جعفر پناهی، فیلمساز ایرانی در واکنش به سخنان رئیس سازمان سینمایی ایران که حضور تازه‌ترین ساخته آقای پناهی در جشنواره برلین را “سیاسی” خوانده بود، گفت که سالهاست در ایران “صدای پای سیاست را در عرصه هنر به خصوص سینما می‌شنویم”.
به گزارش بی بی سی اهدای جایزه خرس طلایی، مهمترین جایزه جشنواره فیلم برلین به فیلم تاکسی، تازه‌ترین ساخته جعفر پناهی با واکنش منفی محافل محافظه‌کار در ایران رو به رو شده است.
آقای پناهی پس از اعلام خبر اهدای این جایزه، به خبرگزاری کار ایران، ایلنا گفت که اگر فیلمش را در ایران نمایش مى‌دادند، آن را از رقابت در برلین خارج مى‌کرد.
چند هفته پیش جشنواره برلین اعلام کرد که فیلم تاکسی برای حضور در بخش مسابقه خود پذیرفته است.
با توجه به ممنوعیت فیلمسازی آقای پناهی در ایران اعلام این خبر با واکنش حجت الله ایوبی، رئیس سازمان سینمایی ایران رو به رو شد.
آقای ایوبی در نامه‌ای خطاب به مدیر جشنواره فیلم برلین نوشته بود: “متاسفم از اینکه شما به بهانه فیلم فیلمسازی که به موجب قانون کشورش فعلا نمی تواند فیلم بسازد (گرچه دارد می سازد)، می خواهید همه را سوار تاکسی سوء تفاهم های تازه ای بر علیه مردم ایران نمایید.”
آقای ایوبی در این نامه نوشت بر خلاف آنچه در برلین گفته شد، سازنده فیلم تاکسی “در ایران سوار بر قطار پرشتاب زندگی خویش است و از همه مواهب زندگی آزادانه خود برخوردار است.”
آقای پناهی به دنبال بازداشت در جریان اعتراضات سال ۱۳۸۸ ممنوع‌الخروج شد و از آن زمان نتوانسته در رویدادهای هنری بین‌المللی شرکت کند. او حدود یک سال بعد از آن به ۶ سال حبس و ۲۰ سال محرومیت از برخی حقوق اجتماعی از جمله فیلمسازی محکوم شد.
با این حال او پس از محکومیتش سه فیلم این یک فیلم نیست، پرده و تاکسی را ساخت که در جشنواره‌های بین‌المللی حضور داشتند.
آقای ایوبی در بخش پایانی نامه‌اش نوشت: “من هم مانند میلیون ها علاقه مند به سینما، صدای مهیب پای سیاست را در جشنواره برلین می شنوم. من هم مانند همه آنها دوست داشتم برلین یادآور فرهنگ و هنر باشد. اما گویی شما سیاست را بر هنر ترجیح دادید. صدای پای سیاست می آید؛ و آجرهایی که در جشنواره شما روی هم قرار می گیرد به سرعت دیوار برلین تازه ای برگرد جشنواره شما خواهد کشید.”
در واکنش به آن نامه آقای پناهی به خبرگزاری ایلنا گفت: “سالهاست که در کشور خودمان صدای پای سیاست را در عرصه هنر به خصوص سینما می‌شنویم که تلاش در آلوده کردن هنر با سیاست دارد… آقای ایوبی جدایی هنر از سیاست را به دیگران توصیه می‌کنند. این توقع ایجاد می‌شود که چرا خودشان به آن عمل نمی کنند؟ و می‌گذارند سیاست دیواری طویل‌تر از دیوار چین و بلندتر از برج میلاد در حوزه هنر سینما ایجاد کند.”
او گفت که پس از انتشار نامه آقای ایوبی بلافاصله از طریق دوستی به او پیام داده که اجازه دهد در روزهای پایانی جشنواره فیلم فجر “تاکسی” نمایش داده شود و در عوض او از ادامه حضور در رقابت جشنواره برلین انصراف دهد.
جعفر پناهی پس از اصغر فرهادی دومین سینماگر ایرانی است که جایزه خرس طلایی را می‌گیرد. او یک بار در سال ۲۰۰۶ برای کارگردانی فیلم آفساید و یک بار در سال ۲۰۰۹ برای فیلمنامه فیلم پرده (مشترکا با کامبوزیا پرتوی) جایزه خرس نقره‌ای را از جشنواره برلین گرفته بود.
از آنجا که او ممنوع الخروج بود و نمی‌توانست از ایران خارج شود، هانا سعیدی، دختر خردسالی که از بستگان اوست این جایزه را از طرف آقای پناهی دریافت کرد.
دارن آرنوفسکی، رئیس هیئت داوران جشنواره برلین گفت: “محدودیت‌ها بسیاری اوقات الهامبخش کارهای بهتری برای هنرمندان می‌شوند، اما بعضی اوقات هم خفه‌کننده می‌شوند و به کار هنری و روح هنرمند آسیب می‌زنند.”
او گفت: “جعفر پناهی به جای اینکه در هم بشکند و تسلیم شود، به جای اینکه بگذارد خشم و نومیدی او را در بربگیرند، نامه‌ای عاشقانه برای سینما ساخته است. فیلم او پر از عشق به هنر، به جامعه و کشورش و عشق به مخاطبانش است.”
