رانيا مصطفى | مترجم: علی سرداری

آمریکا در قلب توافق عربستان و ایران قرار دارد

ایالات متحده طبق اظهارات مقامات این کشور وانمود می کند که از توافق ریاض و تهران که در دهم ماه گذشته (اسفند) اعلام شد، خوشحال است، ، زیرا باعث کاهش تنش در منطقه می شود. اما

! سفر اعلام نشده رئیس سیا به عربستان نشان از دلخوری آمریکا از این توافق دارد. و این طبیعی است

ایالات متحده به کنترل همه جبهه‌های تشدید تنش در خاورمیانه عادت دارد، پس چگونه می‌شود که چین جاه طلبانه ، با بهره گیری از کاهش منافع آمریکا در منطقه به دنبال نفوذ سیاسی و اقتصادی و نظامی در خاورمیانه است.

برگزاری دومین نشست این توافق در پکن که به نفع هر دو طرف، ایران و عربستان سعودی و نیز میانجی چینی است در هفته گذشته به این معنی است که اصولاً سه طرف قصد جدی برای غلبه بر موانع آن را دارند. دشواری هایی که در نگاه اول به دلیل حجم اختلافات تهران و ریاض پس از هفت سال بیگانگی ظاهر می شود. در مورد چین نیز به عنوان یک قدرت نوظهور اقتصادی، فناوری و سرمایه گذاری که به دلیل عدم دخالت نظامی در جنگ های خارج از مرزهای خود مورد قبول کشورهای خاورمیانه بوده از سویی  علاقه مند به واردات نفت و گاز از ایران و عربستان سعودی می باشد  و در سوی دیگر می‌خواهد از طریق تنش‌زدایی و حل و فصل برخی اختلافات، با صادرات محصولات فناورانه خود به بازارهای حیاتی خلیج فارس و این کشور ها در خاورمیانه نفوذ کند.

سفر شی جین پینگ، رئیس جمهور چین به عربستان سعودی در پایان سال گذشته، شراکت راهبردی با ریاض ایجاد کرد و نفوذ دیپلماتیک چین در خاورمیانه را به همراه تشدید حجم روابط تجاری، فراهم کرد. فناوری پیشرفته و علاقه چینی ها به تامین نیازهای منطقه به ویژه عربستان سعودی و امارات به جایگزینی تسلیحات چینی ها به جای تسلیحات آمریکایی کمک کرد که به دلیل تخلفات عربستان در یمن فروششان توسط کنگره امریکا به عربستان ممنوع شده است. بنابراین، واشنگتن از قبل آشتی میان عربستان سعودی و ایرانضرر بزرگ و شگفت انگیزی را احساس می کند. اگرچه این نتیجه طبیعی استراتژی آمریکا از دوران اوباما و سپس ترامپ و بایدن برای کاهش علاقه به خاورمیانه بوده است.

توافق عادی سازی ایران و عربستان یک نقطه عطف مهم در زمینه درگیری های بین المللی به سمت تضعیف هژمونی آمریکا است.

ضربه سختی که به آمریکا از این مسئله وارد می شود این است که  حتی اگر این توافق دستاوردهای زیادی به دست نیاورد اما نقشه های آمریکا در منطقه به رهبری اسرائیل به بهانه مقابله با تهدید ایران در منطقه که رئیس جمهور در سفر سال گذشته خود به منطقه مطرح کرده بود. ، درباره ساختن «ناتوی عربی» و خاورمیانه را خدشه دار می کند، ایران بیش از هر زمان دیگری مشتاق آشتی با عربستان است زیرا روابطش با غرب پس از عدم بازگشت به توافق هسته ای بسیار متشنج شده است و بحث تنبیه آن با ابزار نظامی و تحریم ها مطرح است. فشار تحمیل شده اقتصادش را ویران کرده تا جایی که به دنبال راه‌هایی برای خروج از بحران‌های داخلی خود است، مهم‌ترین چیز این است که توافق ادعایی ضربه محکمی به واشنگتن که بزرگترین دشمن در استراتژی ایران است می باشد همچنین زیان بزرگی به اسرائیل، دشمن منطقه ای ایران است . در نتیجه، تشدید تنش‌های آمریکا و اسرائیل علیه ایران به عنوان تشدید تنش در منطقه تبدیل شده و به نفع تهران است که کشورهای حاشیه خلیج فارس را از این درگیری دور نگه دارد. بیاد بیاوریم که پیش از آن، روابط امنیتی و اقتصادی و همکاری‌های مالی بین ایران و امارات صورت گرفته بود و تضمین‌های لازم در باره موشک بالستیک انجام شده مبنی بر این که موشک ها و برنامه هسته ای ایران امارات را تهدید نمی کندو در نتیجه امارات هم  متعهد شد که اجازه نخواهد داد از خاک خود به عنوان پایگاهی برای حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران استفاده شود و و آن را به عنوان یک مرکز امن برای تجارت جهانی حفظ می کند.

ریاض نمی‌خواهد عرصه را به رقیب اماراتی خود واگذار کند و به دنبال بازگرداندن وضعیت عربی و منطقه‌ای خود از طریق دروازه تنش‌زدایی در منطقه و آشتی با تهران است، این امر با به‌روزرسانی‌های محمد بن سلمان ولیعهد ، “چشم انداز 2030” و برای اینکه عربستان سعودی یک قدرت اقتصادی در خاورمیانه باشد، همخوانی دارد.  روابط این کشور با ایالات متحده پس از کاهش علاقه این کشور به نفت عربستان و عدم تعهد آن به حفاظت از امنیت خلیج فارس در برابر تهدیدات حوثی ها متزلزل شده است. این امر ریاض را بر آن داشت تا به دنبال استقلال بیشتر از واشنگتن باشد. اما رابطه وابستگی عربستان به آمریکا ساختاری است و تغییر آن آسان نیست و عربستان نمی‌خواهد امریکا را دور بزند. می‌خواهد آمریکا را برای بازگشت به معاهدات قدیمی خود با ریاض و این کشور تحت فشار قرار دهد،  موفقیت این توافق بستگی به این دارد که چه چیزی در سیاست آمریکا در قبال عربستان سعودی تغییر خواهد کرد.

واشنگتن امروز دیگر وضعیت خوبی ندارد، زیرا تمرکز نظامی آن بر آسیای شرقی و چین، بیش از 12 سال است که به اولویت اول سیاست هایش تبدیل شده است و تغییر این استراتژی و بازگشت از آن برای آمریکا آسان نیست. اگرچه امریکا از خاورمیانه  خارج نشد، اما زنجیره های تامین نیز تحت تاثیر بحران کرونا قرار گرفته اند، سپس جنگ روسیه با اوکراین آسیب وارد کرد و همین باعث یک بحران تورمی و رکود اقتصادی عمیق شد، که مقابله با آن در اولویت عربستان قرار داد. علاوه بر آن، بایدن به دلیل خصومت کنگره با عربستان سعودی به دلیل وضعیت حقوق بشر این کشور وعده مجازات محمد بن سلمان را می دهد اما پاسخگویی به خواسته های عربستان را برای آمریکا دشوار می کند. زیراکه نیاز به بازنگری در روابط با عربستان و شناخت موقعیت آن در خاورمیانه است.

توافق عادی سازی ایران و عربستان یک نقطه عطف مهم در زمینه درگیری های بین المللی به سمت تضعیف هژمونی آمریکا و به رسمیت شناختن نقش احتمالی برای ابرقدرت های در حال ظهور به نمایندگی از چین است. چالش‌های زیادی پیش روی دو کشور برای پیشرفت در پرونده‌های پیچیده بین آنها وجود دارد و همچنین مشکلاتی پیش روی آمریکا و اسرائیل در یافتن ابزارهای فشار یا اغواء برای برهم زدن توافق وجود دارد. چین از خلأ آمریکا در خاورمیانه استفاده می کند، اما اکنون توپ در زمین آمریکا است، ما منتظر واکنش ها خواهیم بود، تا زمانی که شما درگیری را در دنیای انفجاری پر از تنش رهبری کنید. همان گونه که زنجیره های تامین نیز تحت تاثیر بحران کرونا قرار گرفته اند، و سپس جنگ روسیه به اوکراین آسیب وارد کرد،همین باعث یک بحران تورمی و رکود اقتصادی عمیق شد که مقابله با آن را در اولویت قرار داد.

————————

منبع: العربی الجدید

مطالب مرتبط

آصف بیات

«فوراً تخلیه کنید؟ کجا؟» یکی از دوستانم در تهران پرسید؛ «اصلاً می‌دانند تهران کجاست؟ آیا تا به حال در خیابان‌ها یا بازار بزرگ آن پرسه زده‌اند تا زندگی پر جنب و جوشش را حس کنند؟» تهران شهری با حدود ۱۰ میلیون نفر جمعیت است

عزت‌الله سحابی

ما به ضرورت سراسری بودن و فراگیر بودن یک نهضت نجات‌بخش در ایران پی برده‌ایم‌. «همه پاسخ به چه می‌توان کرد؟» ما به‌طور خلاصه و کلی، در سعی و تلاش برای آغاز و پرورش یک نهضت عمومی فراگیر و سراسری هستیم

محمدرضا نیکفر

جنگ به جز به فرماندهان و هوراکشانش، به بقیه حس ناتوانی می‌دهد. ماشینی عظیم به راه افتاده که منطق حرکت آن به صورت قطبی دربرابر منطق امر مردم است. چگونه می‌توان در برابر این غول آدمی‌خوار ایستاد؟

مطالب پربازدید

مقاله