جنبش سبز شکست خورد و پیروز شد

محمدرضا خاتمی شجاعانه با استناد به آمار و گزارشهای شورای نگهبان و وزارت کشور دولت احمدی نژاد، ثابت کرده که حداقل هشت میلیون رای در انتخابات هشتاد و هشت تقلب شده است. این گزارش ارزشمند است زیرا، متکی به آماری است که دولت وقت و شورای نگهبان داده اند. قاضی دادگاه پاسخی درخور به ادعاهای خاتمی نداده ،دادگاه به ظاهر علنی را با ممنوعیت خبرنگاران از انتشار جزییاتش، غیر علنی کرده و محمدرضا خاتمی را به زندان محکوم کرده است. خاتمی این گزارش را برای سران قوای سه گانه ارسال کرده اما مهم تر اینکه این گزارش خطاب به “جمهور ” نوشته شده است. این خطاب از آنجا اهمیت دارد که خاتمی تلویحا قوه قضاییه را خارج از عدالت پنداشته ، قوه ای که نه دادگری، که بازیگری سیاسی می کند. مدتهاست قوه قضاییه که باید بازیگری بی طرف، بین دعوای های سیاسی باشد اما خود طرف اصلی دعوا شده، مانند شورای نگهبان که در نقش یارهای کمکی محافظه کاران تندرو عمل می کنند. اما آیا ارزش کار خاتمی به نو بودن این گزارش است ؟
خیر، در دی ماه هشتاد و هشت، نزدیکان موسوی و کروبی در گزارشی سیصد و هفتادصفحه ای به همه این موارد اشاره کردند و علاوه بر تقلب، تخلفات را نیز برشمردند. ارزش کار خاتمی در این نکته مهم است که او در یک محکمه قضایی، طرف دعوا را محکوم کرده و بار دیگر پرده از تقلبی برداشته که چه زندگیها را نابود نکرد و چه آثارمنفی بر عرصه سیاسی ایران نگذاشت. دروغ و فساد نه اینکه قبلا نبود بلکه نهادینه تر شد و یکی از مدنی ترین جنبش های تاریخ ایران سرکوب شد. مساله اصلی حتی تقلب بزرگ هشتاد و هشت نبود ، مساله این بود که معترضان مسالمت جو که در مقام شهروندانی پرسشگر به خیابانها آمدند با خشونت ، با چماق ، درفش و زندان سرکوب شدند. تا این لحظه، حاکمیت هیچ جواب مستدلی نه به گزارش نزدیکان موسوی و کروبی داده و نه به گزارش محمدرضا خاتمی به جمهور.
رهبران جنبش سبز بارها تاکید کردند در دادگاهی عادلانه و علنی حاضرند ثابت کنند چه بر سر امید مردم در هشتاد و هشت آمد. مهدی کروبی صریحا اعلام کرد هر حکمی که دادگاه اعلام کند بدون درخواست تجدیدنظر خواهد پذیرفت اما به او اجازه دهند تا سیر روی کارآمدن دولتی فساد و برآمدن کودتایی خانمان برانداز را در حضور اصحاب رسانه در دادگاهی عادلانه و علنی شرح دهد. موسوی درخواست کرد نوار مذاکراتش با رهبری بعد از انتخابات هشتاد و هشت منتشر شود تا مردم خود به قضاوت بنشینند. حاکمیت محافظه کار که با تریبونهای یکطرفه، انواع و اقسام تهمت ها را به آن سه محصور ِسرافراز نسبت دادند اجازه یک دقیقه دفاع علنی به مدعیان تقلب کودتایی در هیچ محکمه ای را نداد و وقتی محمد رضا خاتمی مستدل و با تکیه بر آمار و ارقام از تقلب هشت میلیونی پرده برداشت،دادگاه علنی را غیر علنی کرد.
مادامی که حاکمیت پاسخ مدعیان تقلب را با استدلال و مبتنی بر آمار ندهد، پیروز اخلاقی این دعوای تاریخی، جنبش سبز ایران است که علیه دروغ نهادینه شده، در نفی محافظه کاری نظامی گرا، در دفاع از جامعه مدنی تحت فشار برآمد.
آن همه خیابانها که مطابق با اصل بیست و هفت قانون اساسی فتح شد، آن همه خون شهید ،آن همه رنج کهریزک، آن همه زندان،آن همه دوری از وطن ، آن همه داغ خانواده ها و جمع های از هم پاشیده، برای اعلام این مهم بودکه پیروز اخلاقی این دعوای تاریخی نه بلندگوهایی که از بیت المال فریاد “فتنه فتنه” سر می دادند بلکه جنبش سبز ایران است. جنبش سبز اگر چه در اهداف سیاسی اش که همانا “حاکمیت قانون و مهار قدرت مطلقه” بود شکست خورد، اما سرمایه ای بزر گ و اخلاقی انباشت کرد که در بزنگاه خاص، ارزشش را نمایان خواهد کرد. این سرمایه متعلق به تمام کسانی است که برای پیدایش و پیشبرد جنبشی مدنی ، درونزا ، علیه استبداد، به دور از هر گونه دخالت خارجی هزینه دادند.
جنبش سبز اگر چه شکست خورد اما پیروز هم شد چرا که آینده ایران را نه در امید به ترامپ و تحریم ها و بمب های احتمالی اش، نه در تثبیت و تداوم اقتدارگرایی که در قدرت شهروندان مسوول و پرسشگرش تعریف کرده.