عراقی ها در نجف پیروزی کشورشان در جام خلیج فارس را جشن می گیرند (19/1/2023/آناتولی)
پنج ماه پس از سفرم به بغداد در (رجوع کنید به نویسنده این سطور، مقاله « بازگشت از بغداد » در «العربی الجدید»، 10/2/2022)، در دعوت از مرکز گفتگوی الرافدین برای شرکت کنفرانسی در مورد جوانان، آرمان‌ها و چالش‌های پیش روی آنها. به ویژه آنهایی که در نهادهای جامعه مدنی آنجا ادغام شده‌اند ، سفر دیگری به شهر نجف برای مقایسه با بحث‌های قبلی با «جوانان بغدادی» که اکثریت آنها در نجف و بغداد در قیام اکتبر 2019 شرکت داشتند ، داشتم.
هیچ تفاوت اساسی بین مباحث نخبگان فرهیخته و جوانان شهری که برای شیعیان (در کل جهان) از قداست زیادی برخوردار است، ( نحف ) از زمان اشغال عراق در 2003 تا به امروز وجود ندارد .
این نسل نمی بیند که طبقات سیاسی جدید به آرزوهای خود رسیده اند، بلکه می بیند برعکس کشور را در سوء مدیریت و فساد سیاسی و اداری فرو برده اندالبته نمی‌توان در اینجا از مصاحبه‌های محدود با گروه‌هایی از فعالان جوان به نتایج کلی رسید با این حال، از سوی دیگر، متغیرهایی وجود دارد که باید مورد توجه قرار گیرند، که مهمترین آنها همان چیزی است که ما آن را “نسل سیاسی” می نامیم، اصطلاحی که از بهار عربی به طور گسترده با اعتراضات مردمی و انقلابی از ان استفاده شد و چندین کشور را در بر گرفت (عراق، الجزایر، سودان و لبنان شاهد دومین دوره بهار العربی بودند)، روند گسترده ای در نسل جوان وجود دارد که احساس خشم می کند و خواهان تغییر است و این همان کسانی هستند که در تظاهرات اکتبر شرکت کردند. (جوانانی که در تظاهرات شرکت کرده‌اند، «تشرین» نامیده می‌شوند)، بنابراین ما در مورد گرایش گسترده از جوانان، که بیشتر آنها شیعه هستندو در اکثر استان‌های عراق حضور دارند صحبت می‌کنیم.
تشرينيان با وجود اينكه عمدتاً جوانان شيعه هستند، نه از يك پس زمينه ايدئولوژيك واحد و نه حتا فرهنگي و اجتماعي واحد برخاسته اند، بلکه نسلي هستند كه از ايدئولوژي ها، فرهنگ ها، گرايش هاي فكري و طبقاتي فراتر رفته اند. درست است که رهبری برای نسل جوان از طبقه متوسط تحصیلکرده ی دانشگاهی و دست اندرکاران جامعه مدنی برخاسته، اما درصد زیادی از شرکت کنندگان در اعتراضات از طبقات فقیر و زحمتکش هستند که درصدی از آنها حتا بی سواد می باشند. آنها برای ابراز نارضایتی از طبقه سیاسی جدید که موفق به ایجاد راه حل برای مشکلات اقتصادی و اجتماعی آنها نشده اند، از آن خارج شدند.
عقیل عباس در پژوهش مهم خود «تحولات هویتی در گفتمان اسلام سیاسی شیعه» (در کتاب «حوزه و دولت: اسلام شیعی.. پرسش های در موردقدرت ، زنان و ژئوپلیتیک» که عبدالله الطائی، عمّان ، 2022آن را تهیه نموده است )، رویکردهای قابل توجهی به گفتمان هویتی بین سه نسل در جامعه ای که در حال رهایی است ارائه می دهد. ایشان که گفتمان نیروهای سیاسی شیعه را پس از اشغال عراق با طرح مظلومیت تاریخی شیعیان، بازگرداندن قدرت به آنان و چگونگی مقابله با نیروهای سنی طرح و تدوین و سپس آن رابه نسل جدید منتقل کرده مطرح ساخته که جوانانی که برخی از آنها از جریانات اسلام سیاسی شیعه در گذشته بوده اند واکنون جزء نیروهای سیاسی دیگری شده اند ، از این بحث ها دور شده و بر مسائل سوء مدیریت، حکومت داری، فساد و بهبود خدمات متمرکز گردید ه اند و به بهانه ترس از دشمنان «حکومت شیعه»که درکمین نشسته اند از پذیرش وضع موجود خودداری می کنند.
در حین گوش دادن به سخنان رهبران سیاسی شیعهو بررسی جهت‌گیری‌ها و موضع‌گیری‌های آنان در قبال «تشرینیان»، یک زبان مبهم و پیچیده را در می‌یابیم، همان‌گونه ای که در جلسه گفتگو در کنفرانس با نعیم العبودی، وزیر آموزش عالی عراق شاهد بودیم. از مواضع وی در مورد جوانان تشرین و سایر مقاماتی که در حاشیه جلسات با آنها ملاقات کردیم، پرسیده شد، زیرا آنها برای حقوق مشروع جوانان صحبت می کنند، اما نیروهای سیاسی از آنها سوء استفاده کرده اند. نکته خنده دار این است که عقیل عباس در تحقیق خود اشاره می کند که زبان رهبران سیاسی عراق با این جوانان زبان اتهام و خیانت بوده و نیز برخی از آنها این جوانان را ماموران سفارت ها! معرفی کرده اند.
در میان جوانان نسبت به دین و اعتقادات دینی موضع واحدی پیدا نمی کنید، آنها گروهی از متدینین، سکولارها، بدبینان به دین و نیز کسانی که سعی می کنند عقاید و عقل را با هم جمع کنند، می باشند . با این حال، روشن است که نبرد سیاسی برای این نسل به پایان نرسیده است . مسئله آنها اکنون دین نیست، بلکه قدرت سیاسی است و امیدهای موکول به زمان آزادی، عزت و مبارزه با فساد است.
——————————
منبع : العربی الجدید
