با گذشت هشت روز از وقوع زمین‌لرزه‌های مرگبار استان آذربایجان شرقی ایران، گزارش‌هایی از شیوع بیماری های عفونی در مناطق زلزله‌زده منتشر شده است. گزارش شده است که به دلیل کمبود حمام و دستشویی‌های سیار در مناطق زلزله‌زده، آسیب‌دیدگان در این مناطق با مشکل روبه‌رو شده‌اند.
خبرگزاری ایسنا به نقل از رئیس یک بیمارستان صحرایی در حوالی شهر ورزقان گزارش داده که “موج اسهال و استفراغ شروع شده است.”
شهر ورزقان در نزدیکی یکی از مراکز زلزله‌های هفته گذشته قرار دارد و خبرنگاران مستقل که به محل رفته‌اند، از تخریب گسترده این شهر بر اثر زلزله خبر داده‌اند.
به گزارش بی‌بی‌سی، برخی کاربران سایت‌های اجتماعی نیز که در روزهای گذشته بخشی از کمک‌های مردمی به مناطق زلزله‌زده را ساماندهی کرده‌اند، از تامین اقلام مورد نیاز زلزلهزدگان خبر داده و نوشته‌اند که در شرایط کنونی در این مناطق “نیاز فوری به پزشک، بهیار، پرستار و ماما” وجود دارد.
روز گذشته، محمدمهدی گویا، رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، در گفت و گو با خبرگزاری فارس شیوع هر گونه بیماری عفونی و واگیر در مناطق زلزله‌زده را رد کرد.
او اضافه کرد: “آب، غذا و توالت بهداشتی وجود دارد و تنها نگرانی، سرد شدن هوا در روزهای آینده است که باید زلزلهزدگان از چادر به کانکس (اتاق پیش‌ساخته) منتقل شوند.”
آقای گویا توضیح داد: “همین الان هم شب‌ها در برخی مناطق زلزله‌زده هوا سرد است و امکان بروز بیماری‌های تنفسی وجود دارد. مواردی از این بیماری‌ها هم مشاهده شده است، ولی به اندازه‌ای که شیوع بیماری تلقی شود، نیست.”
همچنین ایسنا شنبه ۲۸ مرداد، با اشاره به راه‌اندازی درمانگاه موقت هلال احمر ساعاتی بعد از وقوع زلزله در ورزقان، تصاویر نوزادی را منتشر کرد که گفته می‌شود چند ساعت بعد از زمین‌لرزه‌های هفته گذشته در یک بیمارستان صحرایی متولد شده است.
کاظم نظم‌ده، رئیس مرکز توسعه پیشگیری سازمان بهزیستی ایران هم از استقرار مددکاران بهزیستی برای ارائه “خدمات مشاوره‌ای و روانشناختی” به زلزلهزدگان خبر داد.
روز شنبه، ۲۱ مرداد، دو زمین‌لرزه شدید حوالی شهرهای اهر و ورزقان در استان آذربایجان شرقی ایران را لرزاند.
بر اثر این زمین‌لرزه‌ها بیش از ۳۰۰ نفر کشته و نزدیک به سه هزار نفر زخمی شدند.
امداد سوئیس در تبریز
وقوع زمین‌لرزه‌های آذربایجان شرقی موج همدردی بین‌المللی را به دنبال داشت و گروهی ازکشورها از جمله ترکیه، روسیه، امارات متحده عربی، آلمان، سوئیس، تایوان، سنگاپور و پاکستان آمادگی خود را برای ارسال کمک‌های بشردوستانه برای زلزلهزدگان اعلام کردند.
ایران در روزهای نخست بعد از زمین‌لرزه اعلام کرد که عملیات امدارسانی با استفاده از توان داخلی انجام می‌شود و نیازی به دریافت کمک‌های خارجی نیست.
گزارش‌های تاییدنشده‌ای نیز از اقدام ایران در بازگرداندن برخی محموله‌های بشردوستانه بین‌المللی منتشر شد.
با این حال، خبرگزاری رسمی ایران (ایرنا) یکشنبه، ۲۹ مرداد، از حضور گروهی از امدادگران سوئیسی در تبریز خبر داده است.
بنا بر این گزارش، هواپیمای حامل کمک‌های مردم سوئیس شامل یک هزار دستگاه چادر مجهز ضدسرما به همراه بخاری مخصوص چادر و یک هزار بسته کمک‌های اولیه وارد تبریز شده است.
اسکان فوری
محمود مظفر، رئیس سازمان امداد و نجات هلال احمر ایران به خبرگزاری فارس گفته است که “تا ساعت ۱۲ روز یکشنبه ۲۹ مرداد، حدود ۱۰۰ هزار و ۳۴۰ نفر از زلزلهزدگان آذربایجان شرقی اسکان اضطراری یافتند.”
او گفت که ۲۵ هزار و ۸۵ چادر امدادی برای اسکان زلزلهزدگان برپا شده است.
او از نصب ۸۶۹ دستگاه سرویس بهداشتی در منطقه نیز خبر داد.
رسانه‌های ایران دیروز از آغاز عملیات بازسازی مناطق زلزله‌زده خبر دادند و به نقل از وزیر راه و شهرسازی ایران گزارش شد که “بازسازی همه واحدهای مورد نیاز در مدت ۴۵ روز امکان‌پذیر است.”
با این حال، رئیس سازمان امداد و نجات هلال احمر گفته است که تاکنون حتی اتاق‌های پیش‌ساخته مورد نیاز زلزلهزدگان تامین نشده است و در شرایط کنونی هر گونه بارندگی در منطقه مشکل‌آفرین خواهد بود.
در روزهای نخست وقوع زمین‌لرزه‌ها مقامات رسمی ایران اعلام کردند که یک هزار و ۱۰ روستا در منطقه درگیر زلزله بوده‌اند که از این تعداد ۲۰ روستا به طور کامل و ۱۳۰ روستا بین ۷۰ تا صددرصد تخریب شده‌اند.
کمبود ساکنان روستاهای دورافتاده
با وجود تاکید نهادهای امدادرسان رسمی ایران مبنی بر خدمات‌رسانی به تمام مناطق زلزله‌زده، خبرنگاران حاضر در منطقه گزارش داده‌اند که ساکنان روستاهایی که در نزدیکی جاده‌های بین‌شهری قرار داشته‌اند در مقایسه با روستاهای دورافتاده، خدمات بهتری دریافت کرده‌اند.
هرچند خبرنگار ایسنا در گزارشی از مناطق زلزله‌زده آذربایجان شرقی نوشته است که حتی روستاهای کنار جاده هم آب شرب کافی ندارند و تنها بسته‌های آب معدنی یا “تانکرهایی که گاه و بی‌گاه از راه می‌رسند“، منبع تامین آب مورد نیاز ساکنان منطقه است.
همچنین گزارش شده است که در شرایط کنونی به دلیل نبود سرپناه لازم، دام‌های زلزلهزدگان در فضای باز نگهداری می‌شوند و هر از گاه مورد حمله گرگ قرار می‌گیرند. یکی از ساکنان روستای باجی‌باج ورزقان به ایسنا گفته است که با وجود استقرار ماموران امنیتی در منطقه، زلزلهزدگان “ناچارند خودشان شب تا صبح نگهبانی گله‌شان را بدهند.”
