داشتند. بر همین اساس القاعده در سال 2009 نوه حارث الضاری را به قتل رساند. در سال 2009 تمام اشکال انتحاری از سوی این گروه ممنوع اعلام شد.
مخالفان سنی القاعده در کنار داعش!
سومین گروه متحد داعش نیز گروه های مسلح کوچک سنی هستند که گرایش بعثی یا اسلامی با حوزه نفوذ محلی دارند. این گروه ها بعد از سال 2003 علیه آمریکایی ها اسلحه به دست گرفتند. اکثر آنها در تشکیلات الصحوات ادغام شدند یا بعد از ترک عراق از سوی نیروهای نظامی آمریکا فعالیت خود را کنار گذاشتند. به استثنای ارتش نقشبندیه نخستین متحد داعش، تمام این گروه ها به نظر می رسد در ائتلافی که بعد از تظاهرات های اوایل سال 2013 شکل گرفته ادغام شده اند. تظاهرات هایی که در آنها نسبت به حاشیه رفتن سنی ها، ستم و بی عدالتی دولت مالکی علیه آنها اعتراض شد.
قبایل سنی عراق متحدان زخم خورده داعش
چهارمین گروه متحد داعش روسای قبایلی هستند که در شوراهای نظامیان انقلابی مشغول به فعالیت هستند. این شوراها تقریبا در تمام شهرهای سنی عراق بعد از سرکوب خشن اعتراض ها شکل گرفتند. این گروه سوای اینکه سنی و بسیار رادیکال است اینقدر گسترده است که یافتن نشانه های مشترک میان جمعیت های تشکیل دهنده اش دشوار است.
به گزارش نویسنده لوموند داعش به سختی می توانست بدون کمک این گروه ها و بدون رضایت مردم شهر های فتح شده سرزمین های فتح شده را به دست بیاورد. جهادی ها برای ادامه فتوحاتشان نیازمند توان نظامی بعثی ها در استفاده از تسلیحات هستند و در حالی که به بغداد نزدیک می شوند نیازمند اطلاعات از محل مبارزه هم هستند که تنها این اطلاعات را مردم بومی می توانند در اختیار آنها قرار دهند. همانگونه که درتیتر گزارش گروه بین المللی بحران (ICG) هنگام سقوط فلوجه نخستین شهر فتح شده عراق عنوان شده بود این پرسش مطرح است آیا سنی های عراق با پذیرفتن تسلط جهادی ها در حال پیمان بستن با شیطان هستند؟ یکی از ساکنان موصل می گوید خیلی ها از داعش هراس دارند، همه داعش را برای انجام اعمالش آزاد گذاشته اند. وی با اشاره به وضعیت وخیم سنی ها می گوید از سویی با رهبری عراقی روبرو هستیم که به سنی ها ظلم می کند و آنها را تحقیر می کند و از سوی دیگر با رهبری سوری که تصمیم گرفته سنی ها را قتل عام کند این باعث شده تا مردم رادیکال شوند.”
به اعتقاد سسیل انیون شورشیان عراق از نیروی هراسناک داعش برای رسیدن به هدفی که می تواند به فتح کشوری سنی منتهی شود بهره می برند. اما این جنون افسارگسیخته کجا متوقف می شود؟ یکی از روسای قبایل سنی، شیخ رفاع الجمیلی که در نزدیکی فلوجه می جنگد تلفنی به لوموند گفته است ائتلاف سنی متحد داعش نگران این موضوع شده است که بخشی از غنایم جنگی به سوریه منتقل شده باشد. وی همچینین بر مواردی که می تواند میان داعش و سنی ها مورد مذاکره قرار بگیرد اشاره کرده است:” ائتلاف می خواهد همکاری ارتش با داعش را درون مرزهای عراق محدود کند و تعداد مبازران خارجی را کاهش دهد برای اینکه نشان دهد این جنگ صرفا دولت عراق را هدف قرار داده است. داعش باید بفهمد که ایده تشکیل دولت اسلامی هراس آفرین است و این ایده می تواند زمینه جلب حمایت جهانی را برای مالکی فراهم کند. ائتلاف سنی ها همچنین پایان جهاد علیه شیعیان را خواستار است. این رئیس قبیله معتقد است مسئولان داعش احتمالا این درخواست ها را مورد مطالعه قرار خواهند داد. موضوعی که بسیار مثبت است.
