دکتر عبدالکریم لاهیجی، حقوقدان و نایب‌رییس فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر در گفت و گو با سایت خبری بامداد خبر در مورد قطع روابط کانادا با جمهوری اسلامی ایران معتقد است:« ما طرفدار قطع روابط سیاسی نیستیم ولی بار‌ها گفته‌ایم که دولت‌ها به خصوص دولت‌های غربی که به نوعی خودشان را موظف می‌دانند نسبت به مساله حقوق‌بشر موضع‌گیری کنند باید تعداد دیپلماتهای خودشان در ایران و همچنین دیپلماتهای ایران در کشورهای خودشان را به حداقل ممکن برسانند.»
لاهیجی در این مصاحبه اشاره کرده است بسیاری از دیپلماتهای ایرانی در کشورهای غربی جاسوسی می کنند.
ارزیابی شما از اقدام اخیر کانادا چیست؟ و دلایل چنین اقدامی را چه می‌دانید؟
مسلم هیچ کشوری بی‌جهت تصمیم نمی‌گیرد که روابطش را با کشوری دیگر قطع کند، یا اینکه مثلا دیپلمات‌هایش را از کشوری فرا بخواند و یا دیپلماتهای کشوری را اخراج کند. زمانی که بر خلاف کنوانسیون وین یک کشوری مصونیت محل سفارت، مصونیت دیپلمات‌ها را تامین نمی‌کند و یا نمی‌تواند تامین نماید اینجاست که کشوری که به حقوقش تجاوز شده است حق دارد که بر طبق مصالح ملی‌اش عمل نماید.
در خصوص اقدام اخیر کشور کانادا همانطور که در بیانیه رسمی آن نیز اعلام شده است سه دلیل عمده برای قطع روابط دیپلماتیک این کشور وجود دارد؛ اول حمله به سفارت انگلیس در تهران که سال گذشته رخ داده است. دومین دلیل مسائل مربوط به حقوق بشر است؛ روابط ایران و کانادا ۱۰ سال است که تیره گشته، بعد از قتل ناشی از شکنجه خانم زهرا کاظمی که ملیتی ایرانی-کانادایی داشت روابط بین این دو کشور بد‌تر و بد‌تر گردید. در پرونده قتل خانم کاظمی که من هم به عنوان مشاور حقوقی وکیل پسر خانم کاظمی در آن شرکت داشتم و در جریان کامل این پرونده بودم و اطلاع دارم که مرگ ایشان یکی از عوامل مهم در تیره شدن روابط دوکشور بود. در کنار این موارد حمایت ایران از حکومت سوریه نیز عامل دیگری بود که به این اقدام منجر گردید.
دولت کانادا همانطور که گفتید یکی از علت‌های خود را نقض حقوق بشر توسط حکومت ایران اعلام نموده است. به عقیده شما همه گیر شدن این سیاست توسط دیگر کشور‌ها و تعطیلی دیگر سفارتخانه چه میزان می‌تواند در مهار نقض حقوق بشر در ایران موثر باشد؟
ما طی سال‌های گذشته و به ویژه پس از وقایع بعد از انتخابات ریاست جمهوری هر زمان که موضوع ضمانت اجرایی تصمیمات سازمان ملل چه در شورای حقوق بشر و چه در مجمع عموی سازمان ملل مطرح گردیده اشاره نموده‌ایم که باید به دنبال ضمانت‌های اجرایی سیاسی هم باشیم.
ما طرفدار قطع روابط سیاسی نیستیم ولی بار‌ها گفته‌ایم که دولت‌ها به خصوص دولت‌های غربی که به نوعی خودشان را موظف می‌دانند نسبت به مساله حقوق‌بشر موضع‌گیری کنند باید تعداد دیپلماتهای خودشان در ایران و همچنین دیپلماتهای ایران در کشورهای خودشان را به حداقل ممکن برسانند.
در کشورهای بزرگ مانند کانادا و کشورهای اروپایی بیش از ۱۰۰ نفر ایرانی به عنوان دیپلمات مشغول کار هستند که بخش بزرگی از این افراد غالبا ماموران امنیتی هستند؛ بنابراین بله، من موافق این هستم که کشورهای دیگر هم از تصمیم کانادا در قبال ایران تاسی کنند و حداقل تعداد دیپلماتهای خودشان را در ایران و تعداد دیپلماتهای جمهوری اسلامی را در کشور خودشان به حداقل ممکن برسانند.
به نظرتان اتخاذ چنین تصمیماتی هزینه‌هایی را برای مردم خواهد داشت؟ و به بیان دیگر هزینه اصلی چنین اتفاقاتی به حکومت وارد خواهد شد یا به مردم؟
با توجه به اینکه نتیجه قهری چنین تصمیماتی در وهله اول باعث انزوای بیشتر جمهوری اسلامی در عرصه بین‌المللی خواهد بود به خصوص با تصمیمی که دیروز سازمان بین‌المللی انرژی اتمی در خصوص ایران گرفت، مسلم است که نتایج چنین اقدامی متوجه مردم ایران نیز خواهد شد، ولی بیشترین هزینه به نظرم در ارتباط با ندادن ویزا به ایرانیانی که از ایران قصد خروج دارند خواهد بود و در مورد ایرانیانی که خارج از ایران هستند می‌توانند روابط کنسولی را از طریق آن کشور و یا احتمالا کشور ثالث دیگری ادامه دهند. بنابراین من فکر نمی‌کنم برای ایرانیانی که در کشورهای خارج ایران هستند مشکل حادی پیش بیاید.
