دکتر محمد برقعی از فعالان سیاسی است که از او درباره کنفرانس عدم تعهد تهران پرسیده ایم و اینکه سفر محمد مرسی به تهران را می توان فتح بابی در رابطه ایران و مصر دانست. برقعی آمدن رییس جمهور مصر به ایران را نشانه ی رابطه ای می داند که مفهومش ضد آمریکایی شدن مصر نیست. برقعی همچنین چندان امیدوار نیست که در جریان نشست تهران ، سران کشورها و یا دبیرکل سازمان ملل بتوانند با موسوی و کروبی دیدار کنند. این گفتگو را بخوانید:
با فروپاشی شوروی و اتمام جنگ سرد، فلسفه وجودی جنبش غیر متعهدها تغییر می کند و عملا به سوی اهداف اقتصادی سوق پیدا می کند، در حوزه اقتصاد البته سازمانهای بین المللی فعال و معتبری وجود دارند، فکر می کنید جنبش غیر متعهدها توانسته ازبحران هویت خارج شود؟
تا حد زیادی توانسته است، ولیکن با ایده آل هنوز فاصله دارد. جریان پترو دلار که سیطره انحصاری دلار بود، شکسته شده و ارزهای متنوعی وارد بازار شدند. در آمریکای لاتین استقلال اقتصادی پیدا شده است.کنفرانس شانگهای در اهدافش تقریبا موفق بوده اما ابزار قدرت همچنان به طور وسیعی در دست آمریکا و اروپاست. نمونه اش هم این بوده که در تحریم ایران توانسته اند مقدار زیادی فشار بیاورند.
کشورهای غیر متعهد جمعیت گسترده ای را زیر مجموعه خودشان دارند، ۱۲۰ کشور در این جنبش عضوند و در واقع نیمی از جمعیت دنیا را شامل می شوند، به نظر شما جنبش عدم تعهد از قدرت جمعیتی اش استفاده ای کرده است؟
متاسفانه به آن حدی که استعداد دارد نتوانسته و توانش را نداشته است. علت هم این است که در بیشتر این کشورها حکومت ها و مردم از هم فاصله دارند. آن زمانی که این جنبش سیاسی بود، بیشتر معطوف به استقلال حکومت ها بود. امروزه این اهمیت دارد که دولتها برای اینکه به خودشان متکی شوند و با توجه به اینکه بلوک شرق و غرب هم وجود ندارد، حمایت مردمشان را جلب کنند. امروز دیگر تعریف استقلال تغییر کرده و مثل دهه هفتاد و هشتاد نیست که جدا شدن از ابر قدرتها باشد، الان مساله ملت ها مطرح است. نمونه اش ایران است ، وقتی دولت با مردم خودش سرکوبگرانه برخورد می کند و شفاف نیست و فسادهای زیادی وجود دارد، طبیعتا نمی تواند به سمت استقلال اقتصادی برود. استقلال اقتصادی لازمه اش این است که مردم پشت سر دولت بایستند و به دلیل اینکه دولت مردم را اخراج می کند. اقتصاد وابسته می شود.
ما از وابستگی به آمریکا در می آییم، وابسته چین می شویم یا به قول آقای خرازی که اخیرا گفته اند، وابسته روسیه شده ایم. به این ترتیب نمی توانیم در بازرا وارد یک معامله آزاد شویم.
فکر می کنید اهداف و انگیزه های دولت ایران در برگزاری اجلاس غیر متعهدها چه می تواند باشد، آیا مواضع ایران در سوریه تحکیم می شود و یا تحریم های بین المللی ایران کاهش پیدا می کند و یا اهداف دیگری دنبال می شود؟
تضاد از همین جا آغاز می شود. اجلاس غیر متعهدها قرار است تا متعهد به هیچ کشوری نباشد و نه اینکه در ستیز با یک کشوری قرار گیرد. همان تزی که مصدق داشت با عنوان موازنه منفی. اصلا هند و یوگسلاوی که از پایه گذاران جنبش بودند، قرار نبود دشمن شوروی و آمریکا باشند. ایران می خواهد عدم تعهدها را به تقابل با غرب بکشاند. اکثر کشورهای غیر متعهد هم به هیچ عنوان اندیشه تقابل با غرب را ندارند. ازعربستان سعودی که متحد آمریکاست، بگذریم، مصر و برزیل و هند ، هیچ کدام قصد مقابله با غرب را ندارند. ایران چنین تبلیغ می کند که این مجموعه ضد غرب است، در حالی که چنین چیزی نیست. نمونه اش اینکه رییس جمهور مصر اولین دیدارش رابا آمریکایی ها داشت و نشان داد که ضدیتی با غرب ندارد. حل کردن مساله سوریه به روش ایران در کنفرانس غیر متعهدها کاملا غلط است و بسیاری از کشورها که در این جنبش هستند که ضد سوریه عمل می کنند.
اشاره کردید به سفر محمد مرسی به ایران، فکر می کنید حضورش در این نشست، پایانی بر سه دهه قطع روابط ایران و مصر باشد؟
به طور قطع. وقتی که در مصر انقلاب شکل گرفت و مبارک برکنار شد، فضای روابط مصر تغییر کرد. می توان گفت که مصر می خواهد با ایران رابطه داشته باشد. قصد دشمنی ندارند اما اگر ایران می خواهد نتیجه بگیرد که این کشورها در کمپِ ایران و ضد آمریکا هستند، نتیجه غلطی است. حضور رییس جمهور مصر در ایران نشانه یک رابطه است، ولیکن نشانه ضد غرب بودن نیست و در عین حال اینکه محمد مرسی بعد از پیروزی به عربستان رفت و با آمریکایی ها دیدار کرد و نشان می داد که ضد غرب نیست و در کمپ ایران هم قرار ندارد.
گفته می شود بنا بر آخرین خبرها آقای بان کی مون دبیرکل سازمان ملل هم قرار است به تهران بیاید، فکر می کنید در ارتباط با خواستِ جریان اپوزیسیون ایران برای ملاقات با رهبران محصور جنبش سبز، بان کی مون تلاشی خواهد کرد و نتیجه ای خواهد داد؟
من زیاد خوشبین نیستم. ازداخل و خارج فشار می آورند که این اتفاق و ملاقات صورت بگیرد. من فکر نمی کنم هیچ یک از این کشورها بر ملاقات اصرار کنند و دردسر مواجه با حکومت ایران را برای خودشان درست کنند. من امیدوارم که این باعث قدری تسهیلات شود. این مقدار آزادی که صورت گرفت هم نشان می دهد می خواهند حفظ ظاهر کنند. اما من امیدوار نیستم که ملاقاتی با رهبران جنبش سبز صورت بگیرد، اما خواهانیم که این مجموعه ها به حکومت ایران فشار بیاورند. امید یک مساله است و واقعیت یک چیز دیگر. من فکر می کنم دولت ایران با سرسختی مقاومت خواهد کرد، اینها حتی برای آقای خاتمی شرط توبه گذاشته اند.
با جریاناتی که در سوریه است به نظر نمی رسد که آقای خامنه ای نرمشی کنند، ایشان واقعا به این نتیجه رسیده اند که غرب در حال سقوط است و ایران هم گل سر سبد است و خیلی ها حامی حکومتش هستند. این تصور ایشان است و اینکه چه قدر خام است، بحث نداریم، اما با این تصور حرکت می کند و فکر می کند راه پیروزی در این است که عقب ننشیند و حمله بیشتری کند.
دکتر یزدی عاقل ترین سیاست مدار این منطقه بود که یکسال قبل پیشنهاد کرد که در سه کشور منطقه رفراندم برگزار شود، اگر حاکمان باختند هم از بازی بیرون نمی روند بلکه می توانند بازگردند. اما سوریه آن راهی را رفت که آقای خامنه ای گفته بود و سرکوب کامل. چون این حکومتها پایگاه مردمی ندارند می هراسند و تنها راهی که به نظرشان می رسد، سرکوب است.
منبع: میهن
سایت ملی – مذهبی محلی برای بیان دیدگاه‌های گوناگون است.
