حتی حماس (حماس‌ی که بعد از اعدام صدام حسین خیمه عزا بپا کرد و قتل اسامه بن لادن را تسلیت گفت و با جنبش فتح از اساس متفاوت است) نشان داد برخلاف مدعیان انقلابیگری و نوک پیکان تکاملی، «به‌روز» است. لجاجت و مقاومت را یکی نمی‌گیرد و غیر منعطف با شرایط زمان نیست.
این بحث در مورد Exit Strategy یا «استراتژی خروج» است. استراتژی خروج یعنی چه؟
از قدیم و ندیم در گوش ما خوانده‌اند در هر کاری که وارد می‌شویم باید راه برگشت خودمان را هم در نظر بگیریم. وگرنه در گِل آن گیر می‌کنیم. این مسئله بظاهر خیلی پیش پا افتاده است و هر میرزا قشمشم و ننه قمری هم حتی اگر اسم استراتژی خروج را نشنیده باشد با آن آشناست.
اگر عشقمان می‌کشد بالای درخت یا کوهی رفته، یا از مناری بالا رویم، اشکالی ندارد، برویم اما باید فکر پایین آمدنش را هم بکنیم. چون نمی‌شود همیشه سر درخت یا بالای منار ماند.
…
اینکه مهدی اخوان ثالث در شعر «چاووشی» می‌گوید:
قدم در راه بی‌برگشت بگذاریم
ببینیم آسمان هرکجا آیا همین رنگ است…
داستان دیگری است.
برگشت به وضع نخستین آنقدر بدیهی است که حتی میکروسافت هم گوشی دستش آمده و مفیدترین کلیدی را که درست کرده «کنترل زد» ctrl+z است که اگر اشتباهی کردیم، (مثلاً متنی را نوشتیم و پاک کردیم و بعد پشیمان شدیم) بتوانیم سر پله اول برگردیم.
…
برای حصول موفقیت در هر کاری شغل، تحصیل، سفر، پیوند، جدایی، و هر چیز دیگری باید بدانیم استراتژی خروج ما چیست. آیا راه بازگشت داریم؟
شناگران پیش از آنکه در یک مسیر طولانی شنا کنند، راه بازگشت به نقطه شروع را هم در نظر می‌گیرند. بی‌گدار به آب نمی‌زنند.
حتی وقتی مغازه می‌رویم تا لباس یا چیز دیگری بخریم ابتدا باید خاطرجمع باشیم که می‌توانیم در صورت لزوم پس بدهیم. داشتن انتخاب خروج از یک تصمیم نقش مهمی در تصمیم گیری دارد.
به قول «رابرت دِ نیرو» Robert De Niro بازیگر و کارگردان ایتالیایی-آمریکایی، «نباید پایمان را جایی بگذاریم که نتوانیم از آن خارج شویم.»
…
استراتژی خروج یک مفهوم کلیدی در برنامه‌ریزی است و تقریبا در مورد هر پروژه‌ای مستقل از موضوع پروژه تعریف می‌شود.
بعد از لشگرکشی به عراق و افغانستان، وقتی متجاوزین مثل خر «خرّه مانده»، در باتلاق جنگ گیر کردند، ذکر و فکرشان استراتژی خروج بود و دیدیم در عراق سیاست آمریکا تغییر کرد و استراتژی خروج کلید خورد. در افغانستان نیز استراتژی خرو ج در دستور کار مدعیان صاحب اختیاری جهان شده‌است.
جنبش حماس که «ازمابهتران» آنرا به حساب نمی‌آورند و مرتجعش می‌نامند عملاً به واقعیت خارج از ذهن خود بها داد و با بیان اینکه ورود نیروهای حزب الله لبنان به سوریه باعث شده تنش‌های طایفه‌ای در منطقه تشدید شود و مساله فلسطین مساله اساسی ماست ـ استراتژی خروج را برگزید.
حتی حماس (حماس‌ی که بعد از اعدام صدام حسین خیمه عزا بپا کرد و قتل اسامه بن لادن را تسلیت گفت و با جنبش فتح از اساس متفاوت است) نشان داد برخلاف مدعیان انقلابیگری و نوک پیکان تکاملی، «به‌روز» است. لجاجت و مقاومت را یکی نمی‌گیرد و غیر منعطف با شرایط زمان نیست.
در همه جنگها، فرماندهان ضمن طرح حمله، فکر عقب نشینی و خروج از صحنه عملیات را هم می‌کنند. فوت و فن استراتژی خروج خودش یک علم است.
…
فقط جنگ نیست که احتیاج به استراتژی خروج دارد، هر کاری از تإسیس یک شرکت گرفته تا وصلت با یک گروه سیاسی و حتی رفتن به یک آسمانخراش، لازم است راه در رو آن را هم بشناسیم وگرنه در شرایط خطیر گیج و ویج می‌شویم.
برای همین در بیشتر ساختمانهای عمومی علامت استراتژی خروج را به دیوار می‌زنند و زیر آن نقشه ای از ساختمان و مسیرهای خروجی به نحوی ترسیم شده که توجه حاضران در آن مکان را جلب کند. هدف آن است که اگر سانحه ای مثل آتش سوزی رخ داد همه بتوانند راه گریز پیدا کنند.
…
همانطور که گفتم این مسئله خیلی ساده و بدیهی می‌نماید اما بسیار پیش آمده که کاری را شروع کرده‌ایم و یا تصمیمی را گرفته ایم و به هر دلیلی نمی‌خواهیم ادامه دهیم و راه پس و پیش نداریم و به درد چکنم چکنم گرفتار می‌شویم.
پل‌های پشت سر خراب شده و ما در راه بی بازگشت حیران می‌شویم و نمی‌دانیم چه خاکی بر سر کنیم.
بخصوص که «جبر جو» می‌تواند ما را در تار عنکبوتی خودش اسیر و ابیر کند و عملاً راهی برای خروج نداشته باشیم.
پانویس
Exit Strategy (استراتژی خروج) سرآغاز مقاله‌ای بود که نوشتم اما از خیر انتشارش گذشتم…
حالا حالاها بد و بیراه و هرزه نویسی، به خرد و انصاف تیپا می‌زند و حق اظهار نظر و مصونیت اظهار نظر پایمال می‌گردد.
همه به سوی هم سنگ می‌اندازیم و بر سر شاخ بن می‌بریم…
…
آه، ما که می‌خواستیم زمین را آماده مهربانی کنیم خود نتوانستیم با هم مهربان باشیم…
بخش پایانی شعر برتولت برشت برای آیندگان
Ach, wir
Die wir den Boden bereiten wollten für Freundlichkeit
Konnten selber nicht freundlich sein.
An die Nachgeborenen
Bertolt Brecht
از شما دعوت می‌کنم ویدیوی ضمیمه را (در آدرس زیر) بشنوید. همسرایی آغاز ویدیو (…بیزارم از دین شما…از پینه پیشانی و دلهای سنگین شما…) مربوط به روز تاسوعا و مردم محله شیخداد یزد است.
https://www.youtube.com/watch?v=QRxD-p1oZKg
…
سایت همنشین بهار
ایمیل
سایت ملی – مذهبی محلی برای بیان دیدگاه های گوناگون است.
